اسلام‌آباد غرب

شاه آباد غرب
شاباد
کشور ایران
استانکرمانشاه
شهرستاناسلام آباد غرب
نام(های) دیگرشاه‌آباد
نام(های) پیشینشاه‌آباد غرب
سال شهرشدن۱۳۱۵[۱]
مردم
جمعیت۹۰٬۵۵۹نفر[۲][یادداشت ۱]
رشد جمعیت۴٪- (۵سال)
تراکم جمعیت۴۰۴۲ نفر بر کیلومتر مربع
جغرافیای طبیعی
مساحت۲۲٫۴ کیلومتر مربع
ارتفاع۱۳۵۰ متر از سطح دریا
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانهحداکثر دمای سالانه ۴۲+ و حداقل دمای سالانه ۲۵- درجه سانتی‌گراد (میانگین دمای سالانه ۱۳٫۲)
میانگین بارش سالانه۴۶۰ میلی‌متر
روزهای یخبندان سالانه۹۰ روز
اطلاعات شهری
شهردار.
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۸۳
شناسهٔ ملی خودروایران ۲۹ ب هـ
کد آماری۱۲۵۶
شاه آباد غرب بر ایران واقع شده‌است
شاه آباد غرب
روی نقشه ایران
۳۴°۰۶′۴۱″شمالی ۴۶°۳۱′۴۰″شرقی / ۳۴٫۱۱۱۳۹°شمالی ۴۶٫۵۲۷۷۸°شرقی / 34.11139; 46.52778

اسلام آباد غرب یا شاه آباد غرب از شهرهای استان کرمانشاه است که با ارتفاع ۱,۳۳۵ متر، در دشتی در ۴۶۸ کیلومتری جنوب غربی تهران و ۵۴ کیلومتری جنوب غربی کرمانشاه، سر راه اهواز به قصر شیرین و کرمانشاه به سومار، قرار دارد.

مردم این شهر کرد زبان هستند و به گویش کلهری و اقلیتی به گویش گورانی و قلخانی صحبت میکنند.

از نظر جمعیت دومین شهر استان کرمانشاه بعد از شهر کرمانشاه است و به پایتخت جنگل‌های بلوط ایران معروف است. این شهر در غرب ایران و شرق منطقهٔ کردستان قرار گرفته‌است.[۴]

اسلام‌آباد غرب به همراه گیلان‌غرب و ایوان‌غرب از مراکز اصلی کلهر است.

نام

شهر کنونی اسلام‌آباد غرب در دوران مختلف تاریخی نام‌های متعددی داشته و بارها توسط حاکمان مختلف تغییر نام داده‌است. در الواح به دست آمده از تپهٔ چیاگاوانه، به دفعات از شهری به نام پالوم نام برده شده که گمان می‌رود نام قدیم شهر اسلام‌آباد است.[۵]

این سرزمین که از گذشته‌های دور شاهد رخدادهای تاریخی بسیاری بوده، پیشینه‌ای کهن را در کتاب تاریخ خود به ثبت رسانده‌است. با توجه به متون ثبت شدهٔ «اصطخری» در «مسالک‌الممالک» و نیز تالیفات «حمدالله مستوفی». «مندلی» اولین نامی است که این شهر، به آن شهرت یافته که احتمالاً متعلق به زمان حکومت ساسانیان است.

این شهر در اوایل اسلام «مَنَلی» یا «ری مَنَلی» نام داشت، و در دوران خلافت عباسیان نیز «زیدیه» نامیده شد.

در دوران اسلامی، به «هارون‌آباد» تغییر نام و شهرت یافته‌است. شهری که بنای آن را به خلیفهٔ وقت عباسی «هارون‌الرشید»، در سال‌های ۱۴۸ تا ۱۹۳ هجری قمری، نسبت می‌دهند.

تا سال ۱۳۱۴ شهر اسلام‌آباد روستایی به نام ئارون‌آباد (هارون‌آباد) بود و یکی از آبادی‌های بخش کلهر محسوب می‌شد. در سال ۱۳۱۴ به دستور رضاشاه نام کلهر به باوندپور، و نام هارون‌آباد به «شاه‌آباد» و سپس به «شاه‌آباد غرب» تغییر یافت. پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ نام شهر به دستور محمد یزدی به اسلام‌آباد غرب تغییر پیدا کرد.[۶]

هم‌اکنون نیز بزرگان و ریش‌سفیدان شهر و منطقه آن را با همان نام شاباد (شاه‌آباد) می‌خوانند.

