Πατριάρχης Νείλος

Πατριάρχης Νείλος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	14ος αιώνας
Θάνατος	1  Φεβρουαρίου 1388 Κωνσταντινούπολη
Χώρα πολιτογράφησης	Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	αρχαία ελληνικά[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιερέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Σχετικά πολυμέσα

Ο Νείλος Κεραμεύς διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως μεταξύ των ετών 1379 και 1388.

Εξελέγη Πατριάρχης στο τέλος του 1379 μετά την καθαίρεση του προκατόχου του, Μακαρίου. Έδρασε υπέρ της ειρήνευσης μεταξύ του Ιωάννη Ε' και του γιου του Ανδρόνικου Δ' των Παλαιολόγων εν μέσω δραματικών εξελίξεων: οι Τούρκοι είχαν ήδη καταλάβει την Ανατολία, εκτός του Πόντου, και επεκτείνονται στα Βαλκάνια, ενώ η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε συρρικνωθεί στην Κωνσταντινούπολη και τα περίχωρά της, τη Θεσσαλονίκη, τη Χαλκιδική, τη Θεσσαλία, κάποια νησιά του Αιγαίου και το Δεσποτάτο του Μυστρά.

Ήταν λόγιος, εύγλωττος ρήτορας^[2] και αγωνίστηκε για την πιστή τήρηση των εκκλησιαστικών κανόνων. Ήταν γνωστός για τις αντι-λατινικές θέσεις του και υπέρ των θέσεων του Γρηγορίου Παλαμά. Σώζεται επιστολή του προς τον Πάπα Ουρβανό ΣΤ΄ (1378-1389), στην οποία αναφέρει ότι ενδιαφέρεται για την επανένωση των Εκκλησιών, αλλά αυτή πρέπει να γίνει με σωστό τρόπο^[3].

Το 1380-82 ο Νείλος αναγνώρισε στον Ιωάννη Ε΄ το δικαίωμα αυτοκρατορικής ανάμειξης στις εκκλησιαστικές υποθέσεις, ειδικά στην επιλογή Πατριάρχη. Η απόφαση αυτή επικυρώθηκε από τη Σύνοδο^[4]. Επίσης, Σύνοδος που συγκάλεσε το 1380 αποφάσισε να εκλέξει ως Μητροπολίτη Κιέβου, με έδρα τη Μόσχα, τον βουλγαρικής καταγωγής Κυπριανό (1336-1406). Συνέγραψε πολλά έργα και κατά την Πατριαρχία του εξέδωσε πολλές συνοδικές πράξεις.

Πέθανε την 1η Φεβρουαρίου 1388^[5]. Ο διάδοχός του εξελέγη μετά από περίοδο χηρείας του Θρόνου.

Παραπομπές

1. «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 151000468. Ανακτήθηκε στις 11  Μαΐου 2020.
2. «Νείλος, ο επιλεγόμενος Κεραμεύς ή Ομιλητικός ( ; - 1388)». Greek Encyclopedia. Εκδοτική Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2021. 
3. Preiser-Kapeller 2009, σελ. 228.
4. Djuric 1996, σελ. 329 σημ. 2.
5. Grumel 1958, σελ. 437.

Πηγές

• Οικουμενικό Πατριαρχείο Αρχειοθετήθηκε 2010-06-16 στο Wayback Machine.
• Djuric, Ivan (1996). Le crépuscule de Byzance. Παρίσι: Maisonneuve et Laroche. ISBN 2706810971. 
• Grumel, Venance (1958). Traité d'études byzantines τόμ.Α΄: La chronologie. Παρίσι: Presses universitaires de France, σειρά «Bibliothèque byzantine». 
• Viton de Saint-Allais, Nicolas (1818). L'art de vérifier les dates τόμ.Α΄. σελ. 492. 
• Preiser-Kapeller, Johannes (2009). «DAS PATRIARCHAT VON KONSTANTINOPEL UND DAS POLITISCHE UND RELIGIÖSE UMFELD DES 14. JH. s IM SPIEGEL AUSGEWÄHLTER URKUNDEN DES PATRIARCHATSREGISTERS VON KONSTANTINOPEL». Ostkirchliche Studien 58. https://www.academia.edu/512027/DAS_PATRIARCHAT_VON_KONSTANTINOPEL_UND_DAS_POLITISCHE_UND_RELIGI%C3%96SE_UMFELD_DES_14_JH_s_IM_SPIEGEL_AUSGEW%C3%84HLTER_URKUNDEN_DES_PATRIARCHATSREGISTERS_VON_KONSTANTINOPEL_The_Patriarchate_of_Constantinople_and_its_religious_Environment_in_the_Mirror_of_selected_Charters_from_the_Register_of_the_Patriarchate_of_Constantinople_?email_work_card=title. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2021. 

Περαιτέρω ανάγνωση

• Τοῦ παναγιωτάτου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως κυροῦ Νείλου, ἐγκώμιον εἰς τὸν ἐν ἁγίοις πατέρα ἡμῶν Γρηγόριον, ἀρχιεπίσκοπον Θεσσαλονίκης τὸν Παλαμᾶν, PG 151, 655-678
• Παρατηρήσεις στο Εγκώμιο του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Νείλου του Κεραμέως στον άγιο Γρηγόριο Παλαμά (BHG 719). Προλεγόμενα σε μία κριτική έκδοση
• Νείλος Κωνσταντινουπόλεως, Λόγος εις τον Άνθιμον αρχιεπίσκοπον Αθηνών τον Ομολογητήν, στο: Κ.Ι.Δυοβουνιώτη, ο Αθηνών Άνθιμος και πρόεδρος Κρήτης, ο ομολογητής, EEBS 9 (1932) 56-79
• S.Lampros, Νείλου Κωνσταντινουπόλεως σιγίλλιον περί της μονής Λευκουσιάδος, NE 6 (1909) 174–178
• Του εν αγίοις πατρός ημών Γρηγορίου αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης του Παλαμά ομιλίαι τεσσαράκοντα και μία : ων προηγούνται δύο εγκωμιαστικοί λόγοι Φιλοθέου και Νείλου πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως. Εν Ιεροσολύμοις: Εκ της τυπογραφίας του Παναγίου Τάφου. 1857. 

τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος Μακάριος	Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 1379-1388	Διάδοχος Αντώνιος Δ΄