تیراندازی در دفتر مجله شارلی ابدو (به فرانسوی: Attentat contre Charlie Hebdo)، حمله تروریستی به تاریخ ۷ ژانویه ۲۰۱۵ است که توسط ۲ فرد مسلح به دفتر مجله طنز شارلی ابدو صورت گرفت. در این تیراندازی ۱۲ نفر کشته و ۱۰ نفر زخمی شدند.
در روز ۷ ژانویه ۲۰۱۵، حداقل ۲ مرد مسلح (به نامهای سعید کواشی و شریف کواشی) وارد ساختمان دفتر شارلی ابدو در خیابان نیکولا اپِر پاریس شدند و با اسلحه‌های اتوماتیک ازجمله کلاشنیکف بسوی نگهبانان این دفتر و کارکنان آن آتش گشودند که منجر به کشته شدن حداقل ۱۲ نفر و جراحت شدید حداقل ۱۰ نفر شد. ۲ نفر از کشته شدگان افسر پلیس نگهبان بودند. تعقیب گسترده برای دستگیری مظنونین بلافاصله پس از حمله آغاز شد.[۴][۵][۶][۷][۸][۹]
برادران گروگانگیر پس از گریختن از دفتر مجله، فردای آن روز به چاپخانه‌ای در شهر دمارتن پناه بردند و یک تن را به گروگان گرفتند، با یورش مأموران به چاپخانه دمارتن، برادران کواشی، کشته شدند و گروگان آن‌ها نیز آزاد شد. سعید و شریف کواشی که در محاصره پلیس قرار داشتند از پناهگاه خود خارج شدند و با پلیس درگیر شدند اما در نتیجه این درگیری هر دو برادر کشته شدند.[۱۰]
پس از این عملیات تروریستی، چاپ نشریه پیش‌گفته، متوقف نشده، بلکه در هشت میلیون نسخه، منتشر شد و رکورد فروش را در میان مطبوعات فرانسه شکست؛ شماره‌ای که باز هم کاریکاتوری از پایه‌گذار دین اسلام روی جلدش بود.[۱۱][۱۲]
پس از پناه بردن برادران کواچی به چاپخانه دمارتن، در محلی دیگر مردی مسلح به نام امدی کولیبالی، در فروشگاه مواد غذایی یهودی در شرق پاریس عده‌ای را گروگان گرفت. یگان‌های مقابله با تروریسم فرانسه با یورش به فروشگاه مرد مسلح را کشتند و عده‌ای از گروگان‌ها را آزاد کردند. چهار نفر از گروگان‌ها نیز کشته شدند. فرانسوا مولن دادستان پاریس گفت: پلیس فرانسه معتقد است که این چهار گروگان پیش از حمله نیروهای مسلح به محل گروگانگیری کشته شدند. همچنین چهار گروگان دیگر در همین محل به شدت زخمی شده و ۱۵ تن دیگر بدون هیچ آسیبی نجات یافتند. در این عملیات نجات گروگان‌ها دو مأمور پلیس مجروح شدند. گفته شد گروگانگیر محل دوم نیز با برادران کواشی ارتباط داشته‌است. گروگانگیر فروشگاه یهودی که با برادران کواشی ارتباط داشت از پلیس خواسته بود این دو برادر را رها کند. پلیس فرانسه گفت این مرد که نامش امدی کولیبالی ذکر شد روز پنجشنبه هم در جنوب پاریس یک مأمور زن پلیس را کشته بود.[۱۳]
فرانسوا اولاند از حادثه گروگانگیری در فروشگاه یهودی به عنوان یک «اقدام یهودی‌ستیزانه» نام برد و گفت کسانی که متعصبانه مرتکب این کار شده‌اند ارتباطی با اسلام ندارند.[۱۳]
