Το 2012 ίδρυσε τους Ανεξάρτητους Έλληνες μετά την αποχώρηση από τη Νέα Δημοκρατία, λόγω της αντίθεσής με τη μνημονιακή πολιτική, την οποία όμως υποστήριξε από τη θέση του υπουργού Εθνικής Άμυνας το 2015 στη συγκυβέρνηση με τον Αλέξη Τσίπρα. Η κριτική του στις προηγούμενες κυβερνήσεις χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως λαϊκιστική,[1][2][3] ενώ κατά το παρελθόν έχει κατακριθεί για συκοφαντικές δηλώσεις σχετικά με δημόσια πρόσωπα καθώς και εμπρηστικά και ομοφοβικά σχόλια.[4][5][6][7]
Ο Πάνος Καμμένος έχει αποκτήσει τρία παιδιά από την πρώτη του σύζυγο, Πέγκυ Φιλίππου, και δύο παιδιά από τη δεύτερή του σύζυγο, Έλενα Τζούλη. [10]
Πολιτική σταδιοδρομία
Το 1993 εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία στη Β' Περιφέρεια Αθηνών. Από τότε εκλεγόταν συνεχώς με τη ΝΔ ως τις εκλογές του 2009. Έχει τιμηθεί με τον Ανώτερο Ταξιάρχη των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου από το Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων και με το παράσημο του Ιππότη του Εθνικού Τάγματος της Αξίας από τον πρόεδρο της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί.[11] Το 2007 διορίστηκε Υφυπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής στη κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή, όπου υπουργός και πολιτικός του προϊστάμενος ήταν ο Γιώργος Βουλγαράκης. Συμμετείχε πολλές φορές ως ειδικός μεσολαβητής και επίσημος παρατηρητής σε εκλογικές αναμετρήσεις σε χώρες του εξωτερικού.
Έξοδος από τη Νέα Δημοκρατία
Η Επιτροπή Δεοντολογίας της Νέας Δημοκρατίας έπειτα από εντολή του προέδρου του κόμματος Αντώνη Σαμαρά στις 16 Νοεμβρίου του 2011 ανακοίνωσε την διαγραφή του από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας. Η απόφαση του Πάνου Καμμένου να μη δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Λουκά Παπαδήμου οδήγησε στην διαγραφή του.[12] Στις 13 Φεβρουαρίου 2012 διαγράφηκε οριστικά από τη Νέα Δημοκρατία μαζί με άλλους 20 βουλευτές, ύστερα από την επιλογή του να καταψηφίσει τα μέτρα της νέας δανειακής σύμβασης για την Ελλάδα (Δεύτερο Μνημόνιο).[13][14]
Ίδρυση Ανεξαρτήτων Ελλήνων και προεδρία του κόμματος
Στις 21 Ιανουαρίου 2012 με δηλώσεις του ανακοίνωσε τη δημιουργία κόμματος,[15] του οποίου θα ηγείτο διακόπτοντας με αυτόν το τρόπο την πολιτική του διαδρομή με τη Νέα Δημοκρατία.[16] Στις 24 Φεβρουαρίου, μέσω των προσωπικών του ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης, ο Καμμένος ανακοίνωσε την ίδρυση του νέου κόμματος με το όνομα «Ανεξάρτητοι Έλληνες»[17] και δημοσίευσε την διακήρυξή του.[18][19][20]
Στα τέλη Απριλίου του 2012 και λίγο πριν από τις εκλογές στις 6ης Μαΐου κυκλοφόρησαν σενάρια για πιθανή συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξάρτητων Ελλήνων,[21] κάτι που οδήγησε σε σκληρή κριτική κατά των δύο ηγετών, του Αλέξη Τσίπρα και Καμμένου, τόσο από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και από τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα.[22][23][24]
Στις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες έλαβαν 670.329 ψήφους, αριθμό που ανέρχεται σε ποσοστό της τάξης του 10,6% και αναδείχτηκαν τέταρτο κόμμα.[25]
Μετά τις Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Σεπτεμβρίου 2015,[29] ο ΣΥΡΙΖΑ σχημάτισε ξανά κυβέρνηση με το κόμμα των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, με τον Πάνο Καμμένο να τοποθετείται και πάλι στη θέση του υπουργού Εθνικής Άμυνας.
