Σιδηροδρομική γραμμή Πάτρας - Κυπαρισσίας

Σιδηροδρομική γραμμή Πάτρας - Κυπαρισσίας
Άποψη του παλαιού σταθμού Πύργου.
Πληροφορίες
Ιδιοκτησία	OΣE
Περιοχή	Δυτική Ελλάδα και Πελοπόννησος
Τερματικοί	Πάτρα Κυπαρισσία
Λειτουργία
Έναρξη λειτουργίας	15/12/1888[1]
Παύση λειτουργίας	2011
Διαχειριστής	Σ.Π.Α.Π./ΤΡΑΙΝΟΣΕ
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Μήκος γραμμής	163,6 km
Εύρος γραμμής	1.000 χιλιοστά (μετρικό εύρος)
Διαδρομή π • σ • ε Σιδηροδρομική γραμμή Πάτρας - Κυπαρισσίας γραμμή προς Πειραιά Πάτρα Άγιος Ανδρέας ποταμός Γλαύκος Μιντιλόγλι Ρογίτικα Βραχνέικα Τσουκαλέικα Καμίνια Αλυσσός Κάτω Αχαΐα Νιφοραίικα Καραίικα Σαγαίικα Λάπας Βουπράσιο Νέα Μανολάδα Βάρδα Κουρτέσι Λεχαινά Ανδραβίδα Καβάσιλα προς Κυλλήνη ποταμός Πηνειός Γαστούνη Αμπελόκαμπος Αμαλιάδα Καρδαμάς Δουναίικα Άγιος Ηλίας Μιραμάρε Μυρτιά Σκουροχώρι Λαστέικα γραμμή προς Κατάκολο Πύργος Λαμπέτι Βαρβάσαινα Αλφειός γραμμή προς Ολυμπία ποταμός Αλφειός Επιτάλιο Κρέσταινα-Ανεμοχώρι Σαμικό Κάτω Σαμικό Καϊάφας Ζαχάρω Κακόβατος Νεοχώρι Φιγαλεία Γιαννιτσοχώρι Ελαία Αγιαννάκης Καλό Νερό προς Ζευγολατειό Κυπαρισσία

Η Σιδηροδρομική Γραμμή Πάτρας-Κυπαρισσίας ήταν ελληνική σιδηροδρομική γραμμή, μετρικού εύρους και μήκους 163 χιλιομέτρων, που συνέδεε την Πάτρα με την Κυπαρισσία μέσω του Πύργου και της δυτικής Πελοποννήσου. Ήταν μια από τις σημαντικότερες γραμμές του Πελοποννησιακού σιδηροδρομικού δικτύου μετρικού εύρους. Η γραμμή έπαψε να λειτουργεί το 2011.

Ιστορικά στοιχεία

Η έναρξη της λειτουργίας της έγινε με την τμηματική παράδοσή της. Η σιδηροδρομική γραμμή Κόρινθος-Αίγιο-Πάτρα είχε ολοκληρωθεί τμηματικά ήδη από τις 10 Δεκεμβρίου 1887 συνδέοντας την Αθήνα και τον Πειραιά με το λιμάνι της Πάτρας^[2].

Το πρώτο τμήμα της (Πάτραι-Κάτω Αχαΐα) λειτούργησε για πρώτη φορά στις 15 Δεκεμβρίου 1888 με σταθμό εκκίνησης τον τότε Σταθμό Πύργου (νυν Αγίου Ανδρέα) στην Πάτρα και περιλάμβανε στάσεις στις Ιτιές, στο Μιντιλόγλι, στα Ροΐτικα, στο Μονοδένδρι, στον Άγιο Βασίλειο (Βραχνών), στα Τσουκαλαίικα, στα Καμίνια και στον Αλυσσό με τερματικό σταθμό αυτόν της "Αχαΐας" (νυν Κάτω Αχαΐας)^[1][3]. Στις 29 Μαρτίου 1890 δόθηκε σε κυκλοφορία η 99 χιλιομέτρων σιδηροδρομική γραμμή Πάτρας-Πύργου^[2]. Το Σεπτέμβριο του 1902 δόθηκε σε κυκλοφορία το τμήμα της σιδηροδρομικής γραμμής Πύργος-Κυπαρισσία αλλά και η προέκτασή της προς το Ζευγολατειό Μεσσηνίας ολοκληρώνοντας τη σιδηροδρομική σύνδεση Πάτρας-Καλαμάτας^[4].