چاپ کاریکاتوری از ابوبکر البغدادی رهبر گروه موسوم به «دولت اسلامی عراق و شام» در این نشریه، دلیل حمله به دفتر آن اعلام شد.[۱۳] شریف کواشی به یک تلویزیون فرانسوی گفته بود که القاعده یمن از آن‌ها حمایت می‌کند؛ و امدی کولیبالی، که به یک سوپرمارکت یهودی حمله کرد، مدعی شده بود که به گروه داعش وابسته است و این حملات هماهنگ شده بوده‌اند.[۱۴] چند روز بعد القاعده یمن رسماً مسئولیت حمله را به عهده گرفت. رهبر این گروه در پیامی ویدئویی اعلام کرد که مهاجمان به شارلی ابدو دستور داشتند که به خاطر «توهین به پیامبر اسلام» به دفتر این مجله حمله کنند. در پیام ویدئویی آمده‌است: «سازمان القاعده در شبه‌جزیره عربستان مسئولیت عملیات انتقام رسول خدا» را به عهده می‌گیرد. ناصر بن علی آل انسی، از رهبران القاعده یمن، گفت: رهبری این سازمان «انتخاب هدف، برنامه‌ریزی و تأمین مالی عملیات» را انجام داده‌است.[۱۵][۱۶]
دو افسر پلیس بیرون دفتر و ده نفر داخل دفتر اصلی کشته شدند که چند نفر آن‌ها، کاریکاتوریست‌های فرانسوی ژان کابو، استفان شاربونیه، برنار ورلاک، ژرژ ولنسکی و فیلیپ اونوره هستند. برنارد ماریس، اقتصاددان و از سهامداران شارلی ابدو نیز در این حمله کشته شد.[۱۷]
در مجموع حوادثی که از روز چهارشنبه و به دنبال حمله به دفتر شارلی ابدو آغاز شد تا روز جمعه ۲۰ نفر از جمله سه حمله‌کننده و گروگانگیر کشته شدند.[۱۸][۱۹]
خبرگزاری رویتر در ساعت ۲۱:۳۰ خبر از شناسایی افراد مسلح داد. بر اساس خبرگزاری رویتر دو برادر الجزایری‌الاصل بنام‌های سعید کواشی، زادهٔ ۱۹۸۰ و شریف کواچی، زاده ۱۹۸۲ هر دو اهل ژنویه فرانسه و شخص سومی به نام حمید مراد، زاده ۱۹۹۶ با ملیت نامعلوم مظنونین اصلی هستند که در تاریخ هفتم ژانویه ۲۰۱۵ در دفتر نشریه طنز شارلی ابدو دست به تیراندازی و کشتن دوازده نفر نمودند.[۲۰][۲۱] بر همین اساس شریف کواچی پیش از این در سال ۲۰۰۵ به علت فعالیت تروریستی و عضویت در شاخه جذب مجاهدین عراق به سه سال زندان محکوم شده بود.[۲۲]
دو فرد مظنون، روز نهم ژانویه، تلفنی به مأموران پلیس گفتند که هدفشان مردن به عنوان شهید بود، و به گفته یکی‌از اعضای پارلمان فرانسه، در دامارتین گولو، ناحیه مربوط به تلفن انجام گرفته یک عملیات پلیس در حال اجرا قرار گرفت.[۲۳]
روز پنجشنبه یک روز پس از حادثه حمله به دفتر مجله، به احترام قربانیان این حادثه در فرانسه عزای عمومی اعلام شد.[۲۴]
ریچارد مالکا وکیل این هفته‌نامه گفت: شارلی ابدو، هفته آینده و با تیراژ بی‌سابقه یک میلیون نسخه منتشر خواهد شد (اما در سه میلیون نسخه منتشر شد). تیراژ عادی این نشریه تا پیش از حمله به دفتر آن، حدود ۶۰ هزار نسخه در هفته بود. همچنین اِما پاتریک پِلو، از نویسندگان این هفته‌نامه و یکی از نویسندگان بازماندگان قتل‌عام روز چهارشنبه، گفت: «هم‌قسم شده‌اند تا شارلی ابدو را هفته آینده منتشر و به گفته او، ثابت کنند که جهل پیروز نخواهد شد. شرایط بسیار سخت است، ما همگی ترسیده‌ام و رنج می‌بریم اما این کار را به هر نحو ممکن انجام خواهیم داد زیرا حماقت هیچگاه برنده نمی‌شود. اگر هفته‌نامه شارلی ابدو منتشر نشود، معنی‌اش این است که مرگ شارلی‌ها برای هیچ بوده‌است».