Στράτος Διονυσίου

Στράτος Διονυσίου
Γενικές πληροφορίες
Όνομα γεννήσεως	Ευστράτιος Παπαδιονυσίου
Γέννηση	8  Νοεμβρίου 1935 Νιγρίτα
Θάνατος	11 Μαΐου 1990 (54 ετών) Αθήνα
Τόπος ταφής	Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	τραγουδιστής συνθέτης τραγουδοποιός
Οικογένεια
Σύζυγος	Γεωργία Λαβένη Διονυσίου (1955–1990)
Τέκνα	Στέλιος Διονυσίου Άγγελος Διονυσίου Τασούλα Διονυσίου Διαμαντής Διονυσίου
Σχετικά πολυμέσα

Ο Στράτος Διονυσίου (Νιγρίτα, 8 Νοεμβρίου 1935 – Αθήνα, 11 Μαΐου 1990)^[1] ήταν διακεκριμένος Έλληνας λαϊκός τραγουδιστής, ο οποίος θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες λαϊκούς τραγουδιστές με πολλές επιτυχίες.^[2][3]

Παιδιά του είναι οι τραγουδιστές Στέλιος Διονυσίου, Διαμαντής Διονυσίου και Άγγελος Διονυσίου.

Νεανικά χρόνια

Ο Στράτος Διονυσίου γεννήθηκε στη Νιγρίτα, γιος του Άγγελου και της Στάσας Διονυσίου, προσφύγων από το Αϊβαλί της Μικράς Ασίας.^[4] Το 1947, μετακόμισε στην Επτάλοφο των Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης.^[5] Έναν χρόνο αργότερα, ο πατέρας του απεβίωσε.

Αρχικά τραγουδούσε αμισθί σε νυχτερινά κέντρα και αφού εργάστηκε ως μικροπωλητής και ράφτης, έκανε ντεμπούτο ως επαγγελματίας τραγουδιστής στο κέντρο «Φαρίντα» της Θεσσαλονίκης. Από τις πρώτες του εμφανίσεις το 1959, ο Διονυσίου τράβηξε το ενδιαφέρον κάποιων καλλιτεχνών, οι οποίοι τον προέτρεπαν να κατέβει στην Αθήνα για να κάνει σημαντικότερες συνεργασίες.

Καριέρα

Παρόλο που ο Διονυσίου είχε μεγάλες οικονομικές δυσκολίες, το 1959 μετακόμισε στην Αθήνα, μερικούς μήνες μετά την πρώτη του εμφάνιση στη Θεσσαλονίκη. Μέσα από εμφανίσεις στην οδό Σατωβριάνδου γνωρίστηκε με πολλούς τραγουδιστές, μεταξύ των οποίων η Καίτη Γκρέυ. Η Γκρέυ του πρότεινε να συνεργαστούν και ξεκίνησαν να εμφανίζονται στον Αστέρα της Κοκκινιάς. Την ίδια χρονιά, ο Διονυσίου γραμμοφώνησε δίσκο 45 στροφών με το τραγούδι «Δεν είμαι ένοχος» σε στίχους Χρήστου Κολοκοτρώνη και μουσική Σταύρου Χατζηδάκη.

Είχε ηχογραφήσει σε δίσκο το τραγούδι του Νίκου Μαύρου «Παράγκες και παλάτια» για την εταιρεία Odeon. Τρία χρόνια αργότερα υπέγραψε συμβόλαιο με την Columbia.

Τραγούδησε τη διασκευή του Μπάμπη Μπακάλη με τίτλο «Δεν με πόνεσε κανείς», εμπνευσμένη από το ινδικό τραγούδι «Duniya mein hum aaye hain» της Nargish. Άλλη διασκευή που τραγούδησε είναι αυτή του Μπάμπη Μπακάλη ονόματι «Της αγάπης μου το δίσκο», το «Ηλεκτρόφωνο» και το «Φύγε-Φύγε» σε μουσική Ατταλίδη και στίχους Κώστα Βίρβου. Έκανε επίσης διασκευές στα τραγούδια: «Αχάριστη» του Βασίλη Τσιτσάνη, «Το Παλιογέφυρο» και «Πριν το χάραμα», τραγούδια του Γιάννη Παπαϊωάννου, «Η Μπαμπέσα» του Γιώργου Μητσάκη και «Το Φτωχομπούζουκο» του Μανώλη Χιώτη.

