Hizkuntzak, historia zein literatura aberatsa izateaz gain, hiztegi oparoa ere badu, 250.000 hitz baino gehiagorekin. Siziliaz gain, siziliera Calabriako hegoaldean nahiz erdialdean eta Apuliako hegoaldean ere mintzatzen da. Eragin handia izan zuen malteran, XVII. mendearen bukaera arte, batez ere.
Erabilera handia du familiaren zein lagunen eremuetan, ez arlo ofizialean edo idatzizkoan, baina, Italian ez baita hizkuntzatzat jotzen, dialektotzat baizik. Italian, dialektoa ez da hizkuntza baten aldaera gisa ulertzen, urteetan zehar boterea eta autonomia galdu duen hizkuntza gisa baizik. Siziliera ez dago Italiako hizkuntza gutxituen artean[1]. Horrek esan nahi du ez dituela beste hizkuntza batzuen maila eta, horren ondorioz, hiztunek ez dituztela eskubide berak. Esaterako, administrazio-kudeaketak ezin dira sizilieraz egin, ez da eskoletan irakasten, etab. Sizilierari buruzko lan gehienak, era berean, italieraz idatziak dira.
UNESCOk arriskuan dauden hizkuntzez egin duen sailkapenean, zaurgarritasun mailan dago[2].
Unn'è la frimmata di l'autobbussu? = Non dago autobus-geltokia?
Cci sunnu alberghi ccà a firriari tunnu? = Ba al da hotelik hemen inguruan?
Boni festi! = Zorionak!
Comu va? = Zer moduz?
Bonu, e tu? = Ongi, eta zu?
Chi ura è? = Zer ordu da?
Nun capisciu = Ez dut ulertzen
Nun fumari = Ez erre
Matri = Ama
Patri = Aita
Nannu = Aitona
Nanna = Amona
Figghiu = Seme
Figghia = Alaba
Frati = Anaia / Neba
Soru = Arreba / Ahizpa
Casa = Etxe
Picciuli = Diru
Novu = Berri
Vecchiu = Zahar
Nomu = Izen
Pòpulu = Herri
Citàti = Hiri
Munti = Mendi
Mari = Itsaso
Ventu = Haize
Celu = Zeru
Stidda = Izar
Marti = Marte
Vènniri = Artizar
Luna = Ilargi
Nivi = Elur
Ciuri = Lore
Amunì! = Goazen!
Abbrazzu = besarkada
Farfantaria = iruzur
Mizzica! = Kontxo! (minchia-tik eratorria)
Nùmmuru = zenbaki
Pitittu = apetitu
Prescia = presa
Simana = aste
Esaera zaharrak sizilieraz
Jurnata rutta, rumpila tutta = Egun izorratua izorra ezazu osorik (gaizki hasitako egunak konponketarik ez duela adierazteko erabiltzen da eta, hortaz, lasai egoteko eta hurrengo egunean berriz heltzeko).
_-_segnale_inizio_centro_abitato_-_01.jpg)