مشخصات جغرافیایی

موقعیت اسلام‌آباد غرب در استان کرمانشاه

این شهر از شمال به شهرستان جوانرود، از خاور به شهرستان کرمانشاه، از جنوب به شهرستان چرداول در استان ایلام و از باختر به شهرستان دالاهو و گیلان غرب محدود می‌شود. در درازای جغرافیایی ۴۶ درجه و ۳۱ دقیقه و در پهنای جغرافیایی ۳۴ درجه و ۶ دقیقه و در بلندی ۱۳۳۵ متری از سطح دریا، در ۶۵ کیلومتری جنوب باختری کرمانشاه و در مسیر راه کرمانشاه – خسروی قرار دارد. اقلیم این شهرستان معتدل مدیترانه‌ای و بارندگی سالانه به‌طور متوسط ۴۷۸ میلی‌متر است. مسیرهای دسترسی به‌این منطقه عبارت است از:

  • راه اصلی به سوی شمال خاوری تا شهر کرمانشاه به درازای ۶۵ کیلومتر
  • راهی تا مرکز شهرستان ایلام به درازای ۱۳۰ کیلومتر
  • راهی تا پل دختر به درازای ۱۴۸ کیلومتر
  • راهی تا قصر شیرین به درازای ۱۱۲ کیلومتر

به علت قرار داشتن بر سر راه اصلی مرکز ایران، مرز عراق، و مسیر ارتباطی کرمانشاه - قصر شیرین - خسروی (در کنار مرز) از اهمیتی ویژه‌ای برخوردار است.

پیشینه

این شهر تا قبل از انقلاب ۱۳۵۷، شاه‌آباد غرب نام داشت. از کارخانه‌های این شهر کارخانه لبنیات مانیزان، کشتارگاه صنعتی طیور پرطلایی، کاشی کاژه و کارخانه بزرگ آن کارخانه قند است.[۷]

تاریخچهٔ سکونت

پژوهش‌های باستان‌شناسی نشان داده که دشت اسلام‌آباد از دورهٔ پارینه‌سنگی میانی مورد سکونت انسان بوده‌است. قدیمی‌ترین بقایای سنگ‌وارهٔ انسان که در ایران یافت شده مربوط به غار وزمه در شهرستان اسلام‌آباد است.[۸] این نمونه یک دندان آسیای کوچک مربوط به کودکی حدوداً هشت ساله از گونهٔ نئاندرتال است.[۹]

آثار سکونت نخستین روستانشینان زاگرس در چیا جانی کشف شده‌است که حدود نه هزار سال قدمت دارد. علاوه بر این پژوهشگران دانشگاه ماینس آلمان، موزهٔ تاریخ طبیعی پاریس و موزهٔ ملی ایران موفق به استخراج دی‌ان‌ای باستانی از یک تکه استخوان کف پای انسان دورهٔ نوسنگی از غاری در شهرستان اسلام‌آباد شدند. این استخوان به روش کربن ۱۴ سالیابی شده و حدود ۹ هزار سال قدمت دارد. مطالعات ژنتیک نشان داده که وی مرد بوده و دارای موهای سیاه، چشمان قهوه‌ای و پوستی نسبتاً تیره بوده‌است. بررسی ایزوتوپی استخوان حاکی از این است که رژیم غذایی فرد مذکور بیشتر متکی بر غلات بوده‌است. نتایج این کشفیات مهم در ژورنال ساینس در تیر ماه ۱۳۶۵ منتشر شد.[۱۰]

تمدن‌های باستان

قدمت لایه‌های مکشوفه «تپه چقاگاوانه» در مرکز این شهر به گفته باستان‌شناسان و طبق اعلام سازمان میراث فرهنگی حداقل هشت هزار سال پیش بر می‌گردد. از مهم‌ترین آثاری که از این تپه به‌دست آمده لوحه‌های گلی این تپه باستانی است. الواح گلی طی کاوش‌های محمود کردوانی در تپه باستانی چغاگاوانه در سال ۱۳۴۹ خورشیدی کشف و به موزه ملی ایران منتقل شد. طبق اظهار باستان‌شناسان این مجموعه شامل ۵۶ لوح گلی نسبتاً سالم و ۲۸ قطعه شکسته‌است که به خط میخی نوشته شده و مربوط به دوره بابل قدیم (حدود ۳۸۰۰ سال پیش) است. موضوع بیشتر این نامه‌ها مرتبط با کشاورزی و دامداری از جمله ارسال یا دریافت محموله‌هایی چون جو، روغن و پارچه محاسبه کار انجام شده توسط کارگزاران و حیوانات بارکش است. همچنین در این گل‌نوشته‌ها نام اشخاص زیادی دیده می‌شود که بسیاری از آنان زنانی هستند که در کارگاه‌های پارچه‌بافی مشغول فعالیت بوده‌اند. علاوه بر گل نوشته‌ها، به همراه این بایگانی یک مهر استوانه‌ای با نقش یک نیایشگر در مقابل رب‌النوعی دیده می‌شود که بر تخت نشسته و عصای سلطنتی به شکل دو رعد در دست گرفته‌است. متن میخی روی این مهر اطلاعات مهمی را در زمینه نقوش آن در اختیار باستان شناسان قرار می‌دهد که از جمله آن‌ها می‌توان به شمی توم، دختر نوری ری، خدمتگزار خدای رعد اشاره کرد. تپه باستانی چغاگاوانه حاوی بقایای سکونت انسان از حدود هشت هزار سال پیش تاکنون است.[۱۱]