Στις 13 Ιανουαρίου 2019 παραιτήθηκε από την θέση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας με αφορμή την ονοματοδοσία της πΓΔΜ σε Βόρεια Μακεδονία και ζήτησε την απομάκρυνση των στελεχών του κόμματός του από τα αρμόδια υπουργεία. Επιπλέον, στην συνέντευξη τύπου που ακολούθησε μετά την συνάντησή του με τον Αλέξη Τσίπρα το πρωί της ίδιας ημέρας, ο Πάνος Καμμένος δήλωσε ότι ο ίδιος και το κόμμα του δεν θα δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης στον πρωθυπουργό για τη Συμφωνία των Πρεσπών και ότι θα διαγραφούν όσοι από τους Ανεξάρτητους Έλληνες θα ανταλλάξουν την θέση τους στο εκάστοτε υπουργείο με μια θετική ψήφο.[37][38][39] Διάφοροι βουλευτές του κόμματος του διαφώνησαν, ενώ άλλοι υποστήριξαν τον Πάνο Καμμένο. Στη πρώτη του τοποθέτηση σχετικά με τη Βόρεια Μακεδονία μετά τη παραίτηση ανέφερε ότι «Τα Σκόπια είναι 20 λεπτά δουλειά. Αν αποφασίσει μια ίλη τεθωρακισμένων να περάσει μέσα θα φτάσει στην άλλη πλευρά των Σκοπίων. Θα φτάσει στη Σερβία».[40]
Κριτική
Ο Πάνος Καμμένος έχει δεχτεί κριτική για δηλώσεις του για πολιτικά πρόσωπα, ιδιαίτερα όσον αφορά κατηγορίες του περί συνεργασιών αυτών με εταιρίες διαχείρισης επενδυτικών κεφαλαίων, πολυεθνικές εταιρίες ή συμμετοχής αυτών σε "παγκόσμια κλειστά φόρουμ", χρησιμοποιώντας φορτισμένο λόγο, για τις οποίες δηλώσεις έχει αντιμετωπίσει προσφυγές για συκοφαντική δυσφήμηση.[41][42]
Επίσης, καθ' όλη τη διάρκεια της προεκλογικής του καμπάνιας το 2012 ο Πάνος Καμμένος ήρθε αντιμέτωπος με άλλα κόμματα, εκπρόσωποι των οποίων τον κατηγόρησαν για πολιτικό λαϊκισμό, χαρακτηρίζοντας τον 'επικίνδυνο', καθώς και 'δημαγωγό'.[43][44][45][46][47][48][49][50][51]
Έχει επικριθεί από μερίδα του Τύπου στις αρχές του 2012 για την πολιτική του στάση στη κρίση χρέους, με ομιλίες σχετικά με την δανειακή σύμβαση του 2010, και για επικλήσεις σε θεωρίες συνωμοσίας, καλώντας σε εξέγερση τους πολίτες.[52][53] Στο παρελθόν έχει επικριθεί και για τη συγγραφή του πρώτου του βιβλίου "Τρομοκρατία, θεωρία και πράξη", όπου υποστήριξε την συμμετοχή πολιτικών προσώπων από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ στην τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη, κάτι που απεδείχθη ψευδές μετά την εξάρθρωση της οργάνωσης το 2002.[54][55]
Πυρκαγιές στο Μάτι
Στις 26 Ιουλίου 2018, ο Πάνος Καμμένος βρέθηκε στο επίκεντρο έντονης κριτικής και αντιδράσεων από κατοίκους του Ματιού,[56][57][58][59][60][61] για τα μέτρα της κυβέρνησης, αλλά και τους επικοινωνιακούς χειρισμούς του κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών στην Αττική.[62][63][64] Δημοσιογράφοι και πολίτες[65] χαρακτήρισαν τη στάση του μη πρέπουσα και κατώτερη των περιστάσεων,[66] ενώ ο ίδιος ο Καμμένος συγκρούστηκε μέσω Twitter με τον δημοσιογράφο Άρη Προτοσάλτε,[67] με τη κυβέρνηση να ανακοινώνει την ίδια ημέρα τηλεοπτικό εμπάργκο[68] στον σταθμό ΣΚΑΪ.
