PROFILBARU.COM

	Johan Fabricius
	skriuwer
	Fabricius (rj.) oan it Pavia-front yn 'e Earste Wrâldoarloch (1915).
	persoanlike bysûnderheden
echte namme	Johan Johannes Fabricius
nasjonaliteit	Nederlânsk
berne	24 augustus 1899
berteplak	Bandung (Nederlânsk-Ynje)
stoarn	21 juny 1981
stjerplak	Glimmen (Grinslân)
etnisiteit	Nederlânsk
reg. identiteit	Nedersaksysk
	wurk
taal	Nederlânsk
sjenre	lit. romans & koarte ferhalen, ; berneboeken, reisferhalen
bekendste ; wurk(en)	De Scheepsjongens van ; Bontekoe ; Het Meisje met de Blauwe Hoed
jierren aktyf	1922 – 1982
	offisjele webside
	n.f.t.

Johan Fabricius (folút: Johan Johannes Fabricius; Bandung, 24 augustus 1899 – Glimmen, 21 juny 1981) wie in Nederlânsk skriuwer, yllustrator, boekbânûntwerper foar in tal fan syn eigen útjeften, sjoernalist en aventoersman. Hy waard benammen bekend troch syn histoaryske jongesboek De Scheepsjongens van Bontekoe, út 1924, dat withoefolle kearen werprinte waard. Fabricius skreau yn totaal 99 boeken en gou as in rasferteller.

Libben en karriêre

Jonkheid en oplieding

Fabricius waard yn 1899 yn Bandung, yn Nederlânsk-Ynje, berne as de soan fan 'e dichter en toanielskriuwer Jan Fabricius. As sadanich wied er in Nedersakser fan Drintsk komôf. Hy brocht syn jonkheid troch yn Nederlânsk-Ynje, oant er yn 1914, doe't er 15 jier wie, oerkaam nei Nederlân. Hy studearre in jier oan 'e keunstakademy yn De Haach foar't er him yn 1915, ûnder de Earste Wrâldoarloch, oanmelde by it leger fan Eastenryk-Hongarije, om inkele moannen lang as Kriegsmaler (oarlochsskilder) te fungearjen oan it Pavia-front yn wat no noardlik Itaalje is. Yn dy tiid makke er in tekenreportaazje oer it libben oan it front. Letter soed er ek it boek De Oorlog van de Kleine Paardjes skriuwe oer syn ûnderfinings dêre.

Priveelibben

Yn 1925 troude Fabricius mei Ruth Freudenberg, mei wa't er twa soannen en in dochter krige. Nei't er yn 1968 widner wurden wie, wertroude er mei Anna Corneilia Bleeker.

Karriêre

Fabricius skreau yn totaal 99 boeken, wêrûnder ek in soad jeugdboeken. Syn debútroman wie Eiko van den Reigerhof, út 1922. Syn bekendste wurk wie it jongesboek De Scheepsjongens van Bontekoe, út 1924, dat withoe faak werprinte wurde moast om oan 'e fraach fan 'e lêzers te foldwaan. De legerroman Het Meisje met de Blauwe Hoed, út 1927, waard yn 1934 ferfilme. Oare bekende wurken fan Fabricius wiene De Wonderbaarlijke Avonturen van Bartje Kokliko, dat yn trije dielen útkaam fan 1930 oant 1931, Komedianten Trokken Voorbij (1931), De Grote Geus (1949) en Gordel van Smaragd (1953). As kommersjele opdracht fan 'e Nederlandsche Olie Fabrieken (N.O.F.) Calvé-Delft skreau en yllustrearre Fabricius ek de reklamerige De Wondere Avonturen van Arretje Nof (1926-1927). Fierders fungearre er ek as yllustrator fan syn oare wurk en ûntwurp er sels gauris de omslaggen fan syn boeken.