موقعیت استراتژیک

در سال ۱۳۴۶ هجری شمسی و به همت «محمد کردوانی»، تحقیقات گسترده‌ای بر این محل صورت گرفت که نتایجی ارزشمند را دربرداشت. طبق این کاوش‌ها چنین به نظر می‌رسد که این شهر کهن ایران، ارزش فراوانی به دلیل موقعیت استراتژی آن در جادهٔ خراسان دارا بوده‌است. شاهراهی که از دوران کهن تا به عصر حاضر، همچنان به عنوان یک مسیر مواصلاتی برای دشت‌های «بین‌النهرین» و «خوزستان» با قلل مرتفع کوه‌های «زاگرس» و فلات ایران در نظر گرفته شده‌است. این در حالی است که باستان‌شناسان طی کاوش‌ها و پژوهش‌هایی که بر این منطقه از خاک ایران انجام داده‌اند، توانسته‌اند آثار ارزشمند و مهمی را متعلق به دوران مختلف زندگی انسان، به‌دست آورند. آثاری که نشان می‌دهد احتمالاً شهر اسلام‌آباد غرب در سال‌های متمادی قبل از میلاد، یکی از اصلی‌ترین مراکز تجاری بوده‌است. جاذبه‌های گردشگری در این شهر، آن را به یکی از مقاصد گردشگری در غرب کشور تبدیل ساخته‌است.

پیش از اسلام

اسناد بسیاری قدمت اسلام‌آباد غرب را ثابت می‌کنند؛ که یکی از این ادله نام «ئاروینیاوا» است که به اشتباه «هارون‌آباد» خوانده می‌شود. به باور عمادالدین دولتشاهی این نام زمانی بر این شهر نهاده شده که سرداری به نام «سولوسونو» در این شهر زندانی بوده و پس از رهایی از زندان دست به عمران این شهر زده و نام او به افتخار خدماتش بر این شهر می‌ماند، لقب این سردار «ئاروینیا» بوده. همچنین در کتاب تاریخ ماد[۱۲] اشاره شده که در کتیبه‌های آشوری، از شهری یاد می‌شود به همین نام «ئاروینایاوا» که محل آن را جنوب شهر تاریخی الیپی است.

پس از اسلام

در دوران پس از اسلام می‌توان به ورود کریم‌خان زند به اسلام‌آباد و پیشواز علی‌خان ایوانی خان وقت کلهر و ازدواج دخترش شاه‌پسند (قدم‌خیر) با کریم‌خان اشاره کرد، این مکان هنوز با نام چشمه شاه‌پسند (کیه‌نی شاپسن) در نزدیکی اسلام‌آباد قرار دارد.

پیترو دلاواله در سفرنامه‌اش این‌گونه از اسلام‌آباد یاد می‌کند: «روز شنبه چهاردهم، بعد از اینکه سراشیبی تندی را پیمودیم؛ بر روی چمن‌زار وسیعی که از تپه‌های متعدد و زیبا احاطه شده و یکی از زیباترین مناظری بود که در عمرم دیده بودم، چادر زدیم. نزدیک‌ترین ده که بر روی تپهٔ کوتاهی بنا شده و آبشاری از وسط آن می‌گذشت، هارون‌آوا نامیده می‌شد، که بعضی‌ها به غلط، به آن هارون‌آباد می‌گفتند.»[۱۳]

تاورنیه جهانگرد فرانسوی که در عصر صفوی به قلمروی امپراتوری صفوی مسافرت کرده‌است، در سفرنامهٔ خود در ذکر ایالت‌های ایران از هارون‌آباد به عنوان شهری در ایالت عراق عرب یاد می‌کند.[۱۴]

دوران معاصر

هارون‌آباد تا سال ۱۳۱۴ یک روستا بود، اما با ساخته شدن کارخانهٔ قند اهمیت اقتصادی یافت و به شهر تبدیل شد.[۱۵]

خیابان شهرداری یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های اسلام‌آباد
نقشهٔ اسلام‌آباد غرب در کتاب فرهنگ جغرافیایی ایران در سال ۱۳۳۰

دوران جنگ ایران و عراق

این شهر بیش از ۳۰۰ بار در طول جنگ ایران و عراق مورد حملهٔ موشکی و بمباران هوایی هواپیماهای رژیم عراق قرار گرفت؛ و حدود بیش از ۱۲۰۰ نفر از مردم این شهر در ایام جنگ کشته شده‌اند.

با آغاز جنگ ایران و عراق، اسلام‌آباد به لحاظ موقعیت جغرافیایی و سوق‌الجیشی خود، از اهمیت بالایی در تدارکات نیروهای نظامی ایران در جبهه‌های جنگ در محورهای جنگی استان کرمانشاه تبدیل شد. همهٔ مهمات و نیروی انسانی نظامی که به سرپل ذهاب، قصر شیرین، گیلانغرب و … ارسال می‌شد، از این شهر می‌گذشت. به دلیل نزدیکی این شهر به جبهه‌ها، این شهر در واقع به محل انباشت نیرو و مهمات تبدیل گشت.[۱۶]

نیروهای عراقی با توجه به نقش این شهر در تدارک نیروهای ایرانی، از همان روزهای آغاز جنگ به بمباران مناطق نظامی، صنعتی و مسکونی این شهر با هواپیما و موشک‌های زمین به زمین اسکاد روسی پرداختند. این شهر بر اثر بمباران‌ها تلفات جانی و مالی بسیار داده‌است.

