A Illa Norfolk (inglés: Norfolk Island, norfolk: Norfuk Ailen) é unha illa do océano Pacífico situada entre Australia, Nova Zelandia e Nova Caledonia, que xunto con outras dúas pequenas illas veciñas conforma o Territorio da Illa Norfolk,[1] un dos poucos territorios externos de Australia. No censo de 2021, tiña 2.188 habitantes que vivían nunha superficie total duns 35 km².[2] A súa capital é Kingston.
O piñeiro da Illa Norfolk, que se atopa tamén na súa bandeira, é unha árbore moi emblemática, orixinal desta illa e moi popular en Australia.
Historia
Descubrimento e poboamento
A Illa Norfolk foi poboada por primeira vez por mariñeiros polinesios, probablemente das illas Illas Kermadec, ao norte de Nova Zelandia. Chegaron no século XIV ou século XV, e sobreviviron durante varias xeracións ata desaparecer. A súa principal poboación foi escavada en Emily Bay, e deixaron restos como ferramentas de pedra, ratas e bananeiras. O destino final destes poboadores primitivos segue sendo un misterio.
O primeiro europeo coñecido que avistou a illa foi James Cook, en 1774, na súa segunda viaxe ao Pacífico Sur no HMS Resolution. Foi el quen lle deu o nome á illa inspirándose no nome da esposa do primeiro par da Bretaña, Edward Howard, noveno Duque de Norfolk (1685-1777). Cook pisou terra o xoves 11 de outubro de 1774, e asombrouse ante as altas árbores e as plantas parecidas ao liño, das que levou mostras a Inglaterra, e informou do seu uso potencia para a Armada Real.
Nese entón, Gran Bretaña era moi dependente do liño (para confeccionar veas) e do cáñamo (para as cordas) ) das costas do Mar Báltico. Tamén dependían da madeira de Nova Inglaterra (para os paus maiores), que non lles foi fornecida ata logo da Guerra de Independencia dos Estados Unidos. Calquera ameaza á subministración destas materias primas puña en perigo a supremacía marítima de Gran Bretaña.
Algúns historiadores, entre os que destaca Geoffrey Blainey en A Tiranía da Distancia, sosteñen que a Illa Norfolk serviu como fonte alternativa deses recursos, o que foi, segundo elas, unha razón de grande importancia para a fundación da Colonia Penal de Novo Gales do Sur pola Primeira Frota en 1788.
Primeiro asentamento penal
Antes de que a Primeira Frota partise para fundar unha colonia penal en Nova Gales do Sur, recibiu a orde do Gobernador Arthur Phillip de colonizar Illa Norfolk para previr que caese en mans de Francia, cuxos líderes navais tamén se mostraban interesados polo Pacífico. Cando a frota chegou ao porto de Sidney en xaneiro de 1788, Phillip ordenou ao lugartenente Philip Gidley King que encabezase unha partida de quince convictos e sete homes libres para que tomasen o control da illa e preparásena para o seu desenvolvemento comercial. Chegaron a Illa Norfolk o 6 de marzo de 1788.
Pronto se viu que o liño era difícil de preparar para manufactura e ningún dos habitantes da illa tiña as capacidades necesarias. Intentouse que dous maorís ensinasen aos homes devandito arte, pero o intento fallo cando descubriron que o tecido do liño era unha tarefa propia das mulleres, polo que os homes non entendían moito. Tampouco foi rendible a industria da madeira do piñeiro, pois non era o suficientemente elástica.
Pero foron enviados máis convictos, e a illa comezou a servir a Sidney como granxa, aprovisionándolles de gran e verduras. Con todo, as colleitas fracasaban debido aos ventos salgados, as ratas e os vermes. A falta dun porto natural seguro dificultaba as comunicacións e o transporte de abastecementos e produtos.
Manning Clar observou que "ao principio os convictos comportábanse ben, pero mentres chegaban máis desde Sidney, recobraban as súas prácticas delitivas". Isto incluíu un intento de derrocamento do Rei en xaneiro de 1789 polos convictos, descrito por Margaret Hazzard como "pícaros incorrixibles que toman a súa 'boa vontade' como debilidade". Mentres que algúns convictos responderon ben á oportunidade ofrecida de volverse respectables, a maioría permaneceron como "desgraciados folgazáns e miserables", segundo Clark.
