علوم خفیه

علوم خفیه دسته‌ای از باورها و اعمال فراطبیعی است که عموماً از حیطه علم خارج است و شامل پدیده‌هایی از جمله عرفان، معنویت و جادو می‌شود. همچنین می‌تواند به ایده‌های ماوراء طبیعی مانند ادراک فراحسی و متاسایکولوژی اشاره کند.

اصطلاح علوم غیبی در قرن شانزدهم برای اشاره به طالع بینی، کیمیاگری و جادوی طبیعی استفاده شد که امروزه شبه‌علم شناخته می‌شوند. اصطلاح غیبت در قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد، جایی که این اصطلاح با گروه‌های مختلف باطنی و فرانسوی الیفاس لوی مرتبط شد و در سال ۱۸۷۵ توسط هلنا بلاواتسکی باطنی‌شناس به زبان انگلیسی وارد شد.

در طول قرن بیستم، این اصطلاح به‌طور متمایز توسط گروه وسیعی از نویسندگان مختلف مورد استفاده قرار گرفت اما در قرن ۲۱ معمولاً استفاده می‌شد — از جمله توسط محققان دانشگاهی باطنی — برای اشاره به طیف وسیعی از جریانات باطنی که در اواسط قرن ۱۹ توسعه یافتند و فرزندان آن‌ها از غیبت، غالباً برای دسته‌بندی سنت‌های باطنی مانند معنویت گرایی، تئوسوفی، آنتروپوزوفی، نظم هرمتی طلوع طلایی و عصر جدید استفاده می‌شود.

علوم غیبی

ایده «علوم غیبی» در قرن شانزدهم توسعه یافت.[۱] این اصطلاح معمولاً سه عمل را شامل می‌شد - طالع بینی، کیمیاگری و جادوی طبیعی (تردستی) - گرچه گاهی اشکال گوناگونی پیشگویی نیز به جای این که تحت تردستی قرار بگیرند، در آن گنجانده شده بودند. این‌ها با هم گروه‌بندی شدند، به گفته محقق هلندی Wouter Hanegraaff دربارهٔ هرمسیه، «هر یک از آنها در یک بررسی سیستماتیک از طبیعت و فرایندهای طبیعی، در چارچوب، چارچوب‌های نظری که عمدتاً به اعتقاد به خصوصیات، فضایل یا نیروهای غیبی تکیه داشتند، درگیر شدند.» اگرچه زمینه‌هایی برای همپوشانی این علوم مختلف غیبی وجود دارد، اما آن‌ها از هم جدا هستند و در بعضی موارد یکدیگر را به عنوان نا مشروع رد می‌کنند.[۱]

در دوران عصر روشنگری، غیبت به‌طور فزاینده ای به عنوان ذاتی با مفهوم علم ناسازگار تلقی می‌شود.[۱] از آن زمان به بعد، استفاده از «دانش (های) غیبی» حاکی از یک جدال آگاهانه علیه علم جریان اصلی است.[۱] با این وجود، مایکل دامت، فیلسوف و مورخ بازی با ورق، که تحلیل شواهد تاریخی حاکی از آن بود که پیشگویی و تفسیرهای غیبی با استفاده از کارتها قبل از قرن هجدهم ناشناخته بودند، گفت که اصطلاح علم غیبت بی جا نبوده زیرا "افرادی که به امکان رونمایی از آینده یا استفاده از قدرتهای خارق العاده این کار را انجام می‌دهد زیرا کارآیی روشهایی که آن‌ها به کار می‌برند با برخی برداشتهای سیستماتیک که از نحوه عملکرد جهان بر آن‌ها منطبق است … هرچند مبنای تجربی آن ناچیز است. "[۲]

ادوارد تیلور، انسان‌شناس در کتاب فرهنگ بدوی خود در سال ۱۸۷۱ از اصطلاح «علم غیبی» به عنوان مترادف جادو استفاده کرد.[۱]