مردم

جمعیت

بر پایهٔ سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۹۰٬۵۵۹ نفر (۲۶٬۵۰۳ خانوار) بوده‌است.[۱۷]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۴۵۱۳٬۸۰۶—    
۱۳۵۵۳۰٬۸۱۸۱۲۳٫۲٪+
۱۳۶۵۷۳٬۳۶۲۱۳۸٪+
۱۳۷۰۷۷٬۴۱۲۵٫۵٪+
۱۳۷۵۸۱٬۶۱۴۵٫۴٪+
۱۳۸۵۸۹٬۴۳۰۹٫۶٪+
۱۳۹۰۹۴٬۶۹۹۵٫۹٪+
۱۳۹۵۹۰٬۵۵۹۴٫۴٪−

زبان

مردم شهر اسلام‌آباد غرب به زبان کوردی و به گویش های کلهری و قلخانی و اقلیتی گورانی و جافی و تکلم میکنند

دین و آیین

مردم این شهر مسلمان شیعه و یارسان مذهب[۱۸] هستند

فرهنگ

سالن‌های سینما

سینما احسان، آخرین و تنها سینمای اسلام‌آباد غرب.

اسلام‌آباد غرب دارای یک سینما به نام سینما احسان با ظرفیت ۶۶۰ صندلی[۱۹] بود که سال‌ها از تعطیلی آن می‌گذرد و هم‌اکنون با تغییر کاربری به عنوان تالار عروسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین سینمای دیگری به نام سینما شهریار در شهر اسلام‌آباد غرب فعالیت می‌کرد[۲۰] که هم‌اکنون تعطیل است.

صنایع دستی

موج بافی (رختخواب پیچ)، قالی‌بافی، چیخ بافی، نمدمالی، موزائیک کاری، معرق‌کاری، منبت، گیوه‌بافی، طراحی فرش، دوخت لباس کردی

پوشش مردم

لباس اصلی این منطقه با توجه به کرد بودن مردم لباس کردی [چوخ و رانک] است و یکی از قدیمی‌ترین پوشش‌های زنان این منطقه به ویژه در نقاط روستایی و عشایری سربند یا سَروَن است که غالباً مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته هم‌اکنون این پوشش بیشتر در مراسم مختلف به کار گرفته می‌شود و از رواج زیادی در میان زنان ایل کلهر، سنجابی، گوران و… برخوردار است.

اقتصاد

صنعت

ساخت کارخانهٔ فروآلیاژ منگنز اسلام‌آباد غرب از اواخر سال ۱۳۹۸ آغاز شد. این کارخانه با سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیون یورویی سرمایه‌داران چینی در شهرک صنعتی مرصاد اسلام‌آباد غرب ساخته‌شد. در شهریور ۱۴۰۰ اعلام شد که این کارخانه به میزان ۹۵ درصد پیشرفت داشته و در ماه مهر آمادهٔ بهره‌برداری است، اما تأمین برق به مشکلی برای افتتاح آن تبدیل شده‌است. در این کارخانه ۲۵۰ نفر کارگر به کار مشغول می‌شوند.[۵]

معادن

معادن استان کرمانشاه در قالب پنج پهنهٔ معدنی دسته‌بندی شده‌اند. بر این اساس در پهنهٔ میانی و در بخش اسلام‌آباد غرب معادن دولومیت شناسایی شده‌است.[۲۱]

منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی اسلام‌آباد غرب

در تاریخ ۳۰ آذر ۱۳۸۵ ایجاد منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی اسلام‌آباد غرب مصوب و در تاریخ ۴ مهر ۱۳۸۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در ۱۱ آبان ۱۳۸۹ قانون ایجاد منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی مذکور از سوی رئیس‌جمهور وقت ابلاغ گردید؛‌ که در ابتدا سازمان همیاری شهرداری‌های استان کرمانشاه به عنوان مجری منطقه ویژه معرفی و از تاریخ ۱۲ مرداد ۱۳۹۰ وظیفهٔ سازمان مسئولی به منطقهٔ ویژهٔ زاگرس اختصاص داده شد.

کارخانه قند

کارخانه قند اسلام‌آباد غرب، تأسیس ۱۳۱۴.

کارخانه قند اسلام‌آباد غرب در سال ۱۳۱۴ احداث شد که در جریان جنگ ایران و عراق قسمتی از کارخانه تخریب شد. هم‌اکنون با ظرفیت ۱۵۰۰ تن چغندر در روز، به تولید شکر، تصفیهٔ شکر خام و تبدیل آن به قند کله و شکر سفید می‌پردازد. در سال‌های متوالی این کارخانه به عنوان واحد نمونهٔ کیفی انتخاب گردید.[۲۲]

کارخانه کاشی کاژه

بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده کاشی، سرامیک و گرانیت در بخش خصوصی کشور و دومین تولیدکننده در بین کارخانجات دولتی و خصوصی و بخش عمومی است.

