Ο Ζοάο Χαβελάνζε (Jean-Marie Faustin Godefroid "João" de Havelange, 8 Μαΐου 1916 – 16 Αυγούστου 2016) ήταν Βραζιλιάνοςδικηγόρος, επιχειρηματίας και αθλητικός παράγοντας, που διετέλεσε πρόεδρος της FIFA για 24 χρόνια, από το 1974 ως το 1998.[15]
Βιογραφία
Ο Χαβελάνζε γεννήθηκε τον Μάιο του 1916 στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Ο πατέρας του ήταν έμπορος όπλων, ο οποίος είχε μεταναστεύσει στη Βραζιλία από το Βέλγιο. Ο Χαβελάνζε ήταν εξαιρετικός μαθητής στο σχολείο και έγινε δεκτός στη Νομική Σχολή του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου Φλουμινένσε στο Ρίο, απ' όπου αποφοίτησε ως διδάκτωρ Νομικής σε ηλικία 24 ετών.[16] Εργάστηκε αρχικά ως νομικός σύμβουλος στην εταιρεία υπεραστικών λεωφορείων Auto Viação Jabaquara και αργότερα έγινε πρόεδρος και γενικός διευθυντής της δικής του εταιρείας λεωφορείων, της Viação Cometa S/A. Επίσης, ήταν πρόεδρος της εταιρείας χημικών και μεταλλουργίας Orwec Química e Metalurgia Ltda.
Υπήρξε αθλητής της κολύμβησης και της υδατοσφαίρισης, ενώ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1956 στη Μελβούρνη ήταν αρχηγός της αποστολής της Βραζιλίας. Από το 1958 ως το 1973 ήταν πρόεδρος της Βραζιλιάνικης Συνομοσπονδίας Αθλητισμού (Confederação Brasileira de Desportos, CBD).[15]
Το 1974 εκλέχθηκε πρόεδρος της FIFA, θέση την οποία διατήρησε για 24 χρόνια, μέχρι το 1998. Ήταν ο πρώτος μη Ευρωπαίος που κατέλαβε αυτή τη θέση, και είχε σημαντική υποστήριξη σε Βόρεια και Νότια Αμερική, Ασία και Αφρική. Επί των ημερών του, τα έσοδα της FIFA πολλαπλασιάστηκαν, καθώς προσέλκυσε επιχειρηματικούς γίγαντες ως χορηγούς, όπως η Adidas και η Coca-Cola, ενώ διαπραγματεύτηκε πολύ αποτελεσματικά και την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων για τις μεταδόσεις των αγώνων του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Επίσης, αύξησε σταδιακά τον αριθμό των ομάδων της τελικής φάσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου από 16 σε 32. Καθιέρωσε νέες σημαντικές διοργανώσεις, όπως το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου γυναικών, τα Παγκόσμια Κύπελλα κάτω των 20 ετών, το Κύπελλο Συνομοσπονδιών ΦΙΦΑ και το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων.[17][18][19]
Ήταν επίσης μέλος και ισχυρός παράγοντας της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ) από το 1963 έως το 2011, το μακροβιότερο μέλος της.[16]
Ταυτόχρονα όμως, έγινε στόχος έντονων επικρίσεων και καταγγελιών για διαφθορά, κακοδιαχείριση και δωροδοκίες.[20][21] Το βιβλίο του Ντέιβιντ Γιάλοπ, How They Stole the Game, έργο ενός εξαιρετικού ερευνητή δημοσιογράφου, που δημοσιεύτηκε το 1999 (το έτος μετά την τελευταία θητεία του στην προεδρία της FIFA) παρουσιάζει μια εικόνα τεράστιας διαφθοράς, ανελέητης ίντριγκας, αδυσώπητης απληστίας.[22] Η FIFA του αφαίρεσε τον ρόλο του επίτιμου προέδρου όταν ήρθαν στο φως μερικές από τις παρατυπίες του.[23] Από τους πιο διάσημους επικριτές του ήταν ο Ντιέγκο Μαραντόνα, που τον είχε προσβάλει δημόσια σε πολλές περιπτώσεις, ενώ σε σύγκρουση είχε έρθει και με τον Πελέ.[24][25]
Τον διαδέχθηκε ο στενός φίλος του Ζεπ Μπλάτερ, τον οποίο ο Χαβελάνζε είχε γενικό γραμματέα στη FIFA από το 1981.[15] Ο Ζοάο Χαβελάνζε πέθανε στις 16 Αυγούστου 2016 σε ηλικία 100 ετών.