A fame negra inminente en Sidney fixo que fosen levados a Illa Norfolk gran cantidade de convictos e mariños en marzo de 1790 no HMS Sirius. Este intento de aliviar a presión en Sidney volveuse desastre cando o Sirius naufragou e, aínda que non houbo mortos, perdéronse provisións, e a tripulación do barco estivo illada dez meses. Esta noticia foi recibida en Sidney con "unha consternación atroz". A partir dese momento Illa Norfolk separouse de Sidney, que, tras a chegada da Segunda Frota cargada de convictos enfermos e maltreitos, tiña outros problemas máis importantes aos que facer fronte.
A pesar disto o asentamento foi crecendo lentamente a medida que chegaban máis convictos desde Sidney. Establecéronse relacións e comezaron a nacer nenos. Moitos convictos elixiron permanecer en Illa Norfolk como colonos ao termo da súa sentenza, e a poboación alcanzou o milleiro de persoas en 1792.
Illa Norfolk foi gobernada por unha sucesión de comandantes temporais durante os once anos seguintes, comezando coa substitución do Rei, Robert Ross, de 1789 a 1790. Cando Joseph Foveaux chegou como Gobernador Lugartenente en 1800, atopou o asentamento en desorde, xa que nos catro anos anteriores non se levou a cabo correctamente a tarefa de mantemento, e el comezou a melloralo, facendo obras públicas e intentos para mellorar a educación.
En 1794 o Rei suxeriu o peche de Illa Norfolk como asentamento penal, debido a que estaba demasiado lonxe e custaba moito mantelo. En 1803 o Secretario de Estado, Lord Hobart, requiriu o traslado de parte do establecemento militar de Illa Norfolk, colonos e convictos a Tasmania, debido ao gran gasto e dificultades na comunicación entre Illa Norfolk e Sidney. Isto foi conseguido máis lentamente do que se prevía, debido á resistencia dos colonos de ser desarraigados da terra que conseguiran domesticar e as esixencias de indemnización por perdas. O primeiro grupo, composto por 159 persoas, das que catro eran colonos e o resto convictos e as súas familias e persoal militar deixou a illa en febreiro de 1805. Entre novembro de 1807 e setembro de 1808, outros cinco grupos partiron, en total 554 persoas. Só 200 persoas permaneceron na illa, formando un pequeno asentamento ata 1813, ano no que foi levantado. Só un pequeno grupo quedou para destruír todos os edificios e os bens que permanecían na illa, para que ningún outro país, especialmente europeo, sentísese tentado a visitar o lugar.
Illa Norfolk permaneceu abandonada entre o 15 de febreiro de 1814 e o 6 de xuño de 1825, volta ao seu estado primixenio, deixando atrás só o recordo dun cuarto de século de ocupación penal.
Segundo asentamento penal
En 1824 o goberno británico deu instrucións ao Gobernador de Nova Gales do SurThomas Brisbane de ocupar Illa Norfolk como un lugar ao que mandar "o peor de entre os convictos". A súa distancia, vista anteriormente como unha desvantaxe, foi nese momento vista como un recurso para o castigo dos "convictos dobres", aqueles que cometeran crimes tras a súa chegada a Nova Gales do Sur. Brisbane asegurou aos seus superiores que "o criminal que é enviado alí é excluído para sempre de calquera esperanza de volta". El viu Illa Norfolk como "o non plus ultra do castigo para os convictos". O seu sucesor, o gobernador Ralph Darling, foi aínda máis severo que Brisbane, desexando que Illa Norfolk fose "un lugar no que levase o máis extremo castigo". Igualmente, o gobernador George Arthur pensaba que "cando os prisioneiros son enviados a Illa Norfolk, non se lles debería permitir de ningún xeito volver. O traslado alí debería ser considerado como o último límite, un castigo que só podería limitar a morte". Claramente, a reformación dos convictos, o suposto obxectivo dun sistema de transporte penal tanto como o castigo, non era visto como obxectivo no asentamento penal de Illa Norfolk.
Logo dun motín en 1834, o Pai William Ullathorne, Vigairo xeral de Sydney, visitou Illa Norfolk para confortar aos amotinados debedido á execución. Atopou "a escena máis desgarradora que presenciara". Tendo o deber de informar aos prisioneiros de quen era indultado e quen tiña que morrer, impresionoulle "o feito literal de que cada home que oía o seu indulto choraba amargamente, mentres que cada home que oía a súa condena se arrodillaba cos ollos secos e daba grazas a deus".
