PROFILBARU.COM

Mariano Gómez-Zamalloa
	;
Biografía
Nacemento	26 de marzo de 1897 ; A Coruña, España
Morte	4 de setembro de 1973 (76 anos); Madrid, España
Governador-geral (pt) África Occidental Española
	23 de maio de 1957 – 10 de xaneiro de 1958
Datos persoais
Educación	Academia de Infantería de Toledo
Actividade
Ocupación	militar
Membro de	Cruz Laureada de São Fernando (pt)
Carreira militar
Lealdade	España franquista, zona baixo o control da facción nacionalista e Segunda República Española
Rama militar	Exército de Terra de España
Rango militar	tenente xeneral
Conflito	Guerra do Rif ; guerra civil española ; Guerra de Ifni (pt) ; Fronte Oriental (segunda guerra mundial)
Premios
	(1965) Gran Cruz da Orde Imperial do Xugo e as Frechas; (1963) Gran Cruz do Mérito Militar con distintivo branco; (1958) Gran Cruz do Mérito Aeronáutico con distintivo branco; (1958) Gran Cruz da Orde de Cisneros; (1940) Cruz Laureada de San Fernando; Medalla Militar ;

Mariano Gómez-Zamalloa y Quirce, nado na Coruña o 26 de marzo de 1897 e finado en Madrid o 4 de setembro de 1973, foi un militar galego que acadou o grao de tenente xeneral. Despois de varios anos loitando na Guerra do Rif, tivo unha relevante participación na Guerra Civil, especialmente durante a Batalla do Jarama. Anos máis tarde tamén participou na Segunda Guerra Mundial, integrado na División Azul, e na Guerra de Ifni.

Traxectoria

Nado na Coruña o 26 de marzo de 1897,^[1]^[2] ingresou na Academia de Infantería de Toledo en 1909,^[3] con quince anos de idade. Despois de saír da Academia como segundo tenente, foi destinado ao Rexemento de Infantería de Aragón nº 21, e máis tarde participou na Guerra do Rif como oficial de regulares.^[1]

Guerra civil

No momentod o estalido da guerra civil española ostentaba o grao de capitán e foi destinado ao Grupo de Regulares nº 3 de Ceuta.^[4] Sumouse á sublevación militar e, liderando unha unidade de Regulares, cruzou o estreito de Xibraltar a bordo do destrutor Churruca, desembarcando en Cádiz e asegurando o control da cidade. Posteriormente trasladouse a Xerez da Fronteira, onde dirixiu varias columnas formadas por dereitistas e terratenentes cos que participou en varias operacións militares nas provincias de Cádiz e Sevilla, tomando as localidades de Arcos de la Frontera e Olvera.^[5] Posteriormente a súa unidade tamén participou no avance cara a Madrid, atravesando Estremadura e o Val do Texo. Durante as duras batallas co Exército Republicano polo control da capital, Gómez-Zamalloa loitou na Casa de Campo, en Carabanchel e en Ciempozuelos.

Durante a Batalla do Jarama destacou coa súa unidade na defensa do "Pingarrón",^[6] unha posición elevada que acabou tendo un gran valor estratéxico durante a batalla.^[7] Durante a defensa desta posición quedou gravemente ferido polo lume inimigo.^[8]^[9] Trala batalla foi alcumado o "heroe de Pingarrón" ^[10] e foi condecorado en 1940 coa Cruz Laureada de San Fernando.^[9] Durante o resto da guerra non volveu participar en ningunha acción bélica.

Ditadura franquista

En 1941, en plena Segunda Guerra Mundial, uniuse á División Azul e loitou na Fronte Oriental como parte da Wehrmacht. Gómez-Zamalloa, que se distinguiu na División Azul,^[10] chegou a ser o subcomandante dun dos rexementos da unidade.^[11] Regresou a España en maio de 1942, pasando a tomar o mando de varias unidades militares.

