Μοναστικό Κράτος των Ιπποτών της Ρόδου

Μοναστικό Κράτος των Ιπποτών της Ρόδου Stato Monastico dei Cavalieri di Rodi (ιτ.)
Θεοκρατία
← 1305 – 1522 →
Σημαία Έμβλημα
Σύνθημα Pro foi - pro utilitate hominum
Πρωτεύουσα		Ρόδος
Γλώσσες		Λατινικά
Θρησκεία		Καθολικισμός
Πολίτευμα		Εκλεγόμενη Μοναρχία
Ιστορία
-	Κατάληψη της Ρόδου μετά την αναχώρηση των Ιπποτών από την Κύπρο.	1305
-	Κατάληψη του νησιού από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι Ιππότες αναχωρούν για τη Μάλτα.	1522
Νόμισμα		1319-1461 (τζιγκλιάτο, χρυσό δουκάτο, άσπρο)
Σήμερα		Ελλάδα ! Ελλάδα

Το Μοναστικό Κράτος των Ιπποτών της Ρόδου υπήρξε εδαφική οντότητα η οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο των Ιωαννιτών Ιπποτών, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στο νησί της Ρόδου, όπου και παρέμειναν για διάστημα 217 ετών (1305-1522). Προέρχονταν από την Παλαιστίνη και την Κύπρο, ενώ εξαρτιόνταν από τον Πάπα. Ο πρώτος Μέγας Μάγιστρος ήταν ο Γάλλος Φουλκ ντε Βιλαρέ (1305-1319).^[1]

Ιστορία

Η πύλη του Αρσενάλε.

Ο Βιλαρέ ερχόταν συχνά σε αντιπαράθεση με τον Βασιλιά της Κύπρου Ερρίκο Β΄, καθώς ο τελευταίος δεν προχωρούσε στην παραχώρηση ειδικών προνομίων στους Ιππότες. Ως εκ τούτου, ελήφθη η απόφαση μεταφοράς της έδρας του Τάγματος στην, ευρισκόμενη σε κοντινή απόσταση, νήσο της Ρόδου, η οποία τελούσε υπό την τυπική κυριαρχία του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου. Ως αποτέλεσμα, ο Βιλαρέ μετέβη, διαδοχικά, στην Αβινιόν και το Παρίσι, προκειμένου να ζητήσει βοήθεια, αλλά και άδεια εισβολής από τον Πάπα Κλήμη Ε΄ και τον βασιλιά Φίλιππο Δ΄ της Γαλλίας. Ο Πάπας ενέκρινε το σχέδιο και, χωρίς να αποκαλύψει τον σκοπό της εκστρατείας, απηύθυνε κάλεσμα για την αποστολή νέων Σταυροφόρων και, τον Σεπτέμβριο του 1308, ένας στόλος, αποτελούμενος από γενοβέζικα και ναπολιτάνικα πλοία, απέπλευσε από το Μπρίντιζι. Ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας είχε προηγουμένως απορρίψει το αίτημα βασαλοποίησης, που του είχε υποβάλει ο Βιλαρέ και, ως αποτέλεσμα, απέστειλε στρατεύματα για την ενίσχυση της άμυνας του νησιού. Οι Ιππότες πραγματοποίησαν επίθεση και στις 15 Αυγούστου 1309 κυρίευσαν τη Ρόδο καθώς και τα γειτονικά νησιά, αποτελώντας με αυτό τον τρόπο το μοναδικό δυτικοευρωπαϊκό τείχος άμυνας απέναντι στους Μουσουλμάνους.^[2]

Ο διάδοχος του Βιλαρέ, Ελιόν ντε Βιλνέβ (1319-1346), στη διάρκεια της μακράς περιόδου διακυβέρνησής του, προχώρησε στην κατασκευή ισχυρών τειχών και νέων κτιρίων: πολλοί ήσαν οι Χριστιανοί που εντάχθηκαν στο Τάγμα και η Ρόδος απέκτησε σημαντική φήμη και εμπορική αξία.

Η πόλη της Ρόδου την εποχή των Ιπποτών.

Η Ρόδος αποτέλεσε ένα Εκκλησιαστικό Κράτος με όσα δικαιώματα και προνόμια αυτή η έννοια εμπεριείχε, όπως τη δυνατότητα κοπής νομίσματος. Με αυτό το σκεπτικό δημιουργήθηκε ένα νομισματοκοπείο, όπου από το 1319 ως το 1461 κόπηκαν νομίσματα φτιαγμένα από πολύτιμα μέταλλα -όπως χρυσό και ασήμι- στη διάρκεια των περιόδων διακυβέρνησης των Βιλαρέ, Πιέρ ντε Κορνεϊγιάν, Ροζέ ντε Πεν, Ραϊμόν Μπερενγκέρ, Αντόνιο Φλουβιάν ντε Ριβιέρ, Ζαν ντε Λαστίκ και Ζακ ντε Μιγί.^[3]

Στις 25 Μαΐου 1480, κατά την περίοδο διακυβέρνησης του Μεγάλου Μαγίστρου Πιέρ ντ'Ωμπυσόν (1476-1503), οι Ροδίτες χρειάστηκε να υπομείνουν μία πρώτη σκληρή και μακρά σε διάρκεια πολιορκία από έναν στόλο και ένα στράτευμα, που είχε αποσταλεί από τον Οθωμανό σουλτάνο Μωάμεθ Β΄. Ωστόσο έπειτα από διάστημα τριών μηνών, οι Οθωμανοί υποχρεώθηκαν σε υποχώρηση.^[4]