[۲۵] روز چهارشنبه، ۲۴ دی (۱۴ ژانویه)، شماره جدید نشریه شارلی ابدو در تیراژ سه میلیون نسخه در سراسر فرانسه پخش شد در حالیکه پیشاپیش صف‌های طولانی خریداران در برابر برخی محل‌های توزیع نشریه تشکیل شده بود. تیراژ این شماره سه میلیون نسخه بود که تمامی آن به سرعت فروش رفت. در مراکز توزیع نشریات در برخی نقاط پاریس تمامی شماره‌های شارلی ابدو ظرف چند دقیقه به فروش رفت در حالیکه در مواردی، از ساعاتی قبل، صف‌های طولانی خریداران در برابر محل‌های توزیع نشریه تشکیل شده بود.[۲۶][۲۷]
بر روی جلد نخستین شماره نشریه شارلی ابدو که پس از حمله منتشر شد، نقشی از پیامبر اسلام چاپ شد که پلاکاردی با این مضمون در دست دارد: 'من شارلی هستم' و بالای سر او نوشته شده 'همه بخشوده می‌شوند.' این شماره توسط کارکنان باقی‌مانده نشریه در دفتر روزنامه لیبراسیون تهیه شده بود. همچنین نسخه‌هایی از آن به ۱۶ زبان از جمله زبان‌های انگلیسی، عربی، اسپانیولی، ترکی و ایتالیایی نیز انتشار یافت.[۲۶][۲۷] در شماره تازه «شارلی ابدو» کاریکاتوریست‌ها و طنزپردازان حمله تروریستی اخیر پاریس را به سخره می‌گیرند. آن‌ها از جوانانی که برای شرکت در جهاد، سفر می‌کنند انتقاد کرده‌اند. در یکی از این کاریکاتورها تروریستی که به آسمان رسیده‌است می‌پرسد: «پس ۷۰ حوری بهشتی کجایند؟» پاسخ «شارلی ابدو» این است: «آن‌ها فعلاً سرگرم روزنامه‌نگاران «شارلی ابدو» هستند.» در یکی دیگر از کارتون‌ها این جمله به چشم می‌خورد: «کاریکاتوریست شدن در مجله «شارلی» - نتیجه ۲۵ سال فعالیت» پایین تصویر این جمله نقش بسته‌است: «تروریست شدن – ۲۵ ثانیه کار. تروریست شدن، شغلی برای همهٔ ناکامان.» پاپ بندیکت شانزدهم هم در این نسخه مصون نماند.[۲۸]
در دومین شماره منتشره پس از حمله، اعلام شد که هفته نامه شارلی ابدو، به دلیل استقبال بی‌سابقه از شمارهٔ اخیر آن، این شماره را به جای دومیلیون نسخهٔ پیش‌بینی شده، در هفت میلیون نسخه منتشر خواهد کرد.[۲۹]
این حمله از طرف فرانسوا اولاند، آنگلا مرکل، ژان-کلود یونکر، دیوید کامرون، نارندرا مودی، ولادیمیر پوتین، سخنگوی کاخ سفید و حسن روحانی محکوم شد.
بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد در واکنش به واقعه تیراندازی و کشته شدن ۱۲ نفر در پاریس، آن را جنایتی فجیع، غیرقابل دفاع و بی‌رحمانه خوانده‌است.
در روز یکشنبه راهپیمایی سراسری همبستگی در میدان «جمهوری» پاریس با حضور جمع گسترده‌ای از رهبران کشورهای مختلف، خانواده کشته شدگان و تعداد زیادی از مردم انجام شد. علاوه بر رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر فرانسه، رهبران نزدیک به ۴۰ کشور جهان از جمله نخست‌وزیر بریتانیا، صدراعظم آلمان، نخست‌وزیر اسپانیا، رئیس‌جمهوری اوکراین، نخست‌وزیر اسرائیل، پادشاه اردن، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی و نخست وزیران ایتالیا و ترکیه در راهپیمایی حاضر بودند.[۳۷][۳۸][۳۹][۴۰]
صفحه فیسبوک شارلی ابدو در طول یک شبانه‌روز حدود ۹۰۰ هزار لایک جدید گرفت و بیش از یک میلیون لایک رسید.
|تاریخ بازبینی=،|تاریخ=