خصوصیات غیبی

صفات غیبی ویژگی‌هایی هستند که هیچ توضیح عقلانی شناخته شده‌ای ندارند به عنوان مثال، در قرون وسطی، مغناطیس یک کیفیت غیبی محسوب می‌شد. اثیر یکی دیگر از عناصر از این دست است. معاصران نیوتن نظریه وی مبنی بر اینکه گرانش از طریق «عمل در یک فاصله» انجام می‌شود، به عنوان غیبی، به شدت انتقاد می‌کنند. علوم غریبه به رغم اینکه بیشتر در حوزه‌های رازآلود و غیرقابل توضیح علمی فعالیت می‌کند، همچنان جاذبه و اهمیت خود را در میان علاقه‌مندان به اسرار و رموز حفظ کرده‌است. همچنین مجموعه علوم خفیه نه تنها به عنوان منابع تاریخی و فرهنگی مورد مطالعه قرار می‌گیرند، بلکه گاه به عنوان ابزاری برای درک بهتر جهان پیرامون و نیروهای نامرئی آن نیز مورد توجه قرار می‌گیرند.[۳]

علوم غریبه در ایران

در ایران با وجود منابع انگشت شمار دربارهٔ تاریخچه علوم غریبه دو کتاب «طلسم: گرافیک سنتی ایران» نوشته پرویز تناولی و «بادهای افسون» نوشته پرویز براتی از جمله پژوهش‌های حایز اهمیت در این عرصه به‌شمار می‌رود. کتاب تناولی دو بخش دارد؛ بخش نخست را طلسمات، معانی و اعداد وفقی بر پایه اسماء الحسنی، دربرمی‌گیرد، همان‌هایی که به گفتهٔ وی بر فلز و پارچه و پوست آهو می‌کندند و می‌نوشتند و روی لباس‌هاشان می‌دوختند. بخش دوم، نقش حیوانات در امور روان درمانی و رفع مشکلات انسانی را شامل می‌شود. که همهٔ این‌ها در طرح‌ها، نقش‌های گرافیکی خلاصه، ساده و نیز توأم شده با اعداد و ارقام در نسخه‌ها و اشکال مختلف برای مداوا به کاربرد داشته‌است. بیش از دو سوم تصاویر ارایه شده در کتاب یاد شده اصلی و بقیه را تناولی خود از کتاب رمال‌ها و فالگیرها تصویربرداری کرده‌است. کتاب براتی نیز دایره‌المعارفی جامع است که به‌روزترین و کم‌یاب‌ترین اسرار دنیای سحر و جادو را فاش می‌کند. نگاه نویسنده در این کتاب کاملاً بی‌طرفانه و تئوریک است. ضمن این که به علوم غریبه از دید دیرینه‌شناسی نگاه کرده‌است. ستاره‌شناسی، طالع‌بینی، حروف ابجد، راز اعداد، ادبیات خفیه و کیمیاگری از سایر مطالب جالب و خواندنی این کتاب است. دربارهٔ هر یک از این علوم غریبه، داستان‌هایی مستند و تاریخی هم آمده که باعث جذابیت بیشتر مطالب کتاب شده‌است.

ادوارد براون خاورشناس و ایران‌شناس بریتانیایی که در زمان ناصرالدین شاه قاجار سفری یکساله به ایران داشت در سفرنامه خود خاطره جالبی از صحبت با یکی از باورمندان علوم خفیه نقل می‌کند:

امین الشریعه فیلسوف اصفهانی دربارهٔ علوم خفیه به من گفت: زمانی زندگی خود را وقف علوم خفیه کرده بودم و سعی در تسخیر جن داشتم که حاصل آن را برایتان خواهم گفت. ابتدا باید روش کار را بدانید که چنین است: شخص طالب باید مکان پرت و دور افتاده‌ای مانند هزار دره در اصفهان که من انتخاب کرده بودم پیدا کند. او باید به مدت چهل روز در آن‌جا اقامت کند که این دوره را چله می‌نامیم. در این مدت، اکثر اوقاتِ وی به خواندن اوراد به زبان عربی می‌گذرد. خواندن اوراد باید در محوطه ای به نام مندل انجام گیرد که عبارت است از یک شکل هندسی که باید به ترتیب معینی بر روی زمین رسم شود. به علاوه، در این مدت شخص باید غذای خیلی کمی بخورد و هر روز از مقدار آن بکاهد. اگر وی همه این نکات را به دقت و با صداقت و اخلاص رعایت کند، در روز بیست و یکم، شیر (گربه‌سان) درنده ای پدیدار خواهد شد که وارد محوطه مندل می‌شود. شخص نباید هیچ‌گونه ترس و وحشتی به خود راه دهد و علاوه بر آن به هیچ وجه نباید از محوطه مندل خارج شود که اگر این کار را انجام دهد همه زحماتش به باد خواهد رفت.