Σταθμοί

Οι κυριότεροι σταθμοί της μετρικής σιδηροδρομικής γραμμής ήταν οι εξής:

• Πάτρα, ανταπόκριση με γραμμή προς Πειραιά και Αθήνα
• Κάτω Αχαΐα
• Καβάσιλα, ανταπόκριση με γραμμή προς Κυλλήνη
• Αμαλιάδα
• Πύργος, ανταπόκριση με τη γραμμή Κατάκολο - Ολυμπία
• Καλό Νερό, ανταπόκριση με γραμμή προς Ζευγολατειό και Καλαμάτα
• Κυπαρισσία

Σταδιακή επαναλειτουργία

Α' Φάση: Γραμμή 1 του Προαστιακού Πάτρας

To τμήμα από τον Σ.Σ. Άγιου Ανδρέα Πάτρας έως τον Άγιος Βασίλειο (αρχικά) και αργότερα έως το Ρίο αποτελεί τη Γραμμή 1 του Προαστιακού Πάτρας. Τον Φεβρουάριο 2016 η ΕΡΓΟΣΕ ανακοίνωσε την μελέτη κανονικοποίησης της γραμμής.^[5]

Β' Φάση: Γραμμή 2 του Προαστιακού Πάτρας

To τμήμα από τον κεντρικό Σ.Σ. Πάτρας έως την Κάτω Αχαΐα αποτελεί τη Γραμμή 2 του Προαστιακού Πάτρας^[6].

Γ' Φάση: Κάτω Αχαΐα - Πύργος (2024)

Το τμήμα από Κάτω Αχαΐα έως Πύργο θα αποτελέσει μελλοντική προέκταση του Προαστιακού Πάτρας και θα εξασφαλίσει την επανασύνδεση της πρωτεύουσας της Ηλείας, αλλά και του Κατακώλου και της Αρχαίας Ολυμπίας, με την Αθήνα.^[7]

Δ' Φάση: Πύργος - Κυπαρισσία

Με χρηματοδότηση από την Ε.Ε. αναμένεται η δημοπράτηση της επαναλειτουργίας της γραμμής Πύργου - Κυπαρισσίας.^[8]

Παραπομπές

1. Φορολογούμενος, φύλλο 720 (16 Δεκεμβρίου 1888), σελ. 4.
2. Σύλλογος Φίλων του Σιδηροδρόμου, Οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι. Η διαδρομή τους από το 1869 έως σήμερα, Αθήνα: Μίλητος, 1997, σ. 177.
3. Για τον Σταθμό "Αχαΐας" βλ. λ.χ. Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα "σιδηρόδρομοι", σελ. 1843.
4. Σύλλογος Φίλων του Σιδηροδρόμου, Οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι. Η διαδρομή τους από το 1869 έως σήμερα, Αθήνα: Μίλητος, 1997, σ. 180.
5. Σιδηροδρομική Γραμμή Πάτρα-Πύργος-Καλαμάτα^{[νεκρός σύνδεσμος]}. heliachamber.gr.
6. Προαστιακός Πάτρας. trainose.gr. Ανακτήθηκε: 29/2/2020.
7. Ολοκληρωμένο σιδηροδρομικό δίκτυο από την Πάτρα ως τον Πύργο σχεδιάζει η Π.Δ.Ε. Αρχειοθετήθηκε 2019-12-13 στο Wayback Machine.patrastimes.gr.
8. Εναρξη έργων στον οδικό άξονα Πατρών-Πύργου εξήγγειλε ο Χρ. Σπίρτζης. kathimerini.gr.