O informe de 1846 do xuíz de paz Robert Pringle Stuart expuxo a escaseza e a mala calidade da comida, a inadecuación do aloxamento, os horrores da tortura e as azoutas incesantes, a insubordinación dos convictos e a corrupción dos capataces.
O bispo Robert Willson visitou a Illa Norfolk desde Tasmania en tres ocasións. Tras a súa primeira visita en 1846 informou á Casa dos Lores que, por primeira vez, deuse conta da enormidade das atrocidades perpetradas baixo a bandeira británica e intentou remedialo. Willson volveu en 1849 e atopou que se levaron a cabo numerosas reformas. Aínda así, rumores de novas atrocidades leváronlle de volta en 1852, e esta visita tivo como resultado un informe negativo, listando atrocidades e culpando ao sistema, que investía a un home con poder sobre tanta xente nun lugar tan afastado.
Só algúns convictos deixaron rexistros escritos do que sucedía alí, e as súas descricións das condicións de vida, traballo, alimentación, aloxamento e, sobre todo, os castigos dados por oficiais aparentemente triviais, son terríbeis, pois describen un asentamento desprovisto de calquera tipo de decencia, baixo as regras de ferro dos tiránicos comandantes autocráticos.
As accións dalgúns dos comandantes, como Morisset, e, sobre todo, as de Price parecen ser excesivamente duras. Todos excepto un foron oficiais militares, educados nun sistema no que a disciplina era inhumanamente severa. Ademais, os comandantes contaron con gran número de gardas militares, capataces civís, alguacís ex-convictos e convictos confidentes que lles proporcionaban a información que necesitaban e levaban a cabo as súas ordes.
Destes comandantes, parece que só Alexander Maconochie deuse conta de que as brutalidades poderían provocar desafíos, como fora demostrado polos motíns de 1826, 1834 e 1846, e intentou aplicar as súas teorías de reforma penal, usando tanto castigos como incentivos. Os seus métodos foron criticados por ser demasiado suaves e el foi substituído, o que devolveu ao asentamento ás brutalidades.
O segundo asentamento penal comezou a chegar ao seu fin logo de 1847, e o Goberno Británico enviou a Tasmania aos últimos convictos que quedaban en Illa Norfolk en maio de 1855. Foi abandonado porque o traslado a Tasmania cesara en 1853 e foi substituído por traballos forzosos en Gran Bretaña.
Terceiro asentamento
O 6 de xuño de 1856, outro grupo de exiliados chegou a Illa Norfolk. Estes eran os descendentes dos tahitianos e os amotinados do HMAV Bounty, reagrupados desde as Illas Pitcairn, nas que non cabía máis poboación, polo que o Goberno Británico permitira o traslado de parte da poboación a Illa Norfolk, que foi desde entón establecida como unha colonia separada de Nova Gales do Sur pero baixo a administración do gobernador de devandita colonia.
Os chegados de Pitcairn ocuparon moitos dos edificios que quedaban dos asentamentos penais, e gradualmente estableceron as súas industrias de cultivo e caza de baleas na illa. Aínda que algunhas familias decidiron volver a Pitcairn en 1858 e 1863, a poboación da illa seguiu crecendo lentamente a medida que a illa aceptaba colonos, que a miúdo chegaban en frotas baleeiras.
Logo da creación da Commonwealth de Australia en 1901, Illa Norfolk foi situada baixo a autoridade do goberno da nova Commonwealth, sendo administrada como un territorio externo.
Durante a segunda guerra mundial, a illa foi usada como un base aérea clave e unha localización para encher entre Australia e Nova Zelandia. Como a illa caeu baixo a área de responsabilidade de Nova Zelandia, foi gornecida pola unidade da Armada de Nova Zelandia coñecida como N Force. Aínda así, Illa Norfolk non foi atacada durante a guerra.
Xeografía
A illa Norfolk está situada no Pacífico Sur, ao leste de Australia. É a principal illa do grupo de illas que comprende o territorio. Ten unha superficie de 34.6 km², sen ningunha gran masa de auga interior, pero con 32 km de costa. O punto máis alto da illa é Mt. Bates (319 m sobre o nivel do mar), situado no cuadrante noroeste da illa. A maior parte do terreo é apropiada para o cultivo e outro usos agrícolas. Illa Philip, a segunda illa máis grande do territorio, moitos quilómetros ao sur da illa principal.
