محمدشاه گورکانی

محمدشاه گورکانی
محمدشاه
دوازدهمین امپراتور گورکانی هند
سلطنت۲۷ سپتامبر ۱۷۱۹ – ۲۹ آوریل ۱۷۴۸
تاج‌گذاری۲۹ سپتامبر ۱۷۱۹ در قلعهٔ سرخ
پیشینشاه‌جهان دوم
جانشیناحمدشاه بهادر
نایب السلطنهبرادران سید (۱۷۱۹–۱۷۲۰)
زادهروشن اختر[۱]
۷ اوت ۱۷۰۲
غزنی، افغانستان
درگذشته۱۶ آوریل ۱۷۴۸ (۴۵ سال)
دهلی، هند
آرامگاه
آرامگاه محمدشاه، نظام‌الدین اولیاء، دهلی
شهبانوی همسربادشاه بیگم
همسرانصاحبه محل
قدسیه بیگم
فاتح‌پوری محل[۲]
روشن‌آبادی محل[۲]
فرزند(ان)شهریارشاه بهادر
احمدشاه بهادر
تاج‌محمد
بادشاه بیگم
جهان‌افروز بانو بیگم
حضرت بیگم
نام کامل
ناصرالدین (نصیرالدین) محمدشاه
خانداندودمان تیمور
پدرجهان‌شاه
مادرفخرالنساء بیگم[۲]

ناصرالدین روشن اختر معروف به محمد شاه گورکانی (۱۷۰۲–۱۷۴۸ میلادی) از پادشاهان دوره مغول صغیر در امپراتوری گورکانیان هند بود. او درهفده سالگی بر تخت نشست و بین ۱۷۱۹ تا ۱۷۴۸ میلادی فرمانروایی کرد.

روشن‌اختر که بعدها با نام محمد شاه بر تخت نشست، پسر خجسته‌اختر جهان‌شاه چهارمین و کوچک‌ترین پسر بهادرشاه اول (نوه اورنگ‌زیب عالمگیر آخرین امپراتور گورکانی یا مغول کبیر) بود.

محمد شاه حامی بزرگ هنرها از جمله موسیقی، فرهنگ و تحولات اداری بود. او مردی خوشگذران بود و نام قلم او «سدا رنگیلا» (Sadā Rangīla) به معنی «همیشه شاد» بود. از این رو اغلب او را «محمد شاه رنگیلا» می‌نامند، همچنین گاهی به‌نام پدر بزرگش بهادرشاه اول، «بهادر شاه رنگیلا» نامیده شده‌است.[۳]

حکومت

محمد شاه گورکانی

پدر روشن اختر، جهان شاه در سال ۱۷۱۲ کشته شد؛ و با مرگ پدربزرگش بهادرشاه مبارزات پیاپی برای جانشینی در میان بازماندگان درگرفت که در نهایت فرخ‌سیر (ح ۱۷۱۳–۱۹)، پسر عموی روشن اختر پیروز شد. در اوایل سال ۱۷۱۹ فرخ‌سیر توسط برادران قدرتمند سید - سید عبدالله و سید حسین علی - به زندان افتاد و سپس کشته شد. در ماه سپتامبر، پس از مرگ سریع (بر اثر بیماری) دو نفر دیگر که این برادران بر تخت سلطنت نشانده بودند، ایشان پادشاهی روشن اختر را با عنوان «محمد شاه» اعلام کردند.[۱]

در سال ۱۷۲۰، با ترور حسین علی و شکست عبدالله در نبرد حسن پور (جنوب غربی دهلی) محمد شاه از سیطرهٔ مؤثر برادران سید رهایی یافت. در سال ۱۷۲۱ او با دختر فرخ‌سیر ازدواج کرد.[۱]

در سال ۱۷۲۴ پس از اینکه نظام‌الملک آصف جاه، که وزیر منصوب دربار بود، با انزجار دربار را ترک کرد، ولایات یکی پس از دیگری از کنترل پادشاهی خارج شدند و عملاً سعادت‌علی‌خان، نواب اَوَدْهْ (اکنون ایودیا)، جایش را گرفت. قبایل افغان روهیلا، خود را مالک روهیلکند (جنوب شرقی دهلی) خواندند؛ تنها بنگال خراج سالانه به دهلی می‌پرداخت؛ سران ماراتها، تحت فرمان پیشوا باجی رائو، خود را صاحب مناطق گجرات، مالوا و بوندلکند می‌دانستند و در سال ۱۷۳۷ به دهلی حمله کردند.[۱]