منابع تأمین انرژی

نیروگاه سیکل ترکیبی اسلام‌آباد غرب و نیروگاه سیکل ترکیبی دالاهو از منابع تأمین انرژی در این منطقه هستند.

کشاورزی و دامداری

آب کشاورزی شهرستان از رودها و چاه‌ها فراهم می‌شود و گوناگونی محصولاتی چون گندم، جو، بنشن، گیاهان علوفه‌ای، تره بار، سیب، گلابی، به، انار، انجیر، انگور، زردآلو، و بادام نشان از رونق کشاورزی در منطقه دارد. کشاورزی در شهرستان اسلام‌آباد غرب سنتی و نوع کشتی آبی و دیمی است. باغ‌داری نیز رواج زیادی داشته و محصولات آن از جمله صادرات این شهرستان محسوب می‌شود. دام‌داری با شیوه سنتی در این شهرستان رواج دارد و شامل پرورش بیش ازنیم میلیون راس دام و فراورده‌های آن به مقدار قابل ملاحظه‌ای صادر می‌شود. پرورش طیور به دو روش صنعتی به میزان ۷۰ درصد و سنتی به میزان ۳۰درصد صورت می‌گیرد که بیشتر به مصارف داخلی می‌رسد. صادرات شاباد شامل محصولاتی چون گندم، جو، بنشن، تره بار، گردو، بادام و فراورده‌های دامی و قالی می‌شود.

جاذبه‌های گردشگری

  • سراب شرف‌آباد
  • تپه چغاگاوانه؛ مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان است و در اسلام‌آباد غرب، داخل شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ تیر ۱۳۴۸ با شمارهٔ ثبت ۸۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
  • سد شیان
  • سراب هرسم
  • امامزاده علی‌اکبر
  • قلعه شیان _ قڵای شه‌یان
  • سراب شیان _ سراۆ شه‌یان
  • جنگل‌های بلوط، بادام، زالزالک وگلابی _ دارستانێ به‌رۊ، بایه‌م، گۊژ و گڵاوی
  • بازارچه سنتی مرکز شهر
  • خیابان شهرداری
  • گیاهان دارویی
  • پوشش کردی مردم
  • منطقه جنگلی گلال سیاه؛ منطقه‌ای در جنوب غرب شهرستان اسلام‌آباد غرب که شامل تپه‌های فراوان و مملو از درختان بلوط است که در فصل بهار به عنوان یک تفرجگاه طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
  • امامزاده قاضی الکیا
  • امامزاده حسن
  • میان‌تنگ منصوری «ناوتنگ منصوری»
  • میان تنگ صندوقه (ناوته‌نگ سنۊقه) واقع در پانزده کیلومتری حومه جنوبی شهر
  • آتشکدهٔ شیان؛ بر اساس تحقیقات باستان‌شناسی در محل شیان کرمانشاه که به خاطر احداث سدی در منطقه انجام شد آثاری از هزاره دوم پ م تا دوران اسلامی کشف شد. در این محل آتشکدهٔ عظیمی مربوط به دوران اشکانی ساسانی نیز کشف شد که اولین آتشکده مکشوفه در ناحیه کرمانشاه است. اضلاع آتشکده ۱۹٫۵ متر در ۱۴٫۵ متر است و از این لحاظ یکی از بزرگ‌ترین آتشکده‌های ساسانی به‌شمار می‌رود.
  • آتشکده میل‌میلگه؛ این آتشکده یکی از آتشکده‌های اواخر دورهٔ ساسانی است که در ۳۲ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان اسلام‌آباد غرب در منطقه‌ای به نام منطقه میلگه و در حاشیه روستایی به نام میلگه باباخان قرار دارد. این اثر ارزشمند تاریخی یکی از آتشکده‌های دوره ساسانی است که همانند سایر آتشکده‌های آن دوره از مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده‌است. این بنای تاریخی که هسته اصلی و باقی‌مانده بنای بزرگتری است متشکل از چهار جرز سنگی است که در بخش داخلی آن نیز سکویی جهت قراردادن آتشدان و تعدادی پایه گچی و سنگی قرار دارد که در نوع خود بی‌نظیر و منحصر به فرد است.
آتشکدهٔ میل‌میلگه

جستارهای وابسته

یادداشت‌ها

  1. ↑ آمار بر اساس سرشماری ۱۳۹۵ است و بر همین اساس، جمعیت شهر اسلام‌آباد غرب ۵٬۴۶۳ تن و استان کرمانشاه ۱٬۹۵۲٬۴۳۴ تن بوده‌است.