اگر او در مقابل شیر پایداری کند موجودات وحشت‌انگیز دیگری به سراغش خواهند آمد؛ ببر و پلنگ و اژدها و امثالهم که باید درمقابل همه آن‌ها پایداری کند و هیچ نشانه ای از ترس و وحشت از خود بروز ندهد. اگر موفق به انجام این کارها شود در روز چهلم به مقصود خود خواهد رسید و جن‌ها که نتوانسته‌اند بر وی غلبه کنند خدمتکارش می‌شوند. من همه این دستورها را با صداقت انجام دادم و همان‌طور که قرار بود در روز بیست و یکم شیری پیدا شد و به داخل محوطه مندل آمد من خیلی وحشت کردم ولی هر طور بود پایداری کردم. روز بعد یک ببر پیدا شد و من باز هم توانستم بر وسوسه فرار از صحنه غلبه کنم اما روز بعد با پدیدار شدن اژدهایی مهیب و ترسناک دیگر نتوانستم ترس و وحشتم را مهار کنم و از محوطه مندل به بیرون دویدم و از خیر تسخیر اجنه گذشتم. پس از این‌که مدتی از این واقعه گذشت من مطالعه را در فلسفه دنبال کردم و به این نتیجه رسیدم که آنچه دیده بودم فقط توهم ذهنی بوده‌است که تحت تأثیر انتظارها و نیز انزوای مکانی، گرسنگی و شب بیداری‌ها پدیدار شده بود. برای کشف حقیقت یکبار دیگر همان مراسمی را که دفعه قبل انجام داده بودم تکرار کردم اما این بار با روحیه دیر باوری و شکاکیت فلسفی. فرضیه من درست بود زیرا این بار هیچ چیز عجیبی ندیدم. همچنین نکته دیگری هم هست که ثابت می‌کند اشباحی که دفعه قبل دیده بودم در خارج از ذهن من وجود نداشته‌اند. من هرگز یک شیر واقعی ندیده بودم و تصویری که از شیر در ذهن خود داشتم از روی تصاویر سر در حمام‌ها ساخته شده بود. شیری که در محوطه مندل دیده بودم از نظر شکل و رنگ عیناً مانند شیرهای سر در حمام‌ها بود. فکر نمی‌کنم لازم باشد بگویم که تا چه حد با شیر واقعی تفاوت داشت[۴]

هیمیا

هیمیا یکی از گونه‌های علوم خفیه است و بوسیله آن از جنّیان برای عمل به دستورها خیر یا شر استفاده می‌کنند و اساس آن شناخت ساعات و تأثیرات سیارات و طوالع و دعوات و فتحات و بخورات ایشان و عزایم جنیان است. چون ستارگان و اجرام آسمانی با حوادث مادی زمین ارتباط دارند، پس اگر آن شکل آسمانی که مناسب با حادثه ای از حوادث است، با صورت و شکل مادی آن حادثه ترکیب شود، آن حادثه پدید می‌آید؛ مثلاً در این علم، اگر بتوان آن شکل آسمانی را که مناسب با مردن، یا زنده ماندن یک شخص است، با شکل و صورت خود او ترکیب کرد، کاری که می‌خواهیم، انجام می‌شود. و این معنای طلسم است. ظاهراً طالع‌بینی نیز زیرمجموعه هیمیا می‌باشد. در طالع‌بینی باور بر این است که محل و موقعیت قرار گرفتن سیارات و ستارگان در لحظه تولد نوزاد و همچنین طالع ابجدی او بر شخصیت و سرنوشتش تأثیر اساسی می‌گذارد و از این طریق نسبت به پیشگویی در مورد آینده اقدام می‌شود.[۵]

