سوپر جام فوتبال ایران مسابقهای است که با همکاری سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال، هر سال پیش از آغاز فصل جدید یا در اواسط رقابتهای لیگ فوتبال ایران میان قهرمان لیگ برتر و قهرمان جام حذفی برگزار میشود و به برنده این مسابقه جام قهرمانی سوپر جام اهدا میشود.
اولین مسابقه سوپر جام در سال ۱۳۸۴ برگزار شد و پس از یازده سال وقفه از سال ۱۳۹۵ تاکنون بهطور منظم برگزار میشود.
پیشینه
این رقابت از سال ۱۳۸۴ بین قهرمان جام حذفی و قهرمان لیگ فوتبال ایران آغاز شد. در اولین دوره برگزار شده؛ در تاریخ ۶ شهریور ۱۳۸۴ و ۴ روز پیش از آغاز فصل جدید مسابقات لیگ برتر، تیم صباباتری تهران قهرمان جام حذفی، با نتیجهٔ چهار بر صفر در برابر تیم فولاد خوزستان قهرمان لیگ برتر، به برتری رسید.[۱][۲]
در دور بعدی در سال ۱۳۸۶ قرار بود سایپا قهرمان لیگ برتر و سپاهان قهرمان جام حذفی، با یکدیگر دیدار کنند که بهدلیل تغییر ورزشگاه بازی (سه روز قبل از مسابقه) از ورزشگاه آزادی به ورزشگاه شهید درخشان رباط کریم (زمین اختصاصی صبا باتری) بهدلیل آماده نبودن زمین ورزشگاه آزادی (بنا به درخواست مسئولان ورزشگاه)، دو تیم این دیدار را تحریم کردند و بازی برگزار نشد.
به گفتهٔ محمدرضا ساکت مدیرعامل وقت باشگاه سپاهان: «انتخاب ورزشگاه شهید درخشان رباطکریم برای برگزاری دیدار سوپرجام، نوعی بیحرمتی به دو باشگاه سایپا و سپاهان به عنوان قهرمانان لیگ برتر و جام حذفی بود.»
باشگاه سپاهان در سالهای ۱۳۹۰، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۴ پیشنهاد برگزاری دوبارهٔ سوپر جام فوتبال ایران را به نام ناصر حجازی داده بود.[۳]
سرانجام در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۹۵ استقلال خوزستان قهرمان لیگ برتر و ذوبآهن قهرمان جام حذفی، در ورزشگاه فولادشهر به مصاف یکدیگر رفتند و ۶ روز پیش از آغاز فصل جدید مسابقات لیگ برتر، دیدار سوپر جام پس از گذشت بیش از یک دهه دوباره از سر گرفته شد.[۴]
سوپرجام ۱۳۹۷ قرار بود در روز ۲۹ تیر ۱۳۹۷ بین پرسپولیس (قهرمان لیگ برتر) و استقلال تهران (قهرمان جام حذفی) برگزار شود، که بهدلیل مخالفت تیم استقلال با بازی در تاریخ مذکور، برگزار نشد و نتیجهٔ آن ۳–۰ به سود پرسپولیس اعلام شد. این نخستین برد انضباطی پرسپولیس در تاریخ شهرآورد تهران بود،[۵][۶] که البته با شکایت باشگاه استقلال به دادگاه بینالمللی فوتبال (CAS) روبرو گردید اما پس از گذشت یک سال در مهر ماه سال ۱۳۹۷ دادگاه CAS نیز رای کمیته انضباطی فوتبال ایران را تأیید کرد و پرسپولیس سه بر صفر برنده این بازی اعلام شد.[۷]
در سال ۱۳۹۸، پرسپولیس موفق به قهرمانی در لیگ برتر خلیج فارس و جام حذفی فوتبال ایران شد و وبسایتهای ورزشی ایرانی احتمال دادند که به مصاف نایب قهرمان لیگ برتر خلیج فارس (سپاهان اصفهان) یا جام حذفی فوتبال ایران (داماش گیلان) برود. پرسپولیسیها هم با توجه به اتفاقات افتاده در بازی برگشت لیگ برتر و بازی نیمهنهایی جام حذفی این تیم با سپاهان، خواستار بازی با تیم داماش شدند. البته پیشنهادهایی هم به سازمان لیگ داده شد که یک بازی بین سپاهان و داماش برگزار شود و برنده آن به مصاف پرسپولیس برود که این باعث افزایش بازیها به ۲ و افزایش جذابیت مسابقات میشود. از طرفی رسانههایی هم اعلام کردند که اگر تیمی قهرمان دوگانه شود، سوپر جام هم باید به همان تیم داده شود. سازمان لیگ فوتبال ایران در ۲۶ خرداد ۱۳۹۸ اعلام کرد تیم قهرمان دوگانه، قهرمان سوپر جام هم میشود؛ بنابراین، پرسپولیس برای سومین بار قهرمان سوپر جام فوتبال ایران شد. جام قهرمانی این دوره، در ۹ آبان ۱۳۹۸ پس از پایان یافتن بازی پرسپولیس و ماشینسازی در هفته نهم لیگ برتر فوتبال ایران ۹۹–۱۳۹۸، در ورزشگاه آزادی تهران به پرسپولیس داده شد.[۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷]
از سال ۱۴۰۳ با تغییر قانون قهرمان درصورت قهرمانی یک باشگاه در لیگ برتر و جام حذفی بهصورت همزمان مسابقه سوپر جام بین تیم اول و دوم لیگ برتر برگزار میگردد.[۲۰]