Oan it begjin fan 'e Dútske besetting fan Nederlân yn 'e Twadde Wrâldoarloch slagge it Fabricius yn 1940 om as Ingelânfarder út te wiken nei it Feriene Keninkryk. Dêr wied er ûnder de oarloch aktyf as nijslêzer en kommentator by de BBC Dutch Service. Nei de oarloch wurke er yn 1945 as korrespondint foar de BBC en de krante The Times yn Aazje. Sa fersloech er dêre û.m. de Earste Polisjonele Aksje yn Nederlânsk-Ynje. Fia in grutte omwei kearde er úteinlik nei it Feriene Keninkryk werom, dêr't er oant 1956 wenjen bleau ear't er him wer yn Nederlân fêstige.

Hoewol't Fabricius syn wurk fan foar de Twadde Wrâldoarloch as it hichtepunt fan syn oeuvre jildt, ferskynden ek yn 'e 1950-er jierren noch ynkringende, tige goed dokumintearre romans as De Heilige Paarden, oer de yn Jeropa frijwol ûnbekende wrâld fan it Nederlânsk-Yndyske (en letter Yndonezyske) eilân Sûmba. Yn 1961 ferbleau Fabricius in skoft op Kurasau, yn 'e Nederlânske Antillen, dêr't er lêzings fersoarge ûnder de jierlikse boekewike. Oer dat eilân skreau er de roman Het Geheim van het Oude Landhuis, dy't yn 1965 útkaam, en de ferhalebondel Onder de Hete Caraïbische Zon, út 1970.

Yn 1963 ferskynde fan Fabricius fierders noch de roman Jongensspel, dêr't er ta ynspirearre waard troch de Baarnske moardsaak, dy't spile yn 1960-1963. Yn 'e 1970-er jierren folgen fan Fabricius fierders noch de roman Toontje Poland, ferskate wurken dy't weromgriepen op syn tiid yn Nederlânsk-Ynje, en it autobiografyske Memoires (1980). Behalven fiksjewurken wie Fabricius ek auteur fan ferskate reisferhaleboeken, lykas Een Reis door het Nieuwe Indonesië (1973) en Gringo (1976), oer in reis op 'e rivier de Paraguay, yn Súd-Amearika.

Ferstjerren

Johan Fabricius kaam yn juny 1981 yn it Grinslânske Glimmen te ferstjerren yn 'e âlderdom fan 81 jier. Hy waard deun dêrby begroeven op it Nederlânsk-Herfoarme Begraafplak oan 'e Pollseweg yn Noardlaren.

