Η 2η Κυβέρνηση του Ιταλού Πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε ορκίστηκε την 5η Σεπτεμβρίου 2019.[1] Ήταν η 66η κυβέρνηση της Ιταλικής Δημοκρατίας.[2][3][4]
Είναι κυβέρνηση συνεργασίας που περιλαμβάνει μέλη από το αντικαθεστωτικό Κίνημα Πέντε Αστέρων (M5S), το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα (PD) και την αριστερή κοινοβουλευτική ομάδα Ελεύθεροι και Ίσοι (LeU). [5][6] Τα μέλη της είναι τα νεαρότερα στην ιστορία της Ιταλικής Δημοκρατίας (μέσος όρος ηλικιών: 47,4 έτη). [7]
Στις 26 Ιανουαρίου 2021 η κυβέρνηση του Κόντε παραιτήθηκε, έχοντας χάσει την πλειοψηφία της στη Γερουσία.[8][9] Ο Πρωθυπουργός Κόντε υπέβαλλε την παραίτησή του στον Πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλα με την ελπίδα ότι θα του δοθεί η ευκαιρία να σχηματίσει μία νέα κυβέρνηση που θα έχει μεγαλύτερη υποστήριξη.[10]
Μετά τις Ιταλικές γενικές εκλογές του 2018, το Κίνημα Πέντε Αστέρων και η Λέγκα συμφώνησαν να σχηματίσουν κυβέρνηση συνεργασίας, με Πρωθυπουργό τον Τζουζέπε Κόντε. Η πρώτη κυβέρνηση του Κόντε ορκίστηκε την 1η Ιουνίου 2018, και ήταν η 65η κυβέρνηση της Ιταλίας.
Τον Αύγουστο του 2019, ο Ματέο Σαλβίνι, πρόεδρος της Λέγκα και τότε Αναπληρωτής Πρωθυπουργός, έκανε μία κίνηση μη εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση του Κόντε. Αυτό έγινε αμέσως μετά την ψηφοφορία στη Γερουσία για την πρόοδο των κατασκευαστικών έργων της σιδηροδρομικής γραμμής μεγάλης ταχύτητας Τορίνο-Λυών.[11][12] Την 20η Αυγούστου, ο Κόντε κατηγόρησε τον Σαλβίνι ότι είναι καιροσκόπος που «πυροδότησε μία πολιτική κρίση για να εξυπηρετήσει τα προσωπικά του συμφέροντα», [13] και μετά υπέβαλε την παραίτησή του από την θέση του Πρωθυπουργού στον Πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλα.[14]
Την 21η Αυγούστου, ο Ματαρέλα άρχισε διαβουλεύσεις με τις κοινοβουλευτικές ομάδες. Την ίδια ημέρα, το Δημοκρατικό Κόμμα πρότεινε το σχηματισμό μίας κυβέρνησης συνεργασίας με το Κίνημα 5 Αστέρων,[13] που να βασίζεται στον Ευρωπαϊσμό, την πράσινη οικονομία, την αειφόρο ανάπτυξη, την καταπολέμηση της οικονομικής ανισότητας και μία νέα πολιτική μετανάστευσης.[15]
Όσο συνεχίζονταν οι διαβουλεύσεις,[16] η αριστερή κοινοβουλευτική ομάδα Ελεύθεροι και Ίσοι εκδήλωσε ενδιαφέρον για συμμετοχή στην κυβέρνηση.[17] Την 28 Αυγούστου, ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος, ο Νικολά Ζινγκαρέτι πρότεινε το σχηματισμό κυβέρνησης με το Κ5Α και τον Κόντε επικεφαλής. Την 29η Αυγούστου, ο Κόντε συνάντησε τον Πρόεδρο στο Παλάτσο ντελ Κουιρινάλε και έλαβε εντολή να σχηματίσει ένα νέο Υπουργικό Συμβούλιο.[18] Την 3η Σεπτεμβρίου, τα μέλη του Κ5Α ψήφισαν μέσω της διαδικτυακής "Πλατφόρμας Ρουσώ" υπέρ της συμφωνίας για τον Κόντε Πρωθυπουργό. Επειδή η πλατφόρμα υπερφορτώθηκε δεν κατάφεραν όλοι να ψηφίσουν. Η συμμετοχή ήταν 79% (80.000 ψηφοφόροι). [19]
