Propercio

Sextus Aurelius Propertius (47 a. K.-15 AD)
La Elegioj de Propercio, 1755, eldonitaj de ‎Jean Passerat kaj ‎Giovanni A. Volpi
Persona informo
Naskiĝo	47 a. K. en Asizo,  Italio
Morto	15 AD en Romo,  Italio
Lingvoj	latina
Ŝtataneco	Roma regno
Familio
Amkunulo	Cynthia ^(en)
Okupo
Okupo	poeto verkisto elegiisto

Seksto Aŭrelio Propercio (47 a. K. - 15 AD) estis romia poeto, mitografo, filologo, reprezentanto de la malnova lernejo de Kalimako de Kireno (305 a. K. - 240 a. K.) kaj la plej karakteriza el la latinaj elegipoetoj. Li verkis kvar elegiajn librojn, kiuj ebligis al li eniĝi en la cirklo de Mecenaso (74 a. K. - 8 AD), en kiu same partoprenis Vergilio (70 a. K. - 19 AD) kaj Quintus Horatius Flaccus (65 a. K. - 8 AD). Cetere, tiuj du poetoj konsistigis lian ĉefan influon pri la poeziarto.

Biografio

Li estis filo de bonhavaj gepatroj, tamen, li orfiĝis pri patro kiam li estis ankoraŭ infana, sed ricevis de sia patrino bonan edukitecon. En la jaro 34 a. K. li translokiĝis, kune kun la patrino, al Romo, kaj, pro tio ke li ne havis intereson pri la politika vivo, li decidis sin doni al poezio. Liaj versoj, tre tradukitaj dum la Renesanco, inspiris al Johann Wolfgang von Goethe^[1] (1749-1832) liajn Romiajn Elegiojn^[2]. Pro la stilriĉceco kaj lerta sintezo plena je harmoniaj, psikologiaj kaj filozofiaj stetikoj, lia verkaro estas konsiderata la pinto de la genro pri la romia poezio.

Lia antaŭnomo estas menciita de Elio Donato (320-380) kaj kelkaj manuskriptoj lin alnomas "Sextus Propertius", sed la resto de lia nomo ne estas konata. Sennombraj referencoj en lia poeziaro klare indikas ke li naskiĝis kaj edukiĝis en Umbrio. La urbo Asizo nuntempe repostulas la honoron vidi lian naskiĝon. Kiam lia patro mortis, lia familio perdis siajn havaĵojn pro konfiska kialo, tre eble tiu sama, kiu malpliigis la bienojn de Vergilio tiam, kiam Aŭgusto Cezaro (63 a. K. - 14 AD) disdonis kelkajn terhavaĵojn al ties veteranoj, en la jaro 41 a. K.. Laŭ referenco de Ovidio. li estis pli juna ol sia samtempulo Albio Tibulo (54 a. K. - 19 a. K.). Pli malfrue, lia patrino instigis lin eniri en la politikan karieron, kaj tio indikas ke lia familio havis malmulte da financaj subtenoj, same kiel liaj mitologiaj aludoj elmontras ke li ricevis bonan edukitecon. Multaj elvokoj de siaj amikoj, tiel kiel Tulo^[3], nevo de la konsulo, Lucio Tulo Volkatio, kredigas nin ke li loĝis apud Eskvilino kaj ke ambaŭ partoprenis en rondo de filaro da riĉaj homoj kompromititaj kun la politika vivo. Jen ke tiuepoke li konatiĝas kun Cintja, la belulino kiu inspiris kaj fekundigis lian poetikan genion. Tre eble Propercio havis infanojn, aŭ kun Cintja, aŭ kun alia posta interrilato. Plinio la Maljuna (23 AD - 79 AD) mencias unu posteulon de Propercio en unu el siaj verkoj. Ia elegio de Ovidio, datita je la jaro 2 a. K., asertas ke Propercio tiuepoke jam estis morta.