Δικαστικές υποθέσεις
Τηλεφωνικές συνομιλίες «συνδικάτου του εγκλήματος»
Τον Ιούλιο του 2009 το όνομα του Πάνου Καμμένου συνδέθηκε με το σκάνδαλο του «συνδικάτου του εγκλήματος», όπως ονομάστηκε από τον Τύπο, με «εγκέφαλο» τον Παναγιώτη Βλαστό που μεταξύ πολλών άλλων εγκληματικών ενεργειών ήταν υπεύθυνος και για την απαγωγή του εφοπλιστή Περικλή Παναγόπουλου. Σύμφωνα με τις αναφορές, οι Πάνος Καμμένος και Χρήστος Μαρκογιαννάκης ανήκαν στους βουλευτές που αναφέρθηκαν απ' τους κακοποιούς ως καλοί και έμπιστοι φίλοι που τους διευκόλυναν, σε συνομιλίες που υπέκλεψαν οι ελληνικές μυστικές υπηρεσίες (ΕΥΠ).[69][70]
Ο διοικητής της ΕΥΠ (και μετέπειτα βουλευτής του ΛΑΟΣ) Ιωάννης Κοραντής δήλωσε ότι αρνήθηκε να επεξεργαστεί τις μαγνητοφωνημένες συνομιλίες επειδή αποτελούσαν απόδειξη εμπλοκής συγκεκριμένων πολιτικών προσώπων της Νέας Δημοκρατίας. Η απόφαση του αυτή, σύμφωνα με τον ίδιο, οδήγησε στην αποπομπή του από την ηγεσία της ΕΥΠ με εντολή του τότε υπουργού Εσωτερικών Προκόπη Παυλόπουλου.[70]
Δικαστική διαμάχη με τον Θεόδωρο Τσουκάτο
Τον Ιούνιο του 2010 ήρθε σε σύγκρουση με τον πρώην βουλευτή Θεόδωρο Τσουκάτο, όταν τον κατηγόρησε για τη συμμετοχή του στο σκάνδαλο της Siemens. Ο Πάνος Καμμένος είχε κάνει λόγο για παράνομο χρηματισμό από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ.[71] Ο Θεόδωρος Τσουκάτος άσκησε αγωγή κατά του Πάνου Καμμένου για συκοφαντική δυσφήμιση, και ο Πάνος Καμμένος κατέθεσε ανταγωγή για το ίδιο θέμα. Η δημοσιογράφος Σοφία Βούλτεψη ισχυρίστηκε ως μάρτυρας υπεράσπισης ότι οι κατηγορίες βασίστηκαν κυρίως στα στοιχεία που προέκυψαν από την εξεταστική επιτροπή της Βουλής για το σκάνδαλο Siemens, προσωπικά έγγραφα του πρώην διευθυντή της ελληνικής αντιπροσωπείας και της τελικής σύμβασης του Ελληνικού Δημοσίου με την Εταιρία.[72] Η αγωγή κρίθηκε αβάσιμη από την ελληνική δικαιοσύνη και δικαίωσε τον Πάνο Καμμένο.[73]
Υπόθεση CDS του Αντρίκου Παπανδρέου
Το 2011 ο Καμμένος είχε καταγγείλει στην Βουλή την συμμετοχή του Αντρίκου Παπανδρέου, αδερφού του τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, στο διοικητικό συμβούλιο της ελβετικής εταιρείας IJ Partners που σύμφωνα με τον Καμμένο επένδυε σε Συμβάσεις Ανταλλαγής Κινδύνου Αθέτησης (CDS) εις βάρος της Ελλάδας.[74] Σύμφωνα με τον Business Insider, τα εν λόγω CDS, άξιζαν 27 δισεκατομμύρια ευρώ στις 2 Ιουνίου 2011[75]. Ο Αντρίκος Παπανδρέου με επιστολή του δήλωσε ότι η συμμετοχή του στην εταιρεία που επένδυσε στα CDS δεν είχε καμία σχέση με τα CDS αλλά αφορούσε την παροχή στρατηγικής ενημέρωσης για τις περιβαλλοντικές κατευθύνσεις στο χώρο των εναλλακτικών μορφών ενέργειας.[74][76]
Τον Ιούνιο του 2013 το δικαστήριο καταδίκασε εν μέρει τον Καμμένο για εξύβριση του Αντρίκου Παπανδρέου.[77] Στον πρόεδρο των Ανεξάρτητων Ελλήνων επιβλήθηκε πρόστιμο 30.000 ευρώ που πρέπει να καταβάλει στον Αντρίκο Παπανδρέου και παράλληλα του απαγορεύτηκε να αναφέρει το όνομα του αδερφού του πρώην πρωθυπουργού.[78]
Για την ίδια υπόθεση, ο Πάνος Καμμένος καταδικάστηκε τον Ιούνιο του 2014 από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών σε καταβολή 100.000 ευρώ στην IJ Partners (την εταιρεία που είχε κατηγορήσει για επένδυση σε CDS εις βάρος της Ελλάδας), για ηθική βλάβη. Σύμφωνα με το δικαστήριο, οι ισχυρισμοί του Καμμένου περί έμμεσης εμπλοκής του τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου στην αγοραπωλησία τους ήταν ψευδείς και συκοφαντικοί.[79]