منابع

  1. ↑ «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وبگاه رسمی وزارت کشور ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۶ مرداد ۱۳۹۲.
  2. ↑ نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ بایگانی‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine وبگاه مرکز آمار ایران
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «فرمانداری شهرستان اسلام‌آباد غرب». پورتال استان کرمانشاه. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۳۱ آگوست ۲۰۱۰.
  4. ↑ بختیاری، سعید (۱۳۸۳)، اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسهٔ جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، شابک ۹۶۴۳۴۲۱۶۵۱
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «اسلام‌آباد غرب؛ شهری با نام‌های مختلف در ادوار تاریخی». ایسنا. ۲۰۱۲-۰۵-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۴.
  6. ↑ پایگاه اینترنتی کلمه، کندن محاسن روحانی مبارزی که نام شاه‌آباد را به اسلام‌آباد تغییر داد/ آیت‌الله یزدی کرمانشاه را به رابط قم و نجف تبدیل کرد، بایگانی‌شده در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۷ فوریه ۲۰۱۶.
  7. ↑ کتاب سبز (بانک اطلاعات استان کرمانشاه)، سید ضیاءالدین خرمشاهی، کانون تبلیغاتی دالاهو، دی ۱۳۷۵
  8. ↑ «ایران در لیست کشورهای دارای بقایای انسان نئاندرتال قرار گرفت». همشهری آنلاین. ۲۰۱۹-۰۸-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۴.
  9. ↑ Zanolli, Clément, Fereidoun Biglari, Marjan Mashkour, Kamyar Abdi, Herve Monchot, Karyne Debue, Arnaud Mazurier, Priscilla Bayle, Mona Le Luyer, Hélène Rougier, Erik Trinkaus, Roberto Macchiarelli. (2019). Neanderthal from the Central Western Zagros, Iran. Structural reassessment of the Wezmeh 1 maxillary premolar. Journal of Human Evolution, Vol: 135.
  10. ↑ Broushaki, F. et al 2016. Early Neolithic genomes from the eastern Fertile Crescent. Science. Published online July 14, 2016. doi: 10.1126/science.aaf7943.
  11. ↑ پورتال استانداری کرمانشاه - http://www.portal-ks.ir بایگانی‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine
  12. ↑ ا. م. دیاکونوف، ترجمه کریم کشاورز، تاریخ ماد، چاپ ششم، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، ۱۳۸۰.
  13. ↑ سفرنامه پیترو دلاواله،انتشارات علمی فرهنگی، ص۱۳،۱۴
  14. ↑ دانش‌پژوه، منوچهر. ۱۳۸۵. بررسی سفرنامه‌های دورهٔ صفوی، اصفهان: دانشگاه اصفهان، با همکاری فرهنگستان هنر، چاپ اول، ۱۵۸–۱۵۷.
  15. ↑ سلطانی، محمدعلی، جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان، جلد ۱، تهران: مؤسسهٔ فرهنگی نشر سها، چاپ سوم: ۱۳۷۲؛ ص ۳۶.
  16. ↑ «فهرست مناطق جنگ زده ی غرب و جنوب غرب کشور». مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی. ۱۳ تیر ۱۳۷۲.
  17. ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  18. ↑ «شهرستان اسلام آباد غرب». وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه. ۵ شهریور ۱۴۰۳.
  19. ↑ سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح (معاونت سنجش از راه دور و جغرافیا - ادارهٔ کل جغرافیایی)، فرهنگ جغرافیایی شهرستان‌های کشور: شهرستان کرمانشاه، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، چاپ اول: ۱۳۸۰؛ ص ۱۸۵.
  20. ↑ «روزنامه نقدحال». naghdehal.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۴.
  21. ↑ «گاهی با یک مصوبه باید کرکره معادن را پایین بکشیم». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۹-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۴.
  22. ↑ شرکت قند پانیزفام، کارخانه قند اسلام‌آباد غرب؛ بایگانی‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine بازدید در ۶ ژانویه ۲۰۱۴ میلادی.

Read other articles:

KRFO (AM)

Radio station in Owatonna, MinnesotaKRFOOwatonna, MinnesotaFrequency1390 kHzBrandingKRFO AM 1390/94.7 FMProgrammingFormatClassic hitsOwnershipOwnerTownsquare Media(Townsquare License, LLC)Sister stationsKDHL, KRFO-FM, KQCLHistoryFirst air date1950 (1950)Technical informationFacility ID30121ClassDPower500 watts day94 watts nightTransmitter coordinates44°04′29″N 93°10′46″W / 44.07472°N 93.17944°W / 44.07472; -93.17944Translator(s)94.7 K234DB (Owatonna)Li...

 

Габараєв Альберт Зурабович

Альберт Габараєв Особисті дані Повне ім'я Альберт Зурабович Габараєв Народження 28 вересня 1997(1997-09-28) (26 років)   Ардон, Північна Осетія, Росія Зріст 190 см Вага 83 кг Громадянство  Росія Позиція захисник Інформація про клуб Поточний клуб «Батьківщина» (М) Номер 12 Юнац

 

János Vas

Hungarian ice hockey player Ice hockey player János Vas Born (1984-01-29) 29 January 1984 (age 39)Dunaújváros, HungaryHeight 6 ft 1 in (185 cm)Weight 203 lb (92 kg; 14 st 7 lb)Position Left wingShoots LeftErste Liga teamFormer teams DVTK JegesmedvékMalmö RedhawksIowa StarsBrynäs IFFehérvár AV19Ducs de DijonDragons de RouenHC Slavia PrahaHC 21 PrešovNational team  HungaryNHL Draft 32nd overall, 2002Dallas StarsPlaying career 2002–pres...