Selektita verkaro

Propercio kaj lia amatino, Cintja

• Catullus, Tibullus, Propertius: Item Corn. Galli fragmenta, 1573, Gaius Valerius Catullus, Sextus Propertius
• Catvlli, Tibvlli, Propert I. Iosephvs Scaliger ...: recensuit. Eiusdem in ..., 1577, Tibullus, Sextus Propertius, Joseph Juste Scaliger
• Catulli, Tibulli, Propertii nova editio, 1582, Gaius Valerius Catullus, Joseph Juste Scaliger, Sextus Propertius
• Catullus, Tibullus, Propertius, cum C. Galli fragmentis, serio Castigati, 1619, Sextus Propertius
• Opera: Sexti Aurelii Propertii Equitis Romani Elegiarum Libri Quatuor, Volume 2, 1685, Gaius Valerius Catullus, Sextus Propertius, Philippe Du Bois-Goibaud
• Elegiarum libri quatuor ... curis ... Jani Broukhusii ... castigati ..., 1727, Sextus Propertius
• Elegiae, Volume 1, 1755, Sextus Propertius, Jean Passerat, Giovanni A. Volpi
• Sex. Aurel. Propertius, varietate lectionis et perpetua adnotatione illustr ..., 1777, Sextus Propertius
• Propertius, 1777, Sextus Propertius, Friedrich Gottlieb Barth
• Sex. Aurelius Propertiusii Carmina: The Elegies of Propertius, with English ..., 1872, Sextus Propertius

Literaturo

• The Complete Elegies of Sextus Propertius, Sextus Propertius, Vincent Katz
• Sextus Propertius: The Augustan Elegist, Francis Cairns
• Elegies, I-IV, Sextus Propertius
• Propertius in Love: The Elegies, Sextus Propertius
• The Poems of Sextus Propertius, Sextus Propertius, J. P. McCulloch
• The Elegies of Propertius, Sextus Propertius
• The Poems, Sextus Propertius
• The Elegies of Sextus Propertius Arkivigite je 2016-03-05 per la retarkivo Wayback Machine, James Cranston
• Des Sextus Aurelius Propertius Werke, Sextus Propertius

Vidu ankaŭ

• 
  Φιλητάς ο Κώος
  (340 a. K.-285 a. K.)
• 
  Kalimako de Kireno
  (305 a. K.-240 a. K.)
• 
  Katulo
  (84 a. K. - 54 a. K.)
• 
  Mecenaso
  (74 a. K. - 8 AD)
• 
  Kornelio Galo
  (70 a. K. - 26 a. K.)
• 
  Vergilio
  (70 a. K. - 19 AD)
• 
  Quintus Horatius Flaccus
  (65 a. K. - 8 AD)
• 
  Aŭgusto Cezaro
  (63 a. K. - 14 AD)
• 
  Albio Tibulo
  (54 a. K. - 19 a. K.)
• 
  Ovidio
  (43 a. K. - 17 AD)
• 
  Marcus Marcellus
  (42 a. K. - 23 a. K.)
• 
  Batalo de Aktio
• 
  Plinio la Maljuna
  (23 AD - 79 AD)
• 
  Aelius Donatus
  (320-380)
• 
  Ludoviko Ariosto
  (1474-1533)
• 
  Petro Ronsardo
  (1524-1585)
• 
  Jozefo Justo Skaliĝero
  (1540-1609)
• 
  Torkŭato Taso
  (1544-1595)
• 
  Wolfgang von Goethe
  (1749-1832)
• 
  Karl Lachmann
  (1793-1851)

Referencoj

1. Catalogus Translationum Et Commentariorum, Volume 9, Paul Oskar Kristeller, Virginia Brown, Ferdinand Edward Cranz, Union académique internationale
2. Römische Elegien.
3. The Elegies of Propertius: With English Notes, Sextus Propertius, Frederick Apthorp Paley

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri Biografio, Italio kaj poeto. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).