تحولات فرهنگی

در حالی که زبان اردو پیش از سلطنت محمد شاه استفاده می‌شد اما در زمان سلطنت وی بود که این زبان در بین مردم محبوبیت بیشتری پیدا کرد و او آن را زبان دربار و جایگزین زبان فارسی اعلام کرد. در زمان سلطنت محمد شاه، قوالی دوباره به دربار شاهنشاهی گورکانیان بازگشت و به سرعت در سراسر جنوب آسیا گسترش یافت. محمد شاه همچنین برای گسترش مؤسسات مذهبی به جهت آموزش و پرورش مانند مکتب‌ها شناخته شده‌است. در زمان سلطنت وی، قرآن برای اولین بار به فارسی ساده و اردو ترجمه شد. همچنین، در زمان سلطنت وی، لباس رسمی ترکی، که معمولاً توسط اشراف عالی گورکانی پوشیده می‌شد و از سمرقند ریشه می‌گرفت، جایگزین شروانی شد.

محمد شاه حامی هنرهای نمایشی بود، تقریباً به سبب اولویت‌های اجرایی او در هزینه‌های فرهنگی، زمینه را برای از هم پاشیدگی دولت فراهم کرد. در حالی که قدرت سیاسی گورکانیان در زمان سلطنت او فروپاشی کرد، او به پشتیبانی از هنرها ادامه می‌داد و هنرمندان و استادانی همچون نییدا مال (Nidha Mal؛ فعال ۱۷۳۵–۷۵) و چیتارمن (Chitarman) را تشویق می‌کرد که نقاشی‌های پرشور از صحنه‌های زندگی دربار را نقش کنند، مانند جشن هولی، شکار با شاهین.[۴] دربار گورکانی در آن زمان نوازندگانی چون نعمت خان، معروف به صدارنگ، و برادرزاده اش فیروز خان (آدارنگ) نیز داشت که آهنگ‌های ایشان شکل موسیقایی خیال را محبوبیت بخشید. نعمت خان خیال را برای شاگردانش آهنگسازی کرد ولی هرگز او خیال را اجرا نکرد.[۵] این مؤلفه اصلی موسیقی سنتی هند در دربار محمد شاه رشد کرد، تحول یافت و تحت حمایت قرار گرفت.[۶]

محمد شاه خود از زمره خوشنویسان و نستعلیق‌نویسان هند بود و دو قطعه از آثارش در موزه باستانشناسی دهلی موجود است.[۷]

تحولات علمی

در زمان سلطنت محمد شاه، یک اثر علمی مهم با نام زیج محمد شاهی توسط جای سینگ دوم از سلطنت آمبر بین سالهای ۱۷۲۷ و ۱۷۳۵ به پایان رسید که از ۴۰۰ صفحه تشکیل شده‌است.[۸]

نادر شاه کشته شدن نیروهایش را می‌بیند از کتاب «امپراتوری عاشقانه: هند» (۱۹۰۹) اثر ویکتور ساریج

حمله نادر شاه و سقوط دهلی

در سال ۱۷۳۹ میلادی نادرشاه افشار پادشاه ایران به هند حمله کرد. نادر شاه از غفلت دهلی از مناطق مرزی شمال غربی (که اکنون در پاکستان است) استفاده کرد تا ایشان را در کرنال در شمال کشور هندوستان تار و مار کند و دهلی را تحت اشغال خود درآورد. به دلیل ضعف تاکتیک، محمدشاه به سادگی شکست خورد و نادر فاتحانه وارد دهلی شد و درست پس از یک ماه به نام خود در آنجا خطبه خواند. بیشتر از ۳۰٬۰۰۰ هندی کشته شدند؛ به‌ناچار محمد شاه امان خواست؛ در پاسخ نادرشاه درقبال آنکه کلید خزانه سلطنتی را بگیرد عقب‌نشینی را پذیرفت. او سریر پادشاهی هند که برای شاه‌جهان ساخته بودند و معروف به تخت طاووس بود را به همراه جواهرات کوه نور، دریای نور و کره جواهرنشان به ایران آورد، و تاج شاهی را برسر محمد شاه باقی گذاشت. تخت طاووسی که نادرشاه افشار از نبرد هندوستان با خود به ایران آورد پس از مرگ وی توسط غارتگران تخریب و به یغما برده شد.[۹]