Wurk

boeken

1922 – Eiko van den Reigerhof
1923 – Hansje Bluf, of: Het Zangersfeest van Koning Langelip
1924 – De Scheepsjongens van Bontekoe (yn 2011 kaam de 33e printinge út)
- Fryske oersetting: De Skipsjonges fan Bontekoe (fert. Anne Tjerk Popkema, 2015)
1925 – Hans de Klokkeluider, of: De Duivel in de Toren
1925 – Nagtegael
1927 – Het Meisje met de Blauwe Hoed ( werútjûn yn 1949, ferfilme yn 1934, en dramatisearre foar de tillefyzje yn 1972)
1928 – Charlottes Grote Reis (werútjûn yn 1930)
1926-1927 – De Wondere Avonturen van Arretje Nof (5 dielen, yn opdracht fan 'e Nederlandsche Olie Fabrieken (N.O.F.))
1929 – Mario Ferraro's IJdele Liefde
1930-1931 – De Wonderbaarlijke Avonturen van Bartje Kokliko (3 dielen; útjefte: Van Nelle, Rotterdam)
1931 – Komedianten Trokken Voorbij
1931 – Venetiaans Avontuur
1932 – Melodie der Verten (werútjûn yn 1934)
1933 – Marietta
1934 – De Dans om de Galg
1934 – Leeuwen Hongeren in Napels
1938 – Kasteel in Karinthië
1938 – De Koning Gaat Voor
1938 – Groote Heren
1941 – Eiland der Demonen
1942 – A Malayan Tragedy
1944 – Nacht over Java
1945 – De Kraton
1947 – Hoe Ik Indië Terugvond
1947 – Halfbloed
1948 – Hotel Vesuvius
1949 – De Grote Geus
1949 – Brandende Aarde
1950 – Flipje
1951 – Mijn Huis Staat achter de Kim
1952 – Een Wereld in Beroering
1952 – De Ontvoering van Europa
1952 – Langs de Leie
1953 – Gordel van Smaragd
1953 – De Nertsmantel
1954 – Het Duistere Bloed
1954 – Toernooi met de Dood
1955 – Nacht zonder Zegen
1956 – Setoewo, de Tijger
1957 – Luie Stoel
1958 – Schimmenspel
1958 – Het Roverseiland in de Perzische Zee
1958 – Barrebart, de Wildeman uit de Bergen
1959 – De Vrolijke Bruiloft van Arretje en Annetje
1959 – De Heilige Paarden
1960 – Ballade van de Zeeman Joris Breebaert
1960 – Ballade van de Zilverreiger
1961 – Mijn Rosalia
1962 – Dromen Is Ook Leven
1963 – Jongensspel
1963 – Herinneringen van een Oude Pruik
1964 – Hopheisa, in Regen en Wind
1964 – Wat U Nodig Hebt, Mevrouw, Is een Vriend
1965 – Het Geheim van het Oude Landhuis
1965 – Dag, Leidseplein (werútjûn yn 1968)
1966 – Weet Je Nog, Yoshi?
1966 – De Avonturen van Jantje en Zijn Vrienden Koko en Sebastiaan
1967 – Heintje Heeft Kabouters op Zolder
1968 – Heintje en het Geheim van het Houten Paard Joris
1968 – Het Water Weet van Niets
1968 – Wij, Tz’e Hsi, Keizerin van China
1969 – Wittebroodsweken met Mama
1969 – Voorrijden, Mevrouw?
1969 – Heintje Speelt voor Leeuw
1970 – Heintje Bouwt een Huis voor Sinterklaas
1970 – Onder de Hete Caraïbische Zon (ferhalebondel)
1970 – De Kop van Jut
1971 – Met Klein Orkest
1971 – De Paradijsklok
1971 – Goldoni
1972 – Partnerruil Niet Uitgesloten
1972 – Hannekes Bruiloft
1972 – Shock-therapie
1973 – Carlinho, Mijn Kleinzoon
1973 – Een Reis door het Nieuwe Indonesië
1974 – Achter in de Molukken
1974 – Het Portret
1974 – Het Gordijn met de Ibissen
1975 – Barcarolle
1975 – Hendrik Jacobus Jut, of: De Dubbele Moord aan de Bogt van Guinea
1975 – De Oorlog van de Kleine Paardjes
1975 – De Wijze Goeroes van Benares
1976 – Er Zijn Geen Echte Gekken Meer op Capri
1977 – Toontje Poland
1977 – Dipanegara
1976 – Gringo (oer syn reis op 'e rivier de Paraguay yn 1922)
1978 – De Schreeuw van de Witte Kakatoe
1978 – Spelevaren met een Sultan
1978 – Toontje Poland onder de Tropenzon
1979 – De Zwaluwen van Klapanoenggal
1979 – Brieven uit een Djatihouten Kist
1979 – De Hoed met de Struisveer, of: Hoe Mijn Moeder in 1894 als 'Handschoentje' naar Indië Reisde
1980 – Het Beest uit de Zee
1980 – Memoires (autobiografy)
1980 – Als Vogelen uit de Hemel...
1981 – Het Zilveren Theeservies
1981 – De Bruiden in het Bad en Andere Duistere Daden (ferhalebondel)
1981 – De Brug over de Dordogne
1982 – De Put achter de Kembang Sepatoe