Το 1967 άρχισε να συνεργάζεται με τον συνθέτη Άκη Πάνου. Ο Πάνου του έδωσε τραγούδια που έγιναν επιτυχίες, όπως «Και τι δεν κάνω», «Γιατί καλέ γειτόνισσα», «Του κόσμου το περίγελο», «Άστη να φύγει», «Εγώ καλά σου τα 'λεγα», «Στο σταθμό του Μονάχου», «Θα ρίξω ροδοζάχαρη», «Ήταν ψεύτικα», «Μια γυναίκα», «Φέρτε το παιδί του χάρου» καί "Να είχα το κουράγιο".

Στο μαγαζί ΣΟΥ-ΜΟΥ όπου εμφανιζόταν, ήταν δεύτερο όνομα, παρτενέρ της Ανθούλας Αλιφραγκή. Στο ίδιο μαγαζί τον άκουσε το 1969 ο Μίμης Πλέσσας και έπειτα από δύο μήνες έγραψε το θρυλικό ζεϊμπέκικο «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου» σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου. Το τραγούδι γράφτηκε για την ταινία Ορατότης μηδέν (1970).

Έπειτα, ο Διονυσίου κυκλοφόρησε τα επιτυχημένα τραγούδια «Ο παλιατζής», «Μπαγλαμάδες και μπουζούκια», «Ένας αητός γκρεμίστηκε», «Αγάπη μου επικίνδυνη» και «Αφιλότιμη».

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 συνεργάστηκε με τη Χαρούλα Αλεξίου, με τη Λιζέτα Νικολάου και τη Σόφη Παππά σε δεύτερες φωνές.

Το 1973 τραγούδησε το τραγούδι «Άιντε πού το πας και πού το φέρνεις», σε μουσική Μίμη Πλέσσα, στην ταινία της Φίνος Φιλμ Ο φαντασμένος.

Το 1973 συνελήφθη για παράνομη οπλοκατοχή και χασίς που βρέθηκε στο αυτοκίνητό του. Ο ίδιος υποστήριξε ότι επρόκειτο για συνωμοσία ανταγωνιστών. Κρίθηκε αθώος για οπλοκατοχή το 1974, αλλά το 1975, στις 9 Απριλίου ξεκίνησε στο Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης η εκδίκαση της περιβόητης υπόθεσης εμπορίας ναρκωτικών. Η απόφαση που βγήκε στις 30 Μαΐου τον καταδίκασε σε τριετή φυλάκιση, ένα έτος στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων και τριετή εκτόπιση στα Ιωάννινα (η τελευταία ήταν παρεπόμενη της τυπικής ποινής για αδικήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά)^[6].^[7] Αποφυλακίστηκε χάρη σε αμνηστία από τη φυλακή την άνοιξη του 1976. Εκείνη τη στιγμή τον στήριξε ιδιαίτερα ο συνάδελφος και φίλος του Τόλης Βοσκόπουλος, ο οποίος το 1977 έγραψε και του έδωσε το τραγούδι «Αποκοιμήθηκα». ^[8]Ενώ βρισκόταν στη φυλακή ηχογράφησε και κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Πάλι Μαζί μας».

Συνεργάστηκε για 11 χρόνια με τον Γιάννη Πάριο, του οποίου τις φωνητικές ικανότητες αντιλήφθηκε. Το πρώτο τραγούδι του Πάριου που τραγούδησε ο Διονυσίου, ήταν το «Μινόρε Παράπονο», σε μουσική Θανάση Πολυκανδριώτη, που κυκλοφόρησε το 1976.

Από το 1980 μέχρι την άνοιξη τού 1989 ακολούθησε συνεργασία με τη Μαρίνα Βλαχάκη, ενώ το τελευταίο διάστημα στο πλευρό του ήταν η Κική Λουκά. Ο Διονυσίου είχε προγραμματίσει ξανά εμφανίσεις με τη Βλαχάκη σε Θεσσαλονίκη και Τουρκία.