در مارس ۱۷۴۸ محمد شاه، احمد شاه درانی، حاکم افغانستان را در سیرهند شکست داد و بدین ترتیب در سال‌های پایانی فرمانروایی خود به موفقیتی دست یافت.[۱]

پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ «Muḥammad Shah». ENCYCLOPÆDIA BRITANNICA. دریافت‌شده در ۱۳ فوریه ۲۰۲۰.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Malik, Zahir Uddin (1977). The reign of Muhammad Shah, 1719-1748. London: Asia Pub. House. p. 407. ISBN 978-0-210-40598-7.
  3. "Sitar - Google Search". google.com.pk. Retrieved 17 January 2014.
  4. Princes and Painters in Mughal Delhi, 1707–1857, Asia Society exhibition
  5. Susheela Misra (1991). Musical Heritage of Lucknow. Harman Publishing House.
  6. The life of music in north India: the organization of an artistic tradition, Daniel M. Neuman
  7. فضایلی، حبیب‌الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش. ص ۵۵۶
  8. Pollock, Sheldon (14 March 2011). "Forms of Knowledge in Early Modern Asia: Explorations in the Intellectual History of India and Tibet, 1500–1800". Duke University Press – via Google Books.
  9. راهنمای بازدید خزانه جواهرات ملی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی، ۱۳۸۰

منابع

  • «Muḥammad Shah». ENCYCLOPÆDIA BRITANNICA. دریافت‌شده در ۱۳ فوریه ۲۰۲۰.
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Muhammad Shah». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۳ فوریه ۲۰۲۰.
  • راهنمای بازدید خزانه جواهرات ملی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی، ۱۳۸۰
  • فضایلی، حبیب‌الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش.

Read other articles:

Subregion in Anseba, EritreaElaberedSubregionCountry EritreaRegionAnsebaCapitalElaberedTime zoneUTC+3 (GMT +3) Elabered Subregion is a subregion in the northwestern Anseba region (Zoba Anseba) of Eritrea. Its capital lies at Elabered. vte Subregions of Eritrea by regionCapital: AsmaraAnseba Region Adi Tekelezan Asmat Elabared Geleb Hagaz Halhal Habero Keren Kerkebet Sela Maekel Region (Central) Berikh Ghala Nefhi North Eastern North Western Serejaka South Eastern South Western Gash-Barka...

 

Coordenadas: 50º 46' N, 06º 05' L Aachen A Catedral de Aachen, já após várias intervenções, em estilo gótico Brasão Mapa AachenMapa da Alemanha, posição de Aachen acentuada Administração País  Alemanha Estado Renânia do Norte-Vestfália Região administrativa Colônia Distrito Distrito Urbano Prefeito Marcel Philipp (CDU) Estatística Coordenadas geográficas 50° 46' N 6° 46' E Área 160,83 km² Altitude 125-410 m População 241.683 (31/12/2013) Densidade popula...

 

1995 book by John E. Douglas This article is about the book. For other uses, see Mindhunter. Mindhunter: Inside the FBI's Elite Serial Crime Unit First edition coverAuthorJohn E. DouglasMark OlshakerCountryUnited StatesLanguageEnglishSubjectSerial killers and mass murderersPublished1995Media typePrint, e-book, audiobookISBN978-0-684-80376-0 Mindhunter: Inside the FBI's Elite Serial Crime Unit is a 1995 non-fiction crime book written by retired FBI agent John E. Douglas and his co-author ...

