پوشاک لکی

لباس لکی (به لکی: جِنِک ، پِرتال) لباس سنتی لکی برگرفته از فرهنگ، آداب، دین و… مردم لک در گذشته و حال است؛ و از نمادهای مهم مردم لک می‌باشد. کاربرد این پوشاک در بین قوم لک به قدری فراگیر بوده که اشعاری هم به این مضمون سروده شده‌است.

پوشاک قوم لک

یارمحمدخان کرمانشاهی (سمت راست)، حسین خان نصرت المله (وسط)، حسین خان امیربرق (سمت چپ) در لباس رزمی عشایر لک کرمانشاه

این لباس بر حسب شغل و فصل‌های سال و سن افراد دچار دگرگونی می‌شود.^{[۱][۲][۳][۴]}

اَرای بالای بَرز شای بالا بَرزان

هَر تو هاینه هول هِلهِله و لَرزان

استعاره به: کلنجه و گلونی و سکه‌های که از آن آویزان شده‌اند و همچنین خلخال پا و دستبندهای خاصی که داشته‌اند.

لباس مردانه

• کلاه ( کڵاو): جنس این کلاه از نمد است.
• سربند (سەروەن) که یک پارچه به دور سر می بستند.
• شال: بر روی کمر بسته می‌شود.
• شاوال shawoal(شاواڵ):پایپوش مردان لک چیزی شبیه شلوار فارسیست با دوختی ساده و بدون جیب؛ و دمپاهای چین چین و بسیار دوخت.
• گیوه( کلاش): نوعی کفش که از جنس نخ می‌باشد.
• قوه: همان قبا فارسی که در گذشته از اجزا مهم لباس لک است.
• فرجی یا کوله بال: یک روپوش پشمی شبیه به جلیقه است.

شعری در وصف ستره:

یاران کیِ دییِ کُر ویِ رنگینی

سترهٔ لطیفی، شالیِ گلونی

لباس زنانه

• هَراتی یا گُلوَنی یا لَچِک (به لکی) نوعی روسری می‌باشد که مردان و زنان لک بر سر می‌بندند. این روسری در رنگ‌های مختلف تولید می‌شود، اما عامه پسند آن با زمینهٔ سیاه و گل‌های سفید؛ قرمز یا بنفش تزئین می‌شود. اندازهٔ هَراتی بزرگتر از لَچِک است.
• کِراس: پیراهن بلندی که تا مچ پا را می‌پوشاند.. کراس در رنگ‌ها ی مختلف با گل‌های زیبا دوخته می‌شود. در گذشته این نوع پیراهن لکی با نام پارچه خوانده می‌شد.
• کُلنجه یا سرداری: لباس سنتی زنان لک و لر است که بر روی لباس‌های دیگر پوشیده می‌شود. علت نامگذاری‌آن به سرداری این است که شبیه لباس رویین سرداران بزرگ بوده‌است و”ی” آن”ی”نسبت است. این لباس کلاً از مخمل با رنگ‌های شاد و زیبا تهیه می‌شود. طوری دوخته می‌شود که همانند پالتو تا زیر زانوها را بپوشاند. قسمت‌های سر دست و یقه از مخملی رنگی که با مخمل اصلی در تضاد نباشد. این لباس مخصوص جشن‌ها و مهمانی‌ها و مراسم رسمی بوده‌است. هم‌اکنون فقط در مراسم عروسی از زنان لک آن را می‌پوشند.

شعری فولکلور در وصف سرداری و کلنجه:

سَرداری مَخمل کولنجه زَرّین

هر گوا کوگی کی داته سیی گَرّین

• لرزونه: شی زینتی است که از سکه و گوی و مهره و تعدادی هلهله درست می‌شود. این وسیله به گلونی آویزان می‌شود.

جستارهای وابسته

• مردم لک
• پوشاک لری
• پوشاک کردی
• پوشاک سیستانی
• پوشاک خراسانی
• پوشاک بهمئی
• پوشاک بختیاری
• لباس محلی اقوام ایرانی

پانویس

1. عسکری عالم، علیمردان (۱۳۸۸، صفحه ۸۱). ادبیات شفاهی قوم لَک. آرون. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
2. پهلوانی، لیلا (بهار ۱۳۹۲). مستندنگاری البسه محلی لرستان. اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان لرستان – معاونت صنایع دستی.
3. رشیدی مفرد، ناهید (تیر – مرداد ۱۳۸۵). گزارش تکمیلی مردم نگاری شهرستان الشتر. پژوهشکده مردم‌شناسی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان لرستان.نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر تاریخ (رده)
4. مهدی زینی. «پوشش سنتی مردم لک». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۸ فوریه ۲۰۱۶.