A costa da Illa Norfolk consiste de cantís de diversa altura. Tamén hai unha pendente descendente cara a Sidney Bay e Emily Bay, o lugar do asentamento colonial orixinal de Kingston. Non hai instalacións portuarias seguras, pero si peiraos de descarga en Kingston e Cascade Bay. Todos os produtos non producidos pola illa son introducidos por barco, normalmente por Cascade Bay. Emily Bay, protexida do Pacífico por unha pequena barreira de coral, é a única área seguro para a natación recreativa, aínda que o surfing tamén se practica ocasionalmente en Ball Bay
O clima é subtropical e apracible, con pequenas diferenzas estacionales. A illa é unha formación volcánica de pendente suave.
O recurso principal da illa é a pesca, xa que non hai grandes territorios de terras cultivables ou terras de labrantío permanentes, aínda que ao redor do 25% da illa é pasto permanente. Non hai terreos irrigados.
A área que rodea o punto máis alto da illa, o Monte Bates é conservada como o Parque Nacional de Illa Norfolk. O parque, que cobre ao redor do 10% das terras da illa, contén restos dos bosques que orixinalmente cubrían a illa, incluíndo áreas selváticas.
O parque tamén inclúe dúas illas máis pequenas situadas ao sur de Illa Norfolk, a Illa Nepean e a Illa Philip. A vexetación da Illa Philip foi devastada debido á introdución de éraa penal de pragas como porcos e coellos, dándolle unha cor marrón avermellado. Aínda así, o control de pragas e o traballo de recuperación por parte do persoal do parque fixo mellorar recentemente o medio da Illa Philip.
O maior asentamento da illa é Burnt Pine, situado ao redor da Taylor's Road, onde se atopan o centro comercial, correos, a licorería e o concello, entre outros servizos. Hai outros asentamentos sobre toda a illa, consistentes sobre todo en casas rodeadas polos seus territorios.
A Government House, a residencia oficial do Administrador, atópase en Quality Row, no que foi o asentamento penal de Kingston, como outros edificios gobernamentais, por exemplo, os xulgados e a Asemblea Lexislativa e Administrativa. Aínda así, o papel de Kingston é practicamente cerimonial, pois o centro económico é Burnt Pine.
Política
A Illa Norfolk é o único territorio australiano non continental que conseguiu o autogoberno. O Acta da Illa Norfolk, aprobada polo Parlamento de Australia en 1979, é o acta baixo a cal a illa é gobernada. O Goberno australiano mantén autoridade sobre a illa a través do Administrador, que é elixido polo Gobernador Xeral de Australia. Unha Asemblea Lexislativa é elixida mediante votación popular cada tres anos, aínda que a lexislación aprobada polo Parlamento australiano pode estender o seu efecto a todo o territorio australiano.
A Asemblea consiste en nove escanos, e os electores teñen que propor nove votos nas mesmas condicións, dos cales non máis de catro poden ser dados ao mesmo individuo. Este método de elección chámase "sistema de votación múltiple ponderada". Catro dos membros da Asemblea forman o Concello Executivo, que funciona como asesor do Administrador. O sufraxio é universal aos dezaoito anos.
A capital oficial da illa é Kingston, que funciona basicamente como centro de goberno máis que como asentamento.
A festa nacional é Bounty Day, celebrada o 8 de xuño, que celebra a chegada dos habitantes de Pitcairn en 1856.
As ordenanzas locais e as actas son efectivas na illa, na que a maior parte da lexislación está baseada no sistema legal australiano. As leis australianas xenerais son efectivas na illa cando o seu campo de actuación non está cuberto por leis australianos especiais ou leis da Illa Norfolk.
Como é un territorio australiano, a Illa Norfolk non ten representantes diplomáticos nin participa en ningunha organización internacional, exceptivo nas organizacións deportivas.
A bandeira consta de tres bandas verticais, sendo a central un pouco maior que as outras dúas e estando pintada de branco, mentres que as laterais están pintadas de verde, e atopándose centrado na banda central un piñeiro de Norfolk (araucaria heterophylla) verde.