Burmese television series ToxicPosterBurmeseအဆိပ်သွေး GenreThriller, HorrorCreated byCanal+ (Myanmar)Directed byHtut Tin HtunStarring Kyaw Hsu Mone Min Oo Moht Moht Myint Aung Mya Hnin Yee Lwin Thi Ha Sithu Win May Mi Ko Ko Min Phone Myat Country of originMyanmarOriginal languageBurmeseNo. of seasons2No. of episodes24ProductionProduction locationMyanmarRunning time40 minutesProduction companyCanal+ (Myanmar)Original releaseNetworkCanal+ Zat LennRelease3 May 2018 (2018-0...

 

Тернопільський навчально-виховний комплекс «Школа-ліцей» № 13 імені Андрія Юркевича Тернопільська загальноосвітня школа-ліцей № 13, травень 2012Країна  Україна 49°32′42″ пн. ш. 25°36′08″ сх. д. / 49.54500° пн. ш. 25.60222° сх. д. / 49.54500; 25.60222Координати: ...

 

Nigerian actress (born 1990) Ini Dima-OkojieDima-Okojie in 2017Born (1990-06-24) 24 June 1990 (age 33)Lagos State, NigeriaNationalityNigerianAlma materCovenant UniversityOccupation(s)Actress, fashion enthusiastYears active2014–presentKnown forBlood sistersSpouse Abasi Ene-Obong ​(m. 2022)​ Ini Dima-Okojie (born 24 June 1990) is a Nigerian actress from Edo State, Nigeria. She resigned from her job in investment banking to enroll at the New Yor...

This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: List of settlements in Nauru – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2023) (Learn how and when to remove this template message) A map of Nauru showing districts, and the current main villages Nauru's location The Republic of Nauru originally consisted of 169 villages;...

 

Infantry regiment of the British Army from 1959 to 1994 The Duke of Edinburgh's Royal RegimentActive1959–1994Country United KingdomBranch British ArmyTypeInfantryRoleLine InfantryGarrison/HQBrock Barracks, ReadingNickname(s)'The Farmers Boys'March Quick: The Farmer's Boy Slow: Auld Robin Grey AnniversariesMaiwand (27 July 1880)Ferozeshah (21 December 1845)Battle of Tofrek (22 March 1885)Military unit The Duke of Edinburgh's Royal Regiment (Berkshire and Wiltshire) was an infantry regim...

 

National anthem of the Philippines Lupang HinirangEnglish: Chosen LandMusic sheet of Lupang HinirangNational anthem of the PhilippinesAlso known asMarcha Nacional Filipina (original title of the march composed by Julián Felipe)Filipinas (original title of the poem written by José Palma)LyricsJosé Palma (original Spanish lyrics), 1899MusicJulián Felipe, 1898Adopted June 12, 1898 (music) 1899 (Spanish lyrics) May 26, 1956 (Tagalog lyrics) February 12, 1998 (codification of the 1956 Fil...

South Korean singer and actress For the Soul and R&B singer with this birth name, see Gummy (singer). For actress and singer with the same name, see Park Ji-yeon. In this Korean name, the family name is Park. Park Ji-yeon박지연Born (1988-05-14) 14 May 1988 (age 35)South KoreaAlma materSeoul Institute of the ArtsOccupationActressYears active2010 — presentKorean nameHangul박지연Hanja朴芝妍Revised RomanizationBak Ji-yeonMcCune–ReischauerPak Chiyŏn Park Ji-yeon (K...

 

Italian painter For other people named Pomarancio, see Pomarancio (disambiguation). Cristoforo Roncalli, il PomarancioSelf-portrait (1623)Born1552PomaranceDied1626RomeNationalityItalianKnown forPaintingMovementMannerism Cristoforo Roncalli (c. 1552–1626) was an Italian mannerist painter. He was one of the three painters known as Pomarancio or Il Pomarancio. Pope Sylvester baptizes Constantine[1] Resurrection of Christ The archangel Raphael and Tobias, church of Sant'Andrea ...

 

Cultural and historical region of Scotland Highland Line redirects here. For the railway lines, see Highland Main Line and West Highland Line. PlaceHighlands A' Ghàidhealtachd (Scottish Gaelic)Hielands (Scots)Lowland–Highland divideSeatInvernessPopulation • Estimate (2019)600,000 [citation needed]DemonymHighlanderTime zoneGMT/BST The Highlands (Scots: the Hielands; Scottish Gaelic: a' Ghàidhealtachd [ə ˈɣɛːəl̪ˠt̪ʰəxk], the place o...

