Casou en 1870 con Nina De Benedetti, coa que tivo cinco fillos. A segunda delas, Gina Lombroso Ferrero, escribiu a súa biografía.
Teorías de Lombroso acerca do delincuente
Exemplo da fisionomía dos criminais, segundo Lombroso: Rivoluzionari e criminali politici, matti e folli.
Un aspecto particularmente difundido da obra de Lombroso é a concepción do delito como resultado de tendencias innatas, de orde xenética, observables en certos trazos físicos ou fisonómicos dos delincuentes habituais (asimetrías craniais, determinadas formas de mandíbula, orellas, arcos superciliares etc.). Porén, nas súas obras menciónanse tamén como factores criminóxenos asuntos tan diversos coma o clima, a orografía, o grao de civilización, a densidade de poboación, a alimentación, o alcoholismo, a instrución, a posición económica e mesmo a relixión[1].
Un trazo chamativo na súa obra é a crueza con que expón algunhas das súas conclusións, que resulta aínda máis chocante á luz das ideas que predominan na criminoloxía despois do ocaso da escola positiva. Esta crueza pode deberse á tendencia positivista de liberar o discurso científico de toda outra consideración á parte da mera descrición da realidade, eludindo xuízos morais ou sentimentais.
Por exemplo, refiríndose ao que chama a "terapia do delito", di:
"En realidade, para os criminais natos adultos non hai moitos remedios: cómpre ou ben secuestralos para sempre, nos casos dos incorrixibles, ou suprimilos, cando a súa incorrexibilidade os torna demasiado perigosos" (Lombroso, Cesare. Le più recenti scoperte ed applicazioni della psichiatria ed antropologia criminale, Ed. Fratelli Bocca, Torino 1893, Cap. XIV, páx. 314).
Outro trazo característico da obra de Lombroso é a precariedade do seu método científico. Da observación empírica adoita sacar afirmacións categóricas e relacións de causalidade escasamente fundadas, ás veces sobre a poboación das prisións ou dos manicomios. Por exemplo, da comparación entre a temperatura anual media nas distintas provincias de Italia e o índice de homicidios en cada unha delas, conclúe que a calor favorece este tipo de delitos[2].
A posición segundo a cal os delitos son produto destes diversos factores determinantes, leva loxicamente a bregar por un código penal que os prevea e axuste as condenas á existencia deses mesmos factores, deixando de lado as preocupacións da chamada dogmática penal. A pena ten como obxectivo segundo Lombroso a defensa social, entendida como neutralización do perigo que para a sociedade representan certos individuos que non poden dominar as súas tendencias criminais. Ao mesmo tempo, ten o fin de intentar unha readaptación nos casos en que fose posible.
A concepción de Lombroso torna irrelevante o estudo da imputabilidade do suxeito, xa que –segundo se deriva loxicamente dos seus postulados– todos os criminais son inimputables, e canto menor sexa a súa responsabilidade, maior é a súa perigosidade. Esta idea oponse agudamente ás concepcións máis frecuentes entre avogados e xuristas, aos que Lombroso criticou, sostendo que pretendían minorar a pena precisamente para os individuos máis perigosos[3].
La donna delinquente, la prostituta e la donna normale, reeditado en 2009.
Notas
↑Lombroso, C.: El delito. Sus causas y remedios, tradución ao castelán de Bernaldo Quirós. Ed. Victoriano Suárez. Madrid, 1902. cap. I, páx. 7 a 21; cap. II, páx. 29 a 32; cap. III, páx. 35 a 57; cap. IV, páx. 71 a 82; cap. V, páx. 85 a 97; cap. VI, páx. 107 a 119; cap. VII, páx. 123 a 144; cap. VIII, páx. 148 a 157; cap. IX, páx. 164 a 185; cap. XII, páx. 213 a 238).
↑Lombroso, C.: El delito. Sus causas y remedios, tradución ao castelán de Bernaldo Quirós. Ed. Victoriano Suárez. Madrid, 1902. Cap. III, páx. 43 a 52).
↑Lombroso, C.: El delito. Sus causas y remedios, tradución ao castelán de Bernaldo Quirós. Ed. Victoriano Suárez. Madrid, 1902. Cap. VIII, páx. 490).
Véxase tamén
Bibliografía
Mella, R. (1896): Lombroso e os anarquistas. Vigo, Edicións Xerais; 1999.
.jpg)