القوات المسلحة السعودية

القوات العسكريةللمملكة العربية السعودية القوات المسلحة السعودية شعار القوات المسلحة السعودية علم القوات المسلحة السعودية الدولة  السعودية التأسيس 1744[1][2] النموذج الحالي 15 يناير 1902[3][4] الاسم الأصلي القُوَّات المُسَلَّحَة المَلكِيَّة السُّعُودِيَّة. ...

 

Ansel Adams

Ansel Adams um 1950 (Fotografie von Malcolm Greany) Unterschrift Ansel Adams: The Tetons and the Snake River, 1942. Die Fotografie gehört zu den 115 Bilddateien, die sich auf den Datenplatten Voyager Golden Record befinden, die an Bord der beiden 1977 gestarteten interstellaren Raumsonden Voyager 1 und Voyager 2 angebracht sind. Ansel Easton Adams (* 20. Februar 1902 in San Francisco, Kalifornien; † 22. April 1984 in Carmel-by-the-Sea, Kalifornien) war ein US-amerikanischer Fotog...

 

Koko-Bera language

Not to be confused with Kookaburra. Australian Aboriginal language GuguberaKoko PeraKok-KaperNative toAustraliaRegionCape York Peninsula, QueenslandEthnicityKokoperaNative speakers18 (2021 census)[1]Language familyPama–Nyungan PamanSouthwesternCoastalKoko PeraGuguberaDialects Koko Bera (Kok Kaber) Kok Peponk (Koko Babangk) Kok Wap? Koko Beberam[2] Language codesISO 639-3Either:kkp – Guguberaokg – Koko BabangkGlottologgugu1254AIATSIS[3 ...

Whataboutisme

WhataboutismeTaktikTeknik propagandaJenisTu quoque (menyoroti kemunafikan)LogikaKesesatan logikaPeriode aktifPerang Dingin–sekarangPenggunaanPropaganda Uni SovietPropaganda RusiaAneksasi Krimea oleh RusiaIntervensi militer Rusia di UkrainaDonald TrumpTerkaitAd hominemDan kamu menggantung orang-orang NegroKuali menyebut cerek hitamIkan haring merahSelumbar dan balokTangan yang bersih Whataboutisme adalah teknik propaganda yang pernah digunakan oleh Uni Soviet saat berinteraksi dengan dunia B...

 

Сад Фінці-Контіні (фільм)

Сад Фінці-Контініітал. Il giardino dei Finzi-Contini Італійський постер до фільмуЖанр історична драмаРежисер Вітторіо Де СікаПродюсери Джанні Гект ЛукаріАртур БраунерАртур КоСценарист Ugo Pirrod, Бассані Джорджо, Чезаре Дзаваттіні[1] і Franco Brusatid[1]На основі роману Сад Фін...

 

Distrik Dili

Distrik Dili Distritu DiliDistrikSawah di Distrik Dili BenderaDistrik Dili dalam Timor LesteNegara Timor LesteIbu kotaDiliKelurahanAtauro, Cristo Rei, Dom Aleixo, Metinaro, Nain Feto, Vera CruzLuas • Total372 km2 (144 sq mi)Populasi (sensus 2004) • Total234,331 • Kepadatan630/km2 (1,600/sq mi)Zona waktuUTC+9 Distrik Dili adalah salah satu dari 13 distrik di Timor Leste, termasuk ibu kota nasional Dili. Memiliki penduduk sebesar...

Christof Hartmann

Christof Hartmann (* 1967) ist ein deutscher Politikwissenschaftler und Direktor des Instituts für Entwicklung und Frieden (INEF) an der Gesellschaftswissenschaftlichen Fakultät der Universität Duisburg-Essen.[1][2] Christof Hartmann, 2021 Inhaltsverzeichnis 1 Beruflicher Werdegang 2 Forschungsschwerpunkte 3 Wissenschaftliche Ämter (Auswahl) 4 Forschungsprojekte (Auswahl) 5 Forschung und Politiktransfer 6 Publikationen (Auswahl) 7 Weblinks 8 Einzelnachweise Beruflicher Wer...

 

Mary Paley Marshall

British economist (1850–1944) For other people named Mary Marshall, see Mary Marshall (disambiguation). Mary Paley MarshallMarshall in 1927 (detail)BornMary Paley(1850-10-24)24 October 1850Ufford, Soke of Peterborough, EnglandDied19 March 1944(1944-03-19) (aged 93)Cambridge, EnglandNationalityBritishAlma materCambridge UniversityOccupationEconomistEmployer(s)University College, Bristol, Oxford, Marshall Library of EconomicsKnown forOne of the first women to study at the Unive...