جستارهای وابسته

منابع

فرهنگ‌ها
کتاب‌ها
  • ایرج گلسرخی (۱۳۷۷). تاریخ جادوگری. ج. ۱. تهران: نشر علم. ص. ۷۴۴. شابک ۹۶۴-۵۹۸۹-۸۱-۷.
  • پرویز تناولی، طلسم: گرافیک سنتی ایران، نشر بن‌گاه، ۱۳۸۵، شابک ‎۹۶۴-۹۶۳۸۳-۴-۲
  • ابوالحسن جمال‌الدین علی‌بن یوسف قفطی، تاریخ الحکما، تهران ۱۳۴۷
  • ابن ندیم، الفهرست، تهران ۱۳۹۳ ه‍.ق
  • ملا حسین کاشفی، اسرار قاسمی.
  • پرویز براتی، بادهای افسون:مقدمه‌ای بر شناخت علوم غریبه در ایران، نشر چشمه، ۱۳۹۶
  • سعید صدری، سحر و کلید رهایی از آن، نشر جمکران، ۱۴۰۰.

پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ Hanegraaff, Wouter J. (2006). Dictionary of Gnosis & Western Esotericism. Leiden: Brill. p. 716. ISBN 9789004152311.
  2. Dummett 1980, p. 93.
  3. معرفی کامل علوم غریبه
  4. سفرنامه ادوارد براون-نشر اختران-صفحهٔ ۱۷۸
  5. برازنده، مطلب، رخنه در اسرار متافیزیک، انتشارات نوید: ۱۳۸۰ خ.

Read other articles:

Baltwash redirects here. For the highway linking the two cities, see Baltimore–Washington Parkway. Combined statistical area in the United StatesWashington–Baltimore combined statistical areaCombined statistical areaNational Mall in Washington, D.C.Inner Harbor in BaltimoreSkyline of Rosslyn in Arlington County, VirginiaCoordinates: 38°58′N 77°19′W / 38.97°N 77.32°W / 38.97; -77.32CountryUnited StatesState or area Washington, D.C. Maryland Virginia Pennsylv...

 

SMA Negeri 1 GarutSekolah Menengah Atas Negeri 1 GarutInformasiDidirikan1958JenisNegeriAkreditasiAKepala SekolahDrs. Sumpena Permana Putra, SH, M.MPd. (2020-Sekarang)Jumlah kelas37 kelas semua tingkatJurusan atau peminatanMIPA, IPS, dan BahasaRentang kelasX MIPA, X IPS, XI MIPA, XI IPS, XII MIPA, dan XII IPSKurikulumKurikulum 2013AlamatLokasiJalan Merdeka No. 91, Kabupaten Garut, Jawa Barat, IndonesiaTel./Faks.+62 262 233782Situs webwww.sman1garut.sch.idMotoMotoMelayani dengan ...

 

Song by the English band Talk Talk For other uses, see Such a Shame (disambiguation). Such a ShameArtwork for the original 12-inch vinyl release; the 7-inch has the same artwork with three vertical dots on the right sidebarSingle by Talk Talkfrom the album It's My Life B-sideAgain, a Game... AgainReleased26 March 1984[1]Length3:596:54 (12 single, A-side)5:43 (12 single, B-side)LabelEMIParlophoneSongwriter(s)Mark HollisProducer(s)Tim Friese-GreeneTalk Talk singles chronology It's My Li...

1980 novel by Joan D. Vinge This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: The Snow Queen Vinge novel – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2013) (Learn how and when to remove this template message) The Snow Queen Cover of first edition (hardcover)AuthorJoan D. VingeIllustratorLeo and...

 

American botanist, taxonomist (1859-1934) Nathaniel Lord BrittonBorn(1859 -01-15)January 15, 1859Staten Island, New YorkDiedJune 25, 1934(1934-06-25) (aged 75)Bronx, New YorkEducationColumbia University School of MinesKnown forIllustrated Flora of the Northern United States, Canada, and the British Possessions, with Addison Brown; The Cactaceae‘‘, with Joseph Nelson RoseSpouseElizabeth Gertrude KnightScientific careerFieldsBotanyInstitutionsColumbia University, New York Botanica...