Στη δεκαετία του 1980 έκανε τις επιτυχίες «Υποκρίνεσαι», «Τα πήρες όλα», «Και λέγε-λέγε», «Άκου βρε φίλε», «Μόνο οι ερωτευμένοι» ,«Ο λαός τραγούδι θέλει», «Ο Σαλονικιός», «Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα», «Εγώ ο ξένος», «Ένα λεπτό περιπτερά», «Καλύτερα μαζί σου και τρελός», «Θυμήσου», «Της γυναίκας η καρδιά»,«Νομίζεις», «Ο ταξιτζής», «Και τότε μόνος» και άλλα. Παράλληλα συνεργάστηκε και με τους Τάκη Μουσαφίρη, Θανάση Πολυκανδριώτη, Γιάννη Πάριο, Αλέκο Χρυσοβέργη, Σπύρο Γιατρά, Τάκη Σούκα, Σπύρο Παπαβασιλείου, Χρήστο Νικολόπουλο και Λευτέρη Παπαδόπουλο.

Τα Χριστούγεννα του 1987 άνοιξε το νυχτερινό κέντρο με όνομα «Στράτος» στην οδό Φιλελλήνων.

Υποδοχή

Ο Στράτος Διονυσίου υπήρξε από τις στιβαρότερες και δυνατότερες φωνές μιας και επηρεασμένος μουσικά από τον ιεροψάλτη πατέρα του απέκτησε μια βυζαντινή δωρικότητα. Ο Τάκης Μουσαφίρης τον θεωρούσε θεϊκό τραγουδιστή μιας και ηχογραφούσε δίσκο σε λίγες ώρες καθιστώντας τον μοναδικό και αφήνοντας του πάντες άναυδους. Ο Τάκης Σούκας έχει δηλώσει για τον Διονυσίου ότι «είναι ο μόνος τραγουδιστής που δεν έχασε ποτέ, ούτε για μια φορά στα τόσα χρόνια τον τόνο του!». Ο Γιάννης Πάριος έχει δηλώσει ότι με την φωνή του κούρδιζε συμφωνική ορχήστρα. Τη στιβαρότητα της φωνής του έχει μνημονεύσει και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος.

Θάνατος

Ο τάφος του Διονυσίου στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών.

Ο Διονυσίου απεβίωσε στις 11 Μαΐου του 1990, σε ηλικία 54 ετών, από ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής. Η κηδεία του έγινε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Λίγες ώρες πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, τραγουδούσε στο μαγαζί Στράτος, ενώ νωρίτερα το ίδιο απόγευμα, ηχογράφησε 9 τραγούδια για τον δίσκο «Ποιος άλλος» που κυκλοφόρησε ένα μήνα μετά τον θάνατό του, κάνοντας ρεκόρ πωλήσεων. Σύμφωνα με τον στιχουργό Τάκη Μουσαφίρη, το τελευταίο τραγούδι που ηχογράφησε εκείνη την ημέρα ήταν το «Μη μ’ αφήνεις μόνο μου».

Από τα τέσσερα παιδιά του Στράτου, ο Άγγελος και ο Στέλιος Διονυσίου είναι επίσης επαγγελματίες τραγουδιστές. Η Τασούλα Διονυσίου απεβίωσε τον Απρίλιο του 2012 σε ηλικία 53 ετών, ενώ το τέταρτο παιδί, ο Διαμαντής Διονυσίου, ξεκίνησε την καλλιτεχνική του πορεία στο τραγούδι το χειμώνα του 2007 σε κέντρα της Αθήνας.