English fleet sent against Spain in 1589 This article is about the 1589 expeditionary naval task force from England against Spain. For the naval complement of England, see English Navy. English ArmadaPart of the Anglo–Spanish War (1585–1604)Map of the English Armada campaignsDateApril - July 1589LocationA Coruña – Lisbon, Iberian Coast(modern Spain (Galicia), and Portugal)Bay of BiscayResult Spanish victory[2][3] English withdrawal with heavy losses.[4] No Portu...

 

350 가락시장Garak Market 817 가락시장Garak Market Line 8Korean nameHangul가락시장역Hanja可樂市場驛Revised RomanizationGaraksijang-yeokMcCune–ReischauerKaraksijang-yŏk General informationLocation257 Songpa-daero, 298 Garak-dong, Songpa-gu, Seoul[1][2]Coordinates37°29′35″N 127°07′05″E / 37.49306°N 127.11806°E / 37.49306; 127.11806Operated bySeoul MetroLine(s)     Line 3     ...

 

Album by The Apples in Stereo Fun Trick NoisemakerStudio album by The Apples in StereoReleasedMay 2, 1995RecordedOctober 1994 – February 1995GenrePsychedelic pop, indie rock, power popLength39:5444:35 (Japanese release)LabelSpinART Records (spart 42),Elephant 6ProducerRobert SchneiderThe Apples in Stereo chronology Hypnotic Suggestion EP(1994) Fun Trick Noisemaker(1995) Science Faire(1996) Professional ratingsReview scoresSourceRatingAllMusic[1]Robert Christgau[2] Fun Tr...

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Desember 2022. Lin Li2017Informasi pribadiKewarganegaraanTiongkokLahir15 Juli 1992 (umur 31)Tinggi171 m (561 ft 0 in)Berat70 kg (154 pon)Spike294 cm (116 in)Blok294 cm (116 in)Karier TahunTim 2013 - 2019Fujian2019 ...

 

BalaKartu judul dari film tersebutSutradara Satyajit Ray Produser Pusat Seni Pertunjukan Nasional (India) Pemerintah Tamil Nadu Ditulis oleh Satyajit Ray PemeranBalasaraswatiV. RaghavanUday ShankarV. K. Narayana MenonNaratorSatyajit RayPenata musikSatyajit RaySinematograferSoumendu RoyPenyuntingDulal DuttaDistributorPusat Seni Pertunjukan Nasional,Pemerintah Tamil NaduTanggal rilis1976Durasi33 MenitNegara India Bahasa Inggris Bala adalah sebuah film dokumenter pendek yang dibuat oleh Sa...

 

County museum in County Louth, IrelandCounty Museum DundalkMúsaem Chontae Dhún DealganLocation within IrelandEstablished1994LocationRoden Place, Jocelyn Street, Dundalk, County Louth, IrelandCoordinates54°00′17″N 6°23′49″W / 54.00464°N 6.39707°W / 54.00464; -6.39707TypeCounty museumCuratorBrian WalshWebsitedundalkmuseum.ie County Museum Dundalk (Irish: Músaem Chontae Dhún Dealgan) is a museum located in Dundalk which documents the history of County Lout...

Group of American Indian tribes CusaboTribal territory of the Cusabo during the 17th century highlightedTotal populationExtinct as tribes[1][2]Regions with significant populationsSouth Carolina, United StatesLanguagesCusabo languageReligionIndigenous religionRelated ethnic groupsUnclear, perhaps Muskogean or Arawakan speakers[3] The Cusabo or Cosabo were a group of American Indian tribes who lived along the coast of the Atlantic Ocean in what is now South Carolina, app...

 

Swiss basketball player Sefolosha redirects here. For the painter, who is also his mother, see Christine Sefolosha. Thabo SefoloshaSefolosha with the Houston Rockets in 2019Vevey Riviera BasketPositionShooting guard / small forwardLeagueSBLPersonal informationBorn (1984-05-02) May 2, 1984 (age 39)Vevey, SwitzerlandNationalitySwissListed height6 ft 7 in (2.01 m)Listed weight215 lb (98 kg)Career informationNBA draft2006: 1st round, 13th overall pickSelected by the ...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!