این صفحه به مستندسازی یکی از قواعد نامگذاری ویکیپدیای فارسی میپردازد. این یک استانداردِ عموماً پذیرفتهشده است که ویرایشگران باید تلاش کنند آن را رعایت کنند؛ با این حال، در بهکارگیری آن، عقل سلیم و استثناهای نادر را نیز در نظر بگیرید. هرگونه ویرایش عمدهای در این صفحه باید بازتابدهندهٔ اجماع باشد. اگر شک دارید، نخست در صفحهٔ بحث گفتگو کنید.
در این صفحه قواعد نامگذاری نوشتارهای دربارهٔ مکانهای جغرافیایی و نیز بکارگیری این اسامی در نوشتارهای ویکیپدیا توضیح داده شده است. طبق قواعد نامگذاری در ویکیپدیا، عنوان یک نوشتار باید مناسب برای یک مخاطب عام انتخاب شود، نه یک مخاطب متخصص. همچنین اینجا بحث بر سر این نیست که یک مکان چه باید خوانده شود، بلکه صحبت بر سر این موضوع کمتر مناقشهبرانگیز است که یک مکان چه خوانده میشود.
برای مقالهای در مورد جایی که نامش در گذر زمان عوض شده، پیش زمینه مهم است. برای مقالههای در مورد زمان حال، از نام کنونی فارسی استفاده کنید نه نام قدیمیتر. نامهای قدیمی باید در پیش زمینه مناسب تاریخی وقتی استفاده شوند که اکثریت قابل توجهی از منابع معتبر کنونی آن طور استفاده کنند؛ این شامل نامهای مقالات مرتبط با دورههای تاریخی خاص هم میشود. نامها هم به دلیل تغییر نام رسمی شهرها و هم به خاطر دست به دست شدن شهرها بین کشورها تغییر میکنند؛ در هر دو مورد، ما به چیزی علاقهمندیم که منابع معتبر فارسیزبان امروزه مورد استفاده قرار میدهند.
استثناء: برای بخش مرکزی شهرستانها، نام بخش را بصورت «بخش مرکزی شهرستان فلان» انتخاب میکنیم، و نه «بخش مرکزی (فلان)»، چرا که نام این بخشها حتی در جهان خارج از ویکی هم غالباً بدین صورت استفاده میشود؛ مثلاً بخش مرکزی شهرستان نیشابور درست است، نه «بخش مرکزی (نیشابور)».
ابهامزدایی
در صورتی که نام روستا، شهر، دهستان یا بخش نیاز به ابهامزدایی داشته باشد، نام شهرستان (بدون واژهٔ «شهرستان») داخل پرانتز میآید:
در مواردی که دو روستا یا شهر همنام در یک شهرستان وجود داشته باشد از نام بخش برای ابهامزایی استفاده میشود. در این صورت «نام روستا (نام شهرستان)» ابهامزدایی ناکامل محسوب میشود و باید به صفحهٔ ابهامزدایی روستای مربوطه تغییرمسیر داده شود.
استثناء: در این حالت در صورتی که یکی از دو روستا در بخش مرکزی شهرستان واقع شده باشد، بجای «بخش مرکزی شهرستان فلان» از «بخش مرکزی فلان» برای ابهامزدایی استفاده میکنیم.
در مواردی که دو روستا همنام در یک شهرستان و یک بخش وجود داشته باشد از نام دهستان برای ابهامزایی استفاده میشود. در این صورت «نام روستا (نام شهرستان)» ابهامزدایی ناکامل محسوب میشود و باید به صفحهٔ ابهامزدایی روستای مربوطه تغییرمسیر داده شود.
به عبارت دیگر نام بزرگترین تقسیمات کشوریِ کوچکتر از استان که ایجادِ تمایز میکند، به عنوان عبارتِ ابهامزدا در پرانتز آورده میشود. در حالت معمول نام شهرستان؛ اگر نام شهرستان یکسان بود نام بخش و اگر نام بخش هم یکسان بود نام دهستان.[۲]
در مواردی که دو روستا همنام در یک شهرستان، یک بخش و یک دهستان وجود داشته باشد، با استفاده از موقعیت دو روستا نسبت به یکدیگر، «شمال»، «جنوب»، «شرق»، یا «غرب» را داخل پرانتز پس از نام شهرستان میآوریم.
مثال: دو روستا با نام «چاهسیاه» در دهستان میغان بخش مرکزی شهرستان نهبندان وجود دارد: براساس مختصات روستایی که در شرق روستای دیگر قرار دارد چاهسیاه (نهبندان، شرق) و دیگری چاهسیاه (نهبندان، غرب) نامگذاری میشود.
شایان ذکر است مفاد این بند از رهنمود، ناظر به نامگذاری عنوان مقالههاست؛ لذا پرداختن به دیگر ضبطهای نوساز و البته متداول، در هر مورد متفاوت توان بود و از طریق بحث امکانپذیر است.
نامی که بهطور فراگیر و گسترده در منابع معتبر فارسی رواج داشته باشد درستتر است. رواج موقعی گسترده محسوب میشود که تفاوت بین استفادهٔ دو نام در منابع فاحش باشد؛ مثلاً «واشِنگتن» و «واشینگتن» هر دو رواج دارند. با اینکه واشِنگتن بیشتر از واشینگتن رواج عامیانه و گوگلی دارد، اما اختلاف رواجشان به آن حد فراگیر نیست (در برخی وبگاههای خبری حرفهای معتبر و وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا، «واشینگتن» نیز استفاده شده است. اما مثلاً در فارسی «پکن» خیلی خیلی بیشتر از «بیجینگ» رواج دارد و بیجینگ تقریباً در فارسی نامأنوس است). همینطور برای «آلمان» و «دویچلند». حال اگر بین دو اسم مردد هستید، و هر دو تا حدودی کمابیش رواج دارند، نامی را باید انتخاب کنید که به آوای زبان اصلی نزدیکتر باشد؛ مثلاً «فینیکس» بر «فونیکس» مرجح است، ولو اینکه فونیکس اگر چه در گوگل تعداد بیشتری صفحه نشان دهد، اما چون فینیکس هم تا حدود قابل توجهی در منابع معتبر رواج دارد، و از نظر آوای اصلی نیز صحیحتر است، پس مرجح است. در اینباره به ویکیپدیا:قواعد نامگذاری (فارسیسازی اسامی خارجی) مراجعه شود.
برای ابهامزدایی از جاینامهای غیرفارسی، عبارت ابهامزدا داخل پرانتز میآید.[۴] با وجود اینکه در انگلیسی از ویرگول برای این منظور استفاده میشود، استفاده از ویرگول برای ابهامزدایی در فارسی نه درست است و نه مورد اجماع؛ مثلاً کالفرنیا جانکشن (آیووا) درست است، نه کالفرنیا جانکشن، آیووا.
برای حوزههای انتخابیه از عبارت «حوزه انتخابیه» در اول نام مقالات استفاده میشود. برای حفظ یکدستی در نام مقالهها از عبارت «حوزه انتخاباتی» استفاده نمیشود ولی استفاده از آن در متن مقاله بلااشکال است.[۵]
برای امامزادهها از عبارت «امامزاده» در اول نام مقالات استفاده میشود و نیازی به ابهامزدایی با پرانتز - به شکل (امامزاده)- نیست؛ مگر آن که نام امامزاده بدون پیشوند رایج باشد، مثل شاهچراغ؛ همچنین امامزاده به صوررت چسبیده نوشته میشود.[۶]