 

Subway station in Sapporo, Japan N15Jieitai-Mae Station自衛隊前駅 Sapporo Municipal Subway stationStation exteriorGeneral informationLocationMinami, Sapporo, HokkaidoJapanOperated bySapporo City Transportation BureauLine(s) Namboku LineConstructionAccessibleYesOther informationStation codeN15HistoryOpened16 December 1971; 51 years ago (1971-12-16)Services Preceding station Sapporo Municipal Subway Following station SumikawaN14towards Asabu Namboku Line MakomanaiN16Termi...

Indonesian community of atheists Indonesian AtheistsAbbreviationIAFormationOctober 2008 (2008-10)LocationIndonesia Indonesian Atheists (IA) is a community that accommodates atheists, agnostics, and irreligious in Indonesia.[1][2] The community provides a place for Indonesian nonbelievers to express their opinions.[1][3] IA was founded by Karl Karnadi[1][2][3] in October 2008.[4] Although most of the activities of IA are...

 

1959 West German adventure film The Death ShipDirected byGeorg TresslerBased onThe Death Shipby B. TravenProduced byJosé Kohn Georg Tressler Dietrich von TheobaldStarring Horst Buchholz Mario Adorf Helmut Schmid Elke Sommer CinematographyHeinz PehlkeEdited byIlse VoigtMusic byRoland KovacProductioncompanyUFADistributed byUFARelease date 1 October 1959 (1959-10-01) Running time97 minutesCountryWest GermanyLanguageGerman The Death Ship (German: Das Totenschiff) is a 1959 West Ge...

 

My Rival is Cute BoyGambar sampul manga My Rival is Cute Boy volume pertamaライバルはキュートboy(Raibaru wa Kyūto boy)GenreRomantis MangaPengarangKazuko TomidokoroPenerbitShogakukanPenerbit bahasa IndonesiaElex Media KomputindoMajalahCiaoDemografiShōjoTerbit1999 – 2003Volume4 (Daftar volume)  Portal anime dan manga Rival wa Cute Boy (Jepang: ライバルはキュートboycode: ja is deprecated , Hepburn: Raibaru wa Kyūto boy), yang diterbitkan di Indonesia dengan judul ...

Pour les articles homonymes, voir Émile Joseph François Carlier et Joseph Carlier. Joseph CarlierPortrait de Joseph Carlier.Naissance 3 janvier 1849CambraiDécès 11 avril 1927 (à 78 ans)6e arrondissement de ParisSépulture Cimetière du Père-Lachaise, Grave of Carlier (d)Nom de naissance Nestor Émile Joseph CarlierNationalité France FrançaiseActivité SculpteurFormation École nationale supérieure des beaux-artsMaître René FacheFrançois JouffroyHenri ChapuMouvement Art n...

 

German television channel by Rundfunk Berlin-Brandenburg Television channel RBB FernsehenCountryGermanyBroadcast areaGermanyNetworkARDHeadquartersBerlin, GermanyPotsdam-Babelsberg, GermanyProgrammingLanguage(s)GermanPicture format720p HDTV(downscaled to 16:9 576i for the SDTV feed)OwnershipOwnerRundfunk Berlin-BrandenburgHistoryLaunched29 February 2004; 19 years ago (2004-02-29)ReplacedORB-FernsehenSFB1Former namesrbb Brandenburgrbb BerlinLinksWebsitewww.rbbfernsehen.deAvail...

 

The five main characters of the franchise in Olaf's Frozen Adventure. From left to right: Kristoff, Anna, Elsa, Sven, and Olaf. This is a list of characters from Disney's Frozen franchise, which consists of the animated films Frozen (2013) and Frozen II (2019), several short films and specials, and other media appearances. Main characters Anna Main article: Anna (Frozen) Elsa Main article: Elsa (Frozen) Olaf Main article: Olaf (Frozen) Kristoff Main article: Kristoff (Frozen) Sven Main articl...