Προσωπική ζωή

Το 1955 παντρεύτηκε τον παιδικό του έρωτα, τη Γεωργία Λαβένη, με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά: τον Άγγελο, την Τασούλα, τον Στέλιο και τον Διαμαντή. Υπήρξε οπαδός του ΠΑΟΚ.^[9][10]

Πολιτικές απόψεις

Αν και αυτοπροσδιοριζόταν ως Νεοδημοκράτης, πίστευε ότι όλοι ήταν «τα ίδια σκατά», πιστεύοντας ότι όλα τα κόμματα οδηγούν στα ίδια αρνητικά αποτελέσματα. Αντιπαθούσε τον ΕΛΑΣ, λόγω του ότι είχε μάθει ότι άφησαν έναν διοικητή των ταγμάτων ασφαλείας που ονομαζόταν Παπούλιας να δραπετεύσει, αφού τους δωροδόκησε. Κρατούσε αρνητική στάση απέναντι στην επιρροή της Αμερικής στην Ελλάδα, δηλώνοντας, "Πιστεύω ότι η Ελλάδα διατάζεται από τα μεγάλα αφεντικά, τους Αμερικανούς, μας έχουν χωρισμένους από χρόνια και είμαστε σαν οικόπεδα της Αμερικής. Ό,τι θέλει η Αμερική θα κάνουμε...". ^[11]

Αναγνώριση

Σήμερα το όνομά του φέρουν οδοί στα Τρίκαλα, τη Λάρισα και τους Αμπελοκήπους Θεσσαλονίκης.

Δισκογραφία

Έτος	Δίσκος	Λοιπές πληροφορίες
1969	Στράτος Διονυσίου
1970	Μαζί με το Στράτο
1971	Στράτος Διονυσίου (3)
1972	4.5.3	Συμμετοχή 5 Τραγούδια
1972	Στράτος Διονυσίου 4
1973	Μπαγλαμάδες και μπουζούκια
1974	Νεώτερα κι ανώτερα	Συμμετοχή 6 Τραγούδια
1974	Τα 12 του Στράτου
1974	Χρυσός Δίσκος	Συμμετοχή 2 Τραγούδια
1975	Τραγουδά Άκη Πάνου
1976	Πάλι μαζί μας
1976	Πικρά κι ανθρώπινα
1977	14 Χρυσές Επιτυχίες
1977	Αν ξαναζούσα
1977	Αξέχαστα τραγούδια
1978	14 Χρυσές Επιτυχίες Νο 2
1978	Τα Ορθόδοξα	50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)
1979	Γυναίκες γυναίκες
1980	Υποκρίνεσαι	100.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)
1981	Όλα είναι δανεικά	100.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)
1981	Τα ωραία του Διονυσίου
1982	Αξέχαστες επιτυχίες
1982	Θυμήσου	50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)
1983	Αξέχαστες επιτυχίες 2
1983	Της γυναίκας η καρδιά	50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)
1984	Λαϊκά και πάσης Ελλάδος	Συμμετοχή 5 Τραγούδια (50.000 πωλήσεις) (χρυσός δίσκος)
1984	Μόνο οι ερωτευμένοι	50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)
1985	Αυτά που τραγουδήσαμε
1985	Ο Σαλονικιός	100.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)
1986	Για πάντα
1986	Ο ταξιτζής	Συμμετοχή 5 Τραγούδια (50.000 πωλήσεις) (χρυσός δίσκος)
1987	Δυο δυο	Συμμετοχή 7 Τραγούδια
1987	Κράτησε με	Συμμετοχή 2 Τραγούδια
1987	Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του
1987	Ο λαός τραγούδι θέλει	50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)
1987	Ζωντανή Ηχογράφηση	Συμμετοχή 2 Τραγούδια
1988	Εγώ ο ξένος	150.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)
1989	Νομίζεις	100.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)

