تونسی ، عربی تونسی یا دارجه گویشی از زبان عربی است که از سوی یازده میلیون تن از کرانه‌نشینان تونس مورد استفاده است. این گویش به عربی الجزایری شرقی و عربی لیبیایی غربی بسیار نزدیکی دارد و در کنار آن‌ها یک زنجیره گویشی را در طول شمال آفریقا ایجاد می‌کند.
ریخت‌شناسی، نحو، تلفظ و واژگان عربی تونسی به‌طور قابل توجهی با عربی کلاسیک متفاوت است و همچون دیگر گویش‌های مغربی دارای بستر واژگانی بزرگی از زبان‌های بربری و لاتین است. تونسی همچنین دارای وام‌واژگان بسیاری از فرانسوی ، ایتالیایی ، ترکی استانبولی و اسپانیایی است.
عربی تونسی عمدتاً برای سخنوران سایر گویش‌های مغربی قابل درک است اما درک آن برای سخنوران عربی خاورمیانه دشوار است. در بعضی محافل، عربی تونسی واژگان جدید فرانسوی و انگلیسی را به ویژه در زمینه‌های فناوری وارد کرده یا وام‌واژگان قدیمی فرانسوی و ایتالیایی را با کلمات عربی معیار جایگزین کرده‌است.
عربی تونسی همچنین بسیار به زبان مالتی نزدیک است که خود زبانی مستقل است که از تونسی و عربی سیسیلی ریشه گرفته‌است. فهم متقابل تونسی و مالتی ۳۰–۴۰٪ است.[ ۳]
همخوان‌های تونسی عبارتند از:
واکه‌های تونسی عبارتند از:
عربی تونسی
عربی معیار
فارسی
ریشه‌شناسی واژه
/babu:r/ سفینة /safi:na/ کشتی
از bateau à vapeur فرانسوی به معنای کشتی بخار
/barʃa/ یا /ja:sir/ کثیرا /kaθi:ran/ بسیار
/bilɡda:/ جیدا /ʒajjidan/ خوب
/dabbu:za/ زجاجة /zuʒa:ʒa/ بطری
/da:kurdu/ حسنا /ħasanan/ بسیار خوب
از d'accord فرانسوی یا d'accordo ایتالیایی
/battu/ قارب /qa:rib/ قایق
فرانسوی: bateau
/fri:p/ لباس‌های دسته دوم یا محل فروش لباس‌های دست دوم
فرانسوی: fripe
/ʒra:na/ ضفدعة /dˤafdaʕa/ غورباقه
ایتالیایی یا اسپانیایی: rana
/karri:tˤa/ کارت
ایتالیایی: carretta
/karru:sa/ کالسکه
ایتالیایی: carrozza
/kwa:tru/ قاب تصویر
ایتالیایی: quadro
/mizi:rja/ تهی‌دستی، بیچارگی
ایتالیایی: miseria
/ratsa/ نژاد
ایتالیایی: razza
/bla:sˤa/ مکان /maka:n/ جا
اسپانیایی: plaza
/busta/ برید /bari:d/ پست
ایتالیایی: posta
/fatʃatta/ واجهة /wa:ʒaha/ سردر
ایتالیایی: facciata
/fi:ʃta/ عید /ʕi:d/ تعطیلی
ایتالیایی: festa
/falsu/ نادرست
ایتالیایی: falso
/furɡi:tˤa/ یا /furʃi:tˤa/ شوکة /ʃawka/ چنگال
ایتالیایی: forchetta
/ka:r/ حافلة /ħa:fila/ اتوبوس
فرانسوی: car
/karhaba/ سیارة /sajja:ra/ خودرو
عربی: کهرباء /kahraba:ʔ/ معنا "الکتریسیته"
/kuʒi:na/ مطبخ /matˤbax/ آشپزخانه
ایتالیایی: cucina
/munɡa:la/ ساعة /sa:ʕa/ ساعت
/sˤabba:tˤ/ حذاء /ħiða:ʔ/ کفش‌ها
اسپانیایی: zapatos
/tri:nu/ قطار /qitˤa:r/ ترن، قطار
ایتالیایی: treno
/terma/ مؤخرة بخش پشتی
/biskla:t/ دراجة /darra:ʒa/ دوچرخه
فرانسوی: bicyclette
/bni:n/ لذیذ /laði:ð/ خوشمزه
/brikijja/ ولاعة /wala:ʕa/ فندک
فرانسوی: briquet
/ʃa:rka/ یخه
/siɡa:ru/ سیجارة /si:ɡa:ra/ سیگار
از sigaro ایتالیایی به معنای سیگار
/ɡanarijja/ خرشوف /xarʃu:f/ آرتیشو
/kajja:s/ أسفلت /ʔasfalt/ آسفالت
فرانسوی: caillasse
/maki:na/ آلة /ʔa:la/ ماشین
ایتالیایی: machina
/qatˤtˤu:s/ قط /qitˤtˤ/ گربه
ایتالیایی: gatto
/talvza/ تلفاز /tilfa:z/ تلویزیون
فرانسوی: télévision
/mutu:r/ محرک /muħarrik/ موتور
فرانسوی: moteur
/kakawijja/ فول سودانی /fu:l su:da:ni/ بادام زمینی
از اسپانیایی cacahuete یا فرانسوی cacahuète
/ruzata/ شربت بهارنارنج
ایتالیایی: rozata
سلام: /ʕasla:ma/, /ʔahla bi:k/, salut
چطوری؟: /laba:s/, /ʃnaħwa:lik/, ça va?
الحمد لله: /laba:s/, /ħamdulla/
سپاس‌گزارم: merci, /mersi ʕali:k/, /ʕajʃak/, /barak alla:hu fi:k/, /ʃukran/
هیچی: /ħatta ʃaj/
چقدر؟: /qadda:ʃ/, /qadda:h/
خدانگهدار: /bisla:ma/, bye, ciao
متوجه شدی؟: /fhimtni/
Wikipedia contributors, "Tunisian Arabic," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tunisian_Arabic&oldid=619677234 (accessed August 20, 2014).
کد زبان‌های معرفیشده در
ایزو ۳–۶۳۹ که حرف اول عنوان بینالمللی آن‌ها حرف
A است
زبان رسمی زبان‌های محلی زبان‌های تاریخی زبان‌های دینی زبان‌های خارجی
