بنگال یا بنگاله ناحیه و ایالتی از هند مستعمراتی است که پس از آزادی شبه قاره هند، به دو بخش ایالت بنگال غربی در هند، و پاکستان شرقی تقسیم شد و سپس پاکستان شرقی به نام بنگلادش استقلال یافت.[۱] این ناحیه در کنار خلیج بنگال قرار گرفته و بیشتر آن در دلتای رودهای گنگ و براهماپوترا بین بیهار و آسام واقع است. جنگل‌های هیمالیا در شمال و جنگل‌های سوندروان در جنوب آن است.[۲]
البته بنگاله را نباید با مناطق بنگالی نشین اشتباه گرفته شود. بنگلادش بزرگ شمال بخش بزرگ‌تری از بنگاله است که با مساحت حدود ۲۵۰ هزار کیلومترمربع دارای بیش از ۲۵۰ میلیون نفر جمعیت است و با تراکم بیش از هزار نفر در کیلومترمربع، یکی از پر تراکم‌ترین مناطق جهان است.
نام بنگال یا بنگاله از کلمه «بنگا» یا «ونگا» برگرفته‌است. از این قوم غیر آریایی در متون حماسی قدیم به زبان سانسکریت و کتب مذهبی هندوان و همچنین ادبیات بودایی (میلندا پنهو) یاد شده‌است. در گذشت زمان این نام بر روی سرزمینی گذاشته شد که این قوم در آن می‌زیست. بنگای (بنگال) در دوران پادشاهان پال و سین ناحیه کم وسعتی در ساحل شرقی رود گنگ و دلتای آن در جنوب بنگال کنونی بود. بنگال غربی را رادها و بنگال شمالی را پوندرا وردهن می‌نامیدند. بر این نواحی، وریندرا و لکهنوتی را نیز باید افزود. بخشی از بنگال شمالی و غربی را گور نیز می‌گفتند. اما گاهی این نام بر سراسر بنگال گفته می‌شد. قلمرو راجه‌های پادشاهان سین بخشی بسیار بزرگ از بنگال را شامل بود، اما این راجه‌ها همواره گوری سور (پادشاهان گور) خوانده می‌شدند. نویسندگان مسلمان قدیم، بنگال جنوبی را بنگ یا بنگا می‌نامیدند.[۱]
فرهنگ
این منطقه دارای فرهنگ غنی می‌باشد از افراد مهم فرهنگی آن می‌توان افراد زیر را نام برد
رابیندرانات تاگورشاعر، فیلسوف، موسیقیدان و چهره‌پرداز اهل بنگال هند بود. نام‌آوریش بیشتر از برای شاعری اوست. وی نخستین آسیایی برنده جایزه نوبل بود. پدرش دبندرانات (مهاریشی) و مادرش سارادادیوی نام داشت. پدر تاگور غزلهای حافظ را از برداشت و به اشعار فارسی علاقه وافری داشت او خود را متعلق به سرزمین ایران می‌دانست. به تاگور لقب گوردیو (Gurdev) به معنای پیشوا داده‌اند. وی از سردمداران دیرین و مدافعان سرسخت استقلال هندوستان به‌شمار می‌آید. رابیندرانات تاگور بزرگ‌ترین شاعر ایالت بنگال است، که به دو زبان هندی و بنگالی شعر می‌سرود و اشعار خود را به انگلیسی نیز ترجمه می‌کرد. هم سرود ملی هند و هم سرود ملی بنگلادش از تصنیف‌های تاگور است.