Κυκλοφορίες μετά θάνατον

Έτος	Δίσκος
1990	Ποιος Άλλος	130.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)
1990	30 Χρονια Επιτυχιες	2 Cd (200.000 πωλήσεις) (πλατινένιος δίσκος)
1990	Mega Souxe
1991	Η Ελλάδα Του Στέλιου και Του Στράτου
1991	Στα Ξενυχτάδικα Της Αγκαλιάς Σου (Συμμετοχή 2 Τραγούδια)
1991	Τα Λαϊκά
1991	Τραγούδια για τούς φίλους του
1993	Τα Ζεϊμπέκικα Του Γρηγόρη και Του Στράτου
1994	Από τους θησαυρούς των 45 στροφών
1994	Τα Ωραία του Διονυσίου
1995	Αξέχαστες Επιτυχίες Νο 2
1996	Τραγούδια από τις 45 στροφές 1
1996	Τα Σπάνια
1997	Αξέχαστα τραγούδια
1997	Τραγούδια από τις 45 στροφές 2
1997	Τα τραγούδια που αγαπήσαμε
1998	Αγάπης βάσανα
1998	Τραγούδια από τις 45 στροφές 3
2000	Άκου βρε φίλε
2000	Τραγούδια από τις 45 στροφές 4
2000	Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του
2000	Πρώτη Εκτέλεση (Συμμετοχή 3 Τραγούδια)
2001	Τραγούδια από τις 45 στροφές 5
2002	Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του Νο 2
2002	Τα Αυθεντικά (4 Cd)
2003	Βρέχει φωτιά στη στράτα μου (2 Cd)
2004	Τ΄αγκάθια της καρδιάς
2004	Της Νύχτας Το Μινόρε
2005	Ο Στεναγμός Μου
2005	Τα τραγούδια του Στράτου (2 Cd)
2006	14 Μεγάλα Τραγούδια
2006	14 Μεγάλα Τραγούδια Νο 2
2006	Για Πάντα Live Στην Αμερική (2 Cd)
2006	Ανθολογία - 1934-1990 (4 Cd)
2007	Ένας Δίσκος Η Ζωή Του (6 Cd)
2007	Τραγουδάει Μίμη Πλέσσα (2 Cd)
2007	Τραγουδάει Τάκη Σούκα (2 Cd)
2008	Βρέχει φωτιά στη στράτα μου (4 Cd)
2008	Χρυσή Δισκοθήκη
2009	Αφιέρωμα Στο Στράτο
2009	Live Ηχογραφήσεις (2 CD)
2009	Ντοκουμέντα
2009	Ο Λαός Τραγούδι Θέλει (6 CD)
2012	Ο Λαός Τραγούδι Θέλει Best of (4 CD)

Παραπομπές

1. ««Στράτος Διονυσίου - Βάρδος Λαϊκός και Σαλονικιός»: Μια αποκαλυπτική βιογραφία». ProtoThema. 12 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2023. 
2. Σαν Σήμερα .gr. «Στράτος Διονυσίου». Σαν Σήμερα .gr. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2023. 
3. Κεφαλληνού, Ελένη (11 Μαΐου 2020). «Βιογραφία - Στράτος Διονυσίου». tralala.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2023. 
4. Μιχαλονάκου, Βίκυ (2002). Στράτος Διονυσίου. Αθήνα: Κάκτος. ISBN 978-960-382-459-6. 
5. Πάρε ό,τι θέλεις… ΠΑΟΚτσή!
6. Άρθρο 16 Νομοθετικού Διατάγματος 743/1970 (ΦΕΚ Α΄ 263/1970)
7. «Στράτος Διονυσίου: Η περιπέτεια, που οδήγησε στη φυλακή τον μεγάλο λαϊκό τραγουδιστή στη δεκαετία του '70 | LiFO». www.lifo.gr. 9 Δεκεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2024. 
8. ΧΡΟΝΟΥ, ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ (7 Νοεμβρίου 2022). «Ο Στράτος Διονυσίου στη φυλακή! Η σύλληψη για κατοχή όπλου και ναρκωτικών που σημάδεψε τη ζωή του. Η κατακραυγή, η απόρριψη και η μεγάλη επιστροφή (φωτο)». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2023. 
9. «Σ. Διονυσίου: 25 χρόνια χωρίς τον μεγάλο ΠΑΟΚτσή (VIDEO)». www.metrosport.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2021. 
10. «Στρ. Διονυσίου: «Μια ζωή ΠΑΟΚ, η ομαδάρα της Τούμπας - Παοκάρα και πάσης Ελλάδος!»». www.thessnews.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2021. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
11. Μιχαλονάκου, Βίκυ. Στράτος Διονυσίου. Κάκτος. σελ. 101-104. ISBN 9789603824596. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Μικρά Πορτραίτα: Στράτος Διονυσίου (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Αφιέρωμα στον Στράτο Διονυσίου (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)