حملهٔ ایسکمی گذرا (transient ischemic attack) یا در اصطلاح پزشکیTIAبه حالت و شرایطی گذرا و ناپایدار از عملکرد ناقص و ناکامل مغز یا بخشی از آن گفته میشود که دلیل آن اختلال در خون رسانی (ایسکمی) به مغز باشد.[۱][۲] در بیان سادهتر وقتی خون رسانی به مغز مختل شود٬ ولی زمان و شدت این اختلال در حدی نباشد که منجر به سکته (مرگ قسمتی از بافت) شود٬ حمله ایسکمیک گذرا نام دارد.[۳]
علتها
اصلیترین عامل در حمله ایسکمی وجود یک آمبولی و انسداد یکی از رگهای مغزی توسط آن است. منشأ و مبدأ این آمبولی میتواند پلاک درونرگی حاصل از یک اترواسکلروز یا ترومبوز باقیمانده از یک فیبریلاسیون در قلب باشد. این گرفتگی در یک دورهزمانی بسیار کوتاه رخ میدهد و بنابراین آسیبهای دائمی ایجاد نمیکنند.[۴]
حمله ایسکمی گذرا یا تیآیآ با گروهی از بیماریهای دیگر از جمله فشارخونبالا٬ دیابت٬ میگرن٬ استعمال سیگار و کلسترول بالا مرتبط است.
نشانهها و سمپتوم
حمله ایسکمی گذرا TIA دارای نشانههایی تقریباً شبیه به سکته مغزی است و همچنین در افراد مختلف بسیار متفاوت است و البته به محل وقوع بندایش(انسداد) در مغز بستگی دارد و بیشتر شامل تاری دید یا دوبینی در چشم٬ آفازی و مشکل در سخنگفتن٬ همیپارزی یا ضعف و کرختی در یک طرف بدن و سرگیجه شده که تمامی این نشانهها پس از ظاهر شدن ظرف یکساعت از بین میروند.[۵]
تشخیص
تشخیص حمله ایسکمی گذرا پس از اینکه پزشک از بیمار شرح حال و آزمون بدنی گرفت٬ موکول به انجام یک سری آزمایشها از جمله سیتیاسکن از مغز٬ سونوگرافی از شریان کاروتید در گردن و اکوکاردیوگرافی(نوار قلب) میگردد و در بیشتر پروندهها علت بروز یک اترواسکلروز است که در اکوگرافی مشخص میشود.[۶]
پیشگیری
حملهایسکمی گذرا اغلب اخطاری اولیه برای سکته مغزی است. در این میان برای کاستن از خطر بروز حمله راهکارهای ارائه شده شامل موارد زیر است:[۷][۸]