En 1952 formou parte da mesa-presidencia do I Congreso Nacional de Excombatientes, celebrado en Madrid. ^[12] Foi gobernador xeral da África Occidental Española ^[13] entre 1957 e 1958.^[14] Durante o período no que estivo á fronte deste territorio, tivo un papel destacado durante a Guerra de Ifni ao conseguir conter a ofensiva da guerrilla marroquí contra as guarnicións españolas no Sáhara Español e en Ifni.^[15] Tamén exerceu como gobernador xeral de Ifni.^[16] Ao seu regreso á península, foi nomeado comandante da División Acoirazada Brunete, con base en Madrid. Acadou o grao de tenente xeral.

Faleceu en Madrid o 4 de setembro de 1973 por mor dun coma hepático.^[1]^[17]

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Arbués Villa 1990, p. 462.
↑ Fernández 1988, p. 205.
↑ Mazarrasa 1993, p. 45.
↑ AA. VV. 2006, p. 33.
↑ Preston 2013, p. 200.
↑ Cardona 2006, p. 130.
↑ O «Pingarrón» é un outeiro que domina o val do río Jarama e que adquiriu un gran valor durante a batalla, desenvolvéndose sanguentos combates pola súa posesión.
↑ Canales & del Rey 2010, p. 272.
↑ ^9,0 ^9,1 Varela Iglesias 2006, p. 284n.
↑ ^10,0 ^10,1 Cardona 2003, p. 267.
↑ Pardo Martínez 2005, p. 217.
↑ Alcalde 2014.
↑ Segura Valero 2006, p. 172.
↑ Morillas 1988, p. 89.
↑ Santamaría 1984.
↑ Espadas Burgos 1988, p. 218.
↑ "Ha muerto el teniente general Gómez-Zamalloa". ABC (en castelán). 5 de setembro de 1973. Consultado o 13 de outubro de 2024.

Véxase tamén

Bibliografía

AA. VV. (2006). Dos siglos de imagen de Andalucía. Sevilla: Centro de Estudios Andaluces.
Alcalde, Ángel (2014). Los excombatientes franquistas (1936-1965). Prensas de la Universidad de Zaragoza.
Arbués Villa, Javier; Fatás Cabeza, Guillermo (1990). Gran Enciclopedia de España X. Enciclopedia de España.
Canales, Carlos; Del Rey, Miguel (2010). Breve historia de la Guerra de Ifni-Sáhara. Ediciones Nowtilus.
Cardona, Gabriel (2003). El gigante descalzo. El ejército de Franco. Aguilar.
Cardona, Gabriel (2006). Historia militar de una guerra civil. Estrategias y tácticas de la guerra de España. Flor del Viento Ediciones.
Espadas Burgos, Manuel (1988). "Franquismo y política exterior". Rialp.
Fernández, Carlos (1988). La Guerra Civil en Galicia. La Coruña: La Voz de Galicia.
Morillas, Javier (1988). Sahara occidental, desarrollo y subdesarrollo. Madrid: Prensa y Ediciones Iberoamericanas.
Pardo Martínez, Serafín (2005). Un año en la División Azul. Valladolid: AF Editores.
Preston, Paul (2013). El Holocausto Español. Odio y Exterminio en la Guerra Civil y después. Barcelona: Debolsillo.
Santamaría, Ramiro (1984). Ifni y Sahara: la guerra ignorada. Madrid: Ediciones Dyrsa.
Segura Valero, Gastón (2006). La Guerra que silenció Franco. Madrid: Martínez Roca.
Varela Iglesias, José Enrique (2006). Jesús N. Núñez Calvo, ed. General Varela: Diario de Operaciones, 1936-1939. Madrid: Almena Ediciones.
Mazarrasaf, Javier de (1993). Corazón, cañones, corazas: División Acorazada Brunete no. 1 : cincuenta años de historia (en castelán). ISBN 9788460615538.