Δικαστικές διαμάχες με τον Άδωνι Γεωργιάδη
Τον Ιούλιο του 2013, η εφημερίδα Τα Νέα, επικαλούμενη καταγγελία που είχε κάνει ο Άδωνις Γεωργιάδης, δημοσίευσε ενα άρθρο το οποίο ενέπλεκε τον Πάνο Καμμένο στην «περίεργη» διαδρομή του σκάφους «Iliatoras of London» και την ύπαρξη offshore στο εξωτερικό.[80][81] Τελικά, ο Άδωνις Γεωργιάδης καταδικάστηκε για συκοφαντική δυσφήμιση και εξύβριση.[82]
Τον Απρίλιο του 2013 ο Πάνος Καμμένος προσέφυγε στην Δικαιοσύνη καταθέτοντας μήνυση και αγωγή εναντίον του Άδωνι Γεωργιάδη για σχόλιο του τελευταίου στο Twitter αναφορικά με τη χρήση βαφής μαλλιών.[83]
Πώληση στρατιωτικού εξοπλισμού στη Σαουδική Αραβία
Τον Νοέμβριο του 2017 και ύστερα από διάφορες αναφορές σε ελληνικά ΜΜΕ δέχτηκε έντονη κριτική[84] για συναλλαγή με τη Σαουδική Αραβία που αφορούσε πώληση στρατιωτικού εξοπλισμού.[85][86][87] Έγγραφα τα οποία διέρρευσαν, έδειχναν ότι οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας δεν γνώριζαν και ούτε συμφώνησαν σε κάποια αγορά πυρομαχικών, από το κλειστό, πλέον, εργοστάσιο του Παπαδόπουλου στην Αξιούπολη του Δήμου Παιονίας στην Περιφερειακή Ενότητα του Κιλκίς.[88] Ρόλο στην πώληση είχε ιδιώτης,[89] αργότερα όμως ο εν λόγω μεσάζων δεν αναγνωρίστηκε ως επίσημος αντιπρόσωπος της Σαουδικής Αραβίας.[90] Στο παρελθόν είχε καταδικαστεί για λαθρεμπόριο όπλων[91] και ήταν ήδη γνωστός στις αρχές για άλλες παράνομες δραστηριότητες. Ο Καμμένος διέταξε έκτακτη ΕΔΕ για να εντοπίσει τη προέλευση της διαρροής απορρήτων εγγράφων και έδωσε στη δημοσιότητα επίσημο έγγραφο της συναλλαγής,[92] το οποίο φέρεται να περιέχει ανακολουθίες και κενά.[93] Το ζήτημα έφτασε στη Βουλή, όπου ο Πρωθυπουργός κάλυψε τον Καμμένο.[94] Πολλοί βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησαν ακύρωση της συμφωνίας τόσο για ηθικούς αλλά και για λόγους αξιοπιστίας.[95][96] Λίγες ημέρες μετά και με το θέμα να παίρνει πλέον διεθνείς διαστάσεις,[97][98] η Νέα Δημοκρατία αμφισβήτησε τη γνησιότητα των εγγράφων.[99] Από την πλευρά του ο Καμμένος απάντησε ότι η πώληση πυρομαχικών στη Σαουδική Αραβία αποτελεί μέρος ενός πολέμου εναντίον του ώστε να αποδυναμωθεί ως κυβερνητικός εταίρος ενώ αρνήθηκε πως υπάρχει θέμα μίζας.[100]
Στις 6 Φεβρουαρίου 2018 ο Άρειος Πάγος διαβίβασε τη δικογραφία στη Βουλή για το ενδεχόμενο τέλεσης από τον Καμμένο του αδικήματος της απιστίας σχετικά με τους χειρισμούς της αγοραπωλησίας.[101]
Μήνυση Νίκου Κοτζιά
Λίγους μήνες μετά την αποχώρηση του από τη κυβέρνηση, ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς κατέθεσε μήνυση κατά του Πάνου Καμμένου για εκβίαση, εξύβριση και απειλές προς το πρόσωπό του.[102] Μεταξύ άλλων ο Νίκος Κοτζιάς έκανε λόγο και για ύπαρξη απειλητικών SMS μηνυμάτων,[103] αλλά αναφέρθηκε και στις δηλώσεις του Πάνου Καμμένου για τον Τζωρτζ Σόρος περί χρηματικών ανταμοιβών.
Συγγραφικό έργο
"Τρομοκρατία, θεωρία και πράξη", (1992)
"Ελληνισμός-Ορθοδοξία στην Δεύτερη Χιλιετία", Τόμος 1, (1997)
"Ελληνισμός-Ορθοδοξία στην Δεύτερη Χιλιετία", Τόμος 2, (1998)
"Ελληνισμός-Ορθοδοξία στην Δεύτερη Χιλιετία", Τόμος 3, (1999)