Theatre in Dorset, England The Coade HallView of the theatre entrance in 2022AddressBryanston School, Blandford Forum DT11 0PXDorsetUnited KingdomCoordinates50°51′58″N 2°11′10″W / 50.866°N 2.186°W / 50.866; -2.186OwnerBryanston SchoolOperatorBryanston SchoolTypeTheatre and concert hallOpened27 May 1966; 57 years ago (1966-05-27)WebsiteCoade Hall web page The Coade Hall is a brick-built theatre and concert hall at Bryanston School, near Bla...

 

1922 silent film The Gray DawnDirected byJean Hersholt Benjamin B. HamptonWritten byMarie Jenny Howe Richard SchayerBased onThe Gray Dawn by Stewart Edward WhiteProduced byBenjamin B. HamptonStarringCarl Gantvoort Claire Adams Robert McKimCinematographyFriend Baker Gus PetersonProductioncompanyBenjamin B. Hampton ProductionsDistributed byHodkinson PicturesRelease dateFebruary 5, 1922Running time60 minutesCountryUnited StatesLanguagesSilent English intertitles The Gray Dawn is a 1922 American ...

 

Pelota basca nosJogos Pan-Americanos de 2019 Pelota de goma frontón masc fem Pelota de goma trinquete masc fem Pelota de couro masc Mão individual masc Frontênis masc fem Frontón peruano masc fem A categoria frontênis duplas femininas foi disputada nas competições da pelota basca nos Jogos Pan-Americanos de 2019, em Lima. Foi realizada em Villa María del Triunfo de 4 a 10 de agosto. Calendário Horário local (UTC-5). Data Horário Fase 4 de agosto 11:41 Fase de grupos 7 de agosto 12:...

Grade II* listed building in Bayswater, London Porchester Centre, 2006 Paddington Library, Porchester Hall, 2007 The Porchester Centre is a Grade II* listed building at the junction of Queensway and Porchester Road in Bayswater, London W2. History It was built in 1923–25 by the local architect Herbert Shepherd,[1] and was originally called Porchester Hall. In 1927–29, it was extended by Shepherd and H. A. Thomerson, adding Turkish baths, a library and assembly rooms.[1] En...

 

Rajawali ekor-baji Status konservasi Risiko Rendah (IUCN 3.1)[1] Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Chordata Kelas: Aves Ordo: Accipitriformes Famili: Accipitridae Genus: Aquila Spesies: A. audax Subspesies A. a. audax (Latham,1801) A. a. fleayi (Condon & Amadon, 1954) Persebaran rajawali ekor-baji Rajawali ekor-baji (Aquila audax) adalah burung pemangsa dari famili Accipitridae yang menghuni wilayah Papua. Spesies ini merupakan salah satu dari 12 jenis elang t...

 

U-class destroyer converted to Type 15 frigate of the Royal Navy For other ships with the same name, see HMS Ursa. This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: HMS Ursa R22 – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2013) (Learn how and when to remove this template message) Ursa in 1944 His...

American politician Morton G. GoodePresident pro tempore of the Virginia SenateIn officeJanuary 11, 1950 – January 8, 1952Preceded byRobert O. Norris Jr.Succeeded byRobert C. VadenMember of the Virginia Senatefrom the 8th districtIn officeDecember 14, 1936 – January 8, 1952Preceded byBenjamin MuseSucceeded byBenjamin L. CampbellMember of the Virginia Senatefrom the 29th districtIn officeJanuary 11, 1922 – January 10, 1928Preceded byPatrick H. DrewrySucceeded b...

 

Scottish marine engineer and shipbuilder John ElderJohn ElderBorn(1824-03-08)8 March 1824Glasgow, ScotlandDied17 September 1869(1869-09-17) (aged 45)London, EnglandResting placeGlasgow NecropolisNationalityScottishEducationHigh School of Glasgow, GlasgowOccupationengineerSpouseIsabella Elder (m. 1857) John Elder (8 March 1824 – 17 September 1869) was a Scottish marine engineer and shipbuilder. He was born at Glasgow on 8 March 1824. His family was connected with Kinross, where, for sev...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!