 

Pulau Bulat

Pulau BulatPulauLuas • Total18 km2 (7 sq mi) Pulau Bulat merupakan pulau yang berada pada gugusan Kepulauan Seribu yang secara administratif termasuk dalam wilayah Kabupaten Administratif Kepulauan Seribu provinsi DKI Jakarta letak berdekatan dengan Pulau Harapan. Ini adalah pulau pribadi milik keluarga Cendana. Jadi tidak ada penginapan / fasilitas seperti tempat wisata lainnya. Lihat pula Kabupaten Administratif Kepulauan Seribu Kepulauan Seribu Pranala luar Situs...

Бойня номер п'ять (фільм)

Бойня номер п'ятьSlaughterhouse-Five Жанр драмавійськовийфантастикаРежисер Джордж Рой ГіллПродюсер Пол МонашСценарист Стефан ГеллерНа основі роману Курта ВоннеґутаУ головних ролях Майкл Саксd[1], Ron Leibmand[1], Валері Перрін[1], Perry Kingd[1], Henry Bumsteadd, Kevin Conwayd[...

 

Amarin Plaza

Shopping mall in Pathum Wan, BangkokAmarin Plazaอัมรินทร์พลาซ่าAmarin Plaza in 2021Location496–502 Phloen Chit Rd, Lumphini, Pathum Wan, Bangkok, 10330Coordinates13°44′37″N 100°32′29″E / 13.74361°N 100.54139°E / 13.74361; 100.54139Opening date1985No. of stores and services300+No. of floors5Websitewww.amarinplaza.com Amarin Plaza (Thai: อัมรินทร์พลาซ่า), re-branded since 2023 as Gaysorn Amarin (...

 

بلدة ديرفيلد (مقاطعة ليفينغستون)

  لمعانٍ أخرى، طالع بلدة ديرفيلد (توضيح). بلدة ديرفيلد الإحداثيات 42°44′59″N 83°51′20″W / 42.7497°N 83.8556°W / 42.7497; -83.8556  تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة[1]  التقسيم الأعلى مقاطعة ليفينغستون  خصائص جغرافية  المساحة 37.7 ميل مربع  ارتفاع 275 متر  ع...

Immoral Tales (film)

1973 film directed by Walerian Borowczyk Immoral TalesFilm poster for Immoral TalesDirected byWalerian BorowczykWritten byWalerian BorowczykStory byAndré Pieyre de MandiarguesProduced byAnatole DaumanStarringLise DanversPaloma PicassoCharlotte AlexandraFabrice LuchiniFlorence BellamyPascale ChristopheCinematography Bernard Daillencourt Guy Durban Noël Véry Walerian Borowczyk Edited byWalerian BorowczykMusic byMaurice Le RouxDistributed byArgos FilmsRelease date 1973 (1973) Running tim...

 

Orcinus citoniensis

Extinct species of killer whale Orcinus citoniensisTemporal range: Late Pliocene-Early Pleistocene 3.5–2.5 Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N ↓ Skeleton at the Museo Capellini di Bologna Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Mammalia Order: Artiodactyla Infraorder: Cetacea Family: Delphinidae Genus: Orcinus Species: †O. citoniensis Binomial name †Orcinus citoniensisCapellini, 1883 Synonyms[1][2] Orca...

 

St Breward

Civil parish and village in Cornwall, England50°33′32″N 4°41′24″W / 50.559°N 4.690°W / 50.559; -4.690 St Breward ChurchKing Arthur's Hall, Bodmin Moor St Breward (Cornish: S. Bruwerd)[1] is a civil parish and village in Cornwall, England, United Kingdom. It is on the western side of Bodmin Moor, about 6 miles (10 km) north of Bodmin.[2] At the 2011 census the parish population including Cooksland and Fentonadle was 919.[3] The p...

Urusov

Urusov/Ouroussoff (Russian: Урусов) and Urusova/Ouroussoff (Russian: Урусова; feminine) is a Russian princely family of Nogai origins (from turkic urus, russian) Coat of arms of the House of Ouroussoff Famous members This list is incomplete; you can help by adding missing items. (July 2016) Andrey Urusov (also known as Kasim-Murza, 1590–1647) — 17th century Novgorod military chief, the son of Satyi-Murza, founder of this branch of Tatar Princes' family Alexander Ivanovich Uru...

 

Nero (Devil May Cry)

Fictional character NeroDevil May Cry characterNero in Devil May Cry 5 (2019)First appearanceDevil May Cry 4 (2008)Created byBingo MorihashiDesigned byTatsuya YoshikawaVoiced byEnglishJohnny Yong BoschJapaneseKaito IshikawaMotion captureJohnny Yong BoschIn-universe informationSpeciesDevil-Human HybridFamilyVergil (father)Unnamed motherDante (uncle)Sparda (grandfather)Eva (grandmother)Significant otherKyrie (love interest) Nero (Japanese: ネロ) is a character in Devil May Cry, an action-adve...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!