Status constitucional
Existe certa controversia sobre o status exacto de Illa Norfolk. A pesar do status de territorio autogobernado de Australia que posúe a illa, algúns dos seus habitantes reclaman que foi declarada totalmente independente cando a Raíña Vitoria deu permiso aos habitantes de Pitcairn para instalarse na Illa Norfolk. Os habitantes desta illa non pagan impostos australianos (polo que a illa é un paraíso fiscal), e a illa está suxeita a unha lexislación de inmigración diferente á do resto do país. Este punto de vista foi repetidamente rexeitado polo Comité Territorial do Parlamento de Australia (a última vez foi en 2004), e tamén foron rexeitadas polo Tribunal Supremo de Australia. O Parlamento de Australia ten pleno poder para lexislar sobre a illa, incluíndo a posibilidade de derrogar calquera lei aprobada pola Asamble Lexislativa da Illa Norfolk.
Os habitantes de Australia e os residentes en calquera outra parte do país non teñen dereito automático de residencia na illa: os habitantes de Australia teñen que presentar ou o pasaporte ou o Documento de Identidade para viaxar á illa. Os cidadáns de calquera outra parte do mundo deben levar un pasaporte aínda que chegan doutro lugar de Australia.
A residencia na Illa Norfolk concédese normalmente de xeito similar á maioría de países hoxe en día: sendo acreditado por un residente da illa ou unha operación comercial nela. A residencia temporal tamén pode ser concedida a traballadores cualificados necesarios para os servizos da illa.
Os residentes permanentes de Illa Norfolk deben solicitar a cidadanía australiana tras ter os requirimentos normais de residencia. Os nenos nacidos na illa son cidadáns australianos se polo menos un dos proxenitores é cidadán australiano ou ten alí a súa residencia permanente no momento do nacemento (ou a persoa naceu antes do 20 de agosto de 1986. Ver Lei de Nacionalidade Australiana.
A Illa Norfolk non está cuberta baixo o seguro médico australiano. A todos os visitantes da illa, incluíndo os australianos, recoméndaselles ter seguro de viaxes. As enfermidades mentais graves non se tratan na illa, senón que os pacientes son levados de volta á Australia continental, se é necesario, pola Forza Aérea Real Australiana.
Demografía
A poboación estimada da Illa Norfolk en xullo de 2003 era de 1853 persoas, o 20.2% das cales tiñan catorce anos ou menos, o 63.9% de 15 a 64 anos e o 15.9% con 65 ou máis anos. O crecemento anual estimouse no 0.01%.
A emigración está aumentando a medida que moitos insulars aprovéitanse da estreita relación entre a Illa Norfolk e Australia e Nova Zelandia. A única escola da illa proporciona educación ata os doce anos, polo que os estudantes que queiran completar os estudos terciarios debe saír da illa. Ademais, a pequena economía da illa causa que moitos traballadores cualificados teñan que emigrar.
A maioría dos insulares son de raza caucásica, descendentes dos amotinados no HMAV Bounty e tamén chegados máis recentemente de Australia e Nova Zelandia. Os descendentes dos amotinados do Bounty teñen algúns trazos polinesios, aínda que só unha minoría considéranse polinesios.
Os insulares falan tanto inglés como unha lingua crioula coñecida como norfolk, norfuk ou pitkern, como se denomina en devandita lingua, unha mestura de inglés do século XVIII e tahitiano. O norfolk está perdendo popularidade a medida que a illa recibe máis turistas e a xente nova sae da illa en busca de estudos ou traballo. Aínda así, estanse realizando esforzos para mantelo vivo mediante dicionarios e cambiando os nomes tradicionais dalgúns lugares turísticos polos seus equivalentes en norfolk. En abril de 2005, foi declarada a lingua cooficial da illa.
Criminalidade
Aínda que xeralmente é pacífica, a Illa Norfolk foi escenario de dous asasinatos desde que comezou o século XXI. En 2004 foi achado morto dun tiro Ivens Buffett, un alto cargo do goberno da illa ; e dous anos antes fora atopado o corpo sen vida de Janelle Patton. A parte destes asasinatos, que non están relacionados, a criminalidade na illa é baixa.
Economía
A principal actividade económica da illa é o turismo, que aumentou constantemente ao longo do tempo. Dado que a Illa Norfolk prohibe a importación de froita fresca e verduras, a gran maioría é producida localmente. A carne de vaca é producida localmente pero tamén importada. A moeda que se usa na Illa Norfolk é o Dólar australiano.
Notas
Referencias
↑"Norfolk Island Act 1979". Federal Register of Legislation. Arquivado dende o orixinal o 16 de xullo de 2019. Consultado o 17 de xullo de 2019. Schedule 1.
.svg&lang=gl)