Στους Ιππότες οφείλεται, μεταξύ άλλων, η κατασκευή κάστρων και εντυπωσιακών κτιρίων εντός του φρουρίου της Ρόδου, η οποία είναι περιτειχισμένη και διαθέτει πύλες (όπως αυτή του Αρσενάλε), καθώς και ισχυρούς προμαχώνες. Η συνοικία του collachium συγκεντρώνει τα κτίρια που χρησιμοποιούνταν από το Τάγμα: καταρχάς το παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, το οποίο είναι κτισμένο κατά τα αρχιτεκτονικά πρότυπα της Αβινιόν, ως έδρας δικής του και του κυβερνώντος σώματός του, τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννη (όπου βρίσκονταν θαμμένοι οι Μεγάλοι Μάγιστροι), οι Ξενώνες (κοιτώνες) των συνολικά επτά Γλωσσών (εθνών), το Νοσοκομείο και η μεσαιωνική οδός των Ιπποτών. Ο Μέγας Μάγιστρος εκλεγόταν μεταξύ των μελών του Τάγματος και η θητεία του ήταν ισόβια.^[5]

Το 1522 ο σουλτάνος Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής (1520-1566) επιχείρησε να θέσει υπό τον έλεγχό του τη Ρόδο, η οποία ήταν ισχυρά οχυρωμένη, με ένα εκστρατευτικό σώμα αποτελούμενο από 100.000 στρατιώτες και έναν στόλο 300 πλοίων. Οι Οθωμανοί επέτυχαν να εισχωρήσουν εντός του φρουρίου μέσω του προμαχώνα, τον οποίο υπερασπιζόταν η γλώσσα της Καστίλης, έπειτα από προδοσία του ιππότη ντ'Αμαράλ, ο οποίος είχε απογοητευτεί από την εκλογή, στη θέση του, στο αξίωμα του Μεγάλου Μαγίστρου, του Φιλίπ ντε Βιλιέ ντε Λ'Ιλ-Αντάμ, ο οποίος τελικά ήταν και ο τελευταίος Μέγας Μάγιστρος της Ρόδου και ο πρώτος της Μάλτας^[6].

Η σκληρή αυτή πολιορκία έλαβε χώρα από τις 28 Ιουλίου έως τις 22 Δεκεμβρίου 1522: οι επτά χιλιάδες, τότε, κάτοικοι του νησιού πολέμησαν με σθένος στο πλευρό των πεντακοσίων συνολικά ιπποτών. Ωστόσο το φρούριο τελικώς κατελήφθη, όμως επιτράπηκε στον Βιλιέ και τους τριακόσιους επιζήσαντες ιππότες να φορτώσουν σε πλοία την κινητή περιουσία του Τάγματος, ενώ την 1η Ιανουαρίου του 1523 αναχώρησαν με προορισμό τη Μάλτα, από την οποία και θα αποχωρούσαν μονάχα στην περίπτωση ανακατάληψης της Ρόδου, κάτι το οποίο, τελικά, ουδέποτε συνέβη^[7].

Μεγάλοι Μάγιστροι της Ρόδου (1305-1522)

Πινακοθήκη

• 
  Η Ρόδος το 1522
• 
  Ιππότες της Ρόδου
• 
  Το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου
• 
  Αργυρό τζιλιάτο του Χουάν-Φερνάνδο δε Ερέδια (1377-96) των Ιπποτών της Ρόδου, 29 χλστ., 3,9 γραμμ.
• 
  Το Νοσοκομείο των Ιπποτών

Παραπομπές

1. Baglioni, p. 10
2. Baglioni, pp. 15-16
3. Poutiers, p. 37
4. Kollias, p. 25
5. Tsimbouki, p. 53
6. Trionfi, p. 87
7. Tsimbouki, p. 62

Βιβλιογραφία

• Franco Baglioni, I cavalieri di Rodi, SEI, Torino 1954.
• Giulio Jacopi, Lo Spedale dei Cavalieri e il Museo Archeologico di Rodi, La Libreria dello Stato, Roma 1932.
• Elias Kollias, I Cavalieri di Rodi. Il palazzo e la città, Ekdotike Athenon S.A., Atene 1991.
• Anthony Lutrell, The town of Rhodes 1306-1356, Rodi 2003.
• Vassilia Petzsa-Tzounakou, Rodi la città dei Cavalieri, Bonechi, Firenze 1996.
• Jean-Christian Poutiers, Rhodes et ses chevaliers, ESTC, Araya 1989.
• Carlo Trionfi, Il segno degli eroi. Storia dell'assedio di Rodi, Ceschina, Milano 1933.
• Paulette Tsimbouki, Rodi l'isola dei fiori, Leonti, Pireo 1963.

Δείτε επίσης

• Τάγμα του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ
• Οχυρώσεις της Ρόδου
• Μέγας Μάγιστρος του Τάγματος της Μάλτας
• Αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου (Νοσοκομείο)
• Παλάτι του Μέγα Μάγιστρου των Ιπποτών της Ρόδου
• Ρόδος
• Ρόδος (πόλη)
• Μοναστικό Κράτος των Ιπποτών της Μάλτας

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Stato monastico dei Cavalieri di Rodi στο Wikimedia Commons