Την 4η Σεπτεμβρίου, ο Κόντε ανακοίνωσε τη σύνθεση του νέου υπουργικού συμβουλίου, και την επόμενη ημέρα έγινε η ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης.[20] Αποτελούταν από 21 υπουργούς, από τους οποίους οι 14 ήταν άνδρες και οι 7 γυναίκες, και η πλειοψηφία (οι 11) προέρχονταν από τη νότια Ιταλία.[21] [22]
Την 9η Σεπτεμβρίου 2019, η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε την κυβέρνηση με 343 ψήφους υπέρ, 263 κατά και 3 αποχές.[23] [24] Την 10η Σεπτεμβρίου η Γερουσία της Δημοκρατίας ενέκρινε την κυβέρνηση με 169 ψήφους υπέρ, 133 κατά και 5 αποχές.[25] [26]
Ψήφοι Εμπιστοσύνης για την 2η Κυβέρνηση του Κόντε
(Ψήφισαν: 609[α] από τους 630,Πλειοψηφία: 304)
(Ψήφισαν: 307[β] από τους 321,Πλειοψηφία: 152)
Υπουργός Δικαιοσύνης
Τον Σεπτέμβριο του 2019, ο πρώην Πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι ηγήθηκε στη διάσπαση μίας ομάδας από το ΔΚ, και ίδρυσε το κόμμα Ιτάλια Βίβα. Δύο υπουργοί, η Τερέζα Μπελανόβα και η Έλενα Μπονέτι, και ένας υφυπουργός, εντάχθηκαν στο Ιτάλια Βίβα.[27]
Τον Δεκέμβριο του 2019, παραιτήθηκε ο Υπουργός Παιδείας και Ερευνών, ο Λορέντσο Φιοραμόντι, μετά από διαφωνίες με τα υπόλοιπα μέλη της κυβέρνησης, επειδή έκρινε ότι, στον εγκεκριμένο Προϋπολογισμό του 2020, η χρηματοδότηση για την εκπαίδευση και τις έρευνες ήταν ανεπαρκής.[28] Στη συνέχεια, ο Πρωθυπουργός Κόντε αποφάσισε να χωρίσει το Υπουργείο Παιδείας, Πανεπιστημίων και Έρευνας στα δύο. Το Υπουργείο Δημόσιας Εκπαίδευσης ανατέθηκε στην πρώην υφυπουργό Λουτσία Ατζολίνα (Κ5Α), ενώ το Υπουργείο Πανεπιστημίων και Ερευνών ανατέθηκε στον ανεξάρτητο πολιτικό Γκαετάνο Μανφρέντι, τον πρύτανη του Πανεπιστημίου της Νάπολης Φρειδερίκος Β'. [29]
Τον Ιανουάριο του 2020, το Κίνημα 5 Αστέρων υπέστη πολλές κοινοβουλευτικές αποσκιρτήσεις και έχασε από τη δημοτικότητα που είχε στις εκλογές του 2018.[30] Ο Λουίτζι ντι Μάιο παραιτήθηκε από τη θέση του ως πρόεδρος του κόμματος, και διατήρησε τη θέση του ως Υπουργός Εξωτερικών.[31]
Τον Φεβρουάριο του 2020 η πανδημία κορονοϊού εξαπλώθηκε στις βόρειες περιοχές της Ιταλίας, και σε λίγες εβδομάδες είχε εξαπλωθεί σε όλην την χώρα. Η κυβέρνηση αντιμετώπισε την κρίση επιβάλλοντας αυστηρά μέτρα για τις αναίτιες μετακινήσεις, την τήρηση των αποστάσεων καθώς και καραντίνες.[32][33]
Στις 13 Ιανουαρίου 2021 το Ιτάλια Βίβα απέσυρε την υποστήριξή του από την κυβέρνηση συνεργασίας του Κόντε, και 3 μέλη του υπουργικού συμβουλίου: οι Μπενέτι, Μπελανόβα και Σκαλφαρότο, υπέβαλλαν τις παραιτήσεις τους. Μετά από αυτήν την αποσκίρτηση του Ιτάλια Βίβα ο Κόντε έπρεπε να κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης του Ιταλικού κοινοβουλίου, αλλιώς θα έπρεπε να παραιτηθεί. Στην κρίσιμη ψηφοφορία της 18ης Ιανουαρίου 2021 η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε για εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση του Κόντε με 321 ψήφους «υπέρ» και 259 ψήφους «κατά».[34] Ο Κόντε κέρδισε την ψήφο εμπιστοσύνης της Γερουσία της Δημοκρατίας με 156 ψήφους «υπέρ», 140 «κατά» και 16 αποχές, και άρα θα παραμείνει στην εξουσία.[35][36]