Ο Αλβέρτος Α΄ της Γερμανίας ή Αλβέρτος Α΄ των Αψβούργων (γερμανικά: Albrecht I., Ιούλιος 1255 – 1 Μαΐου1308) από τον Οίκο των Αψβούργων ήταν βασιλιάς των Ρωμαίων και δούκας της Αυστρίας, ο μεγαλύτερος γιος του βασιλιά της Γερμανίας Ροδόλφου Α΄ και της πρώτης του συζύγου Γερτρούδης, που ήταν κόρη του Μπούρκχαρτ Ε΄ κόμη του Χόενμπεργκ στη Σουαβία.[8][9]
Πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε στην αυτοκρατορική πόλη του Ράινφενλντεν (Rheinfelden) της Σουαβίας τον Ιούλιο του 1255 (ή κατά άλλους το 1250).[8]
Το 1282 ο πατέρας του και βασιλιάς της Γερμανίας, Ροδόλφος Α΄, ο πρώτος Γερμανός μονάρχης από τον Οίκο των Αψβούργων, παραχώρησε στον Αλβέρτο Α΄ και τον νεώτερο αδελφό του Ροδόλφο Β΄ το Δουκάτο της Αυστρίας και το Δουκάτο της Στυρίας αντίστοιχα, τα είχε κατασχέσει από τον τελευταίο τους βασιλιά τον Ότακαρ Β΄ της Βοημίας.[10] Το 1283 ο πατέρας του έκανε τη Συνθήκη του Ράινφενλντεν στην οποία ανάδειξε τον Αλβέρτο ως τον μοναδικό κυβερνήτη της Αυστρίας και της Στυρίας, ενώ ο Ροδόλφος Β΄ αποζημιώθηκε με τα περαιτέρω εδάφη της Αυστρίας που ήταν στη δικαιοδοσία του Οίκου των Αψβούργων, τα διατήρησε μέχρι τον πρόωρο θάνατο του (1290). Ο Αλβέρτος και οι Σουηβοί υπουργοί του κυβέρνησαν τα δουκάτα της Αυστρίας και της Στυρίας με μεγάλη επιτυχία, κατόρθωσαν να υποτάξουν τους τοπικούς ευγενείς. Ο βασιλιάς Ροδόλφος Α΄ δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει την διαδοχή στον γιο του Αλβέρτο ιδιαίτερα λόγω των αντιρρήσεων που έφερε ο γιος του Ότοκαρ Βεγκέσλαος Β΄ της Βοημίας, τα σχέδια του να εξασφαλίσει την διαδοχή στον Αλβέρτο όταν δολοφονήθηκε ο Λαδίσλαος Δ΄ της Ουγγαρίας (1290) απέτυχαν. Όταν πέθανε ο Ροδόλφος Α΄ οι πρίγκιπες-εκλέκτορες φοβήθηκαν μια κληρονομική διαδοχή από τον Οίκο των Αψβούργων, νέος βασιλιάς των Ρωμαίων εξελέγη ο Αδόλφος της Γερμανίας. Μια εξέγερση των υπηκόων του από την Στυρία ανάγκασε τον Αλβέρτο να αναγνωρίσει την κυριαρχία του αντιπάλου του, περιορίστηκε στην διακυβέρνηση των οικογενειακών του εδαφών στην Βιέννη.[10] Ο Αλβέρτος δεν εγκατέλειψε ποτέ τις προσπάθειες του να γίνει βασιλιάς, τελικά το κατόρθωσε.
Βασιλιάς των Ρωμαίων
Οι πρίγκιπες που αντιστάθηκαν στις προσπάθειες του Αδόλφου να δημιουργήσει βάσεις στην Θουριγγία και το Μέισεν με την βοήθεια του βασιλιά της Βοημίας Βεγκέσλαου Β΄ τον εξέλεξαν βασιλιά. Οι δυο στρατοί συναντήθηκαν στην "μάχη του Γκόλχεμ" κοντά στην Βορμς όπου ο Αδόλφος ηττήθηκε και σκοτώθηκε. Οι πρίγκιπες που είχαν αντισταθεί υποτάχθηκαν μετά από μεγάλες υποσχέσεις, εξελέγη βασιλιάς στην αυτοκρατορική πόλη Φραγκφούρτη (27 Ιουλίου 1298), στέφτηκε στον Καθεδρικό Ναό του Άαχεν (24 Αυγούστου 1298).[10] Παρά το γεγονός ότι ήταν τραχύς και σκληρός άντρας είχε ένα ισχυρό αίσθημα δικαιοσύνης απέναντι σε όλους τους υπηκόους του κάτι σπάνιο για τους Γερμανούς βασιλείς εκείνη την εποχή. Ενίσχυσε σημαντικά τις πόλεις και σταμάτησε τους εμφύλιους πολέμους με τους αυτοκρατορικούς πρίγκιπες, προσπάθησε να επιβάλει τα διατάγματα του με ειρηνικά μέσα. Οι νόμοι του απέναντι στις κατώτερες τάξεις δείχνουν έναν σοβαρό μονάρχη και φιλικό απέναντι σε όλους, προστάτευσε ακόμα και τους Ιουδαίους που βρισκόντουσαν σε σκληρή δίωξη εκείνη την εποχή. Οι θρυλικές ιστορίες για φρικαλεότητες στα Καντόνια που ανήκαν στην Παλαιά Ελβετική Συνομοσπονδία όπως ο Γουλιέλμος Τέλλος δεν ήταν αληθινές, δημιουργήθηκαν μετά τον 16ο αιώνα.[10]
Ο Αλβέρτος Α΄ είχε στόχο να παίξει σημαντικό ρόλο στις Ευρωπαικές υποθέσεις, είχε σχέδια να συγκρουστεί με το Βασίλειο της Γαλλίας για τα σύνορα με το Δουκάτο της Βουργουνδίας αλλά ο Πάπας Βονιφάτιος Η΄ δεν αναγνώριζε την εκλογή του και υποχώρησε. Ακολούθησε συνθήκη με τον Γάλλο βασιλιά Φίλιππο τον Ωραίο με την οποία ο γιος του Ροδόλφος παντρεύτηκε την Λευκή της Γαλλίας (1282-1305), αδελφή του Γάλλου βασιλιά (1299). Αργότερα αποξενώθηκε από τον Φίλιππο Δ΄ αλλά βελτίωσε τις σχέσεις του με τον πάπα Βονιφάτιο που τον αναγνώρισε σαν Γερμανό βασιλιά και μελλοντικό αυτοκράτορα. Ο Αλβέρτος Α΄ με την σειρά του αναγνώρισε την ανώτατη εξουσία του πάπα, συμφώνησε να μην εκλεγεί κανένας από τους γιους του Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας χωρίς την σύμφωνη γνώμη του πάπα.[10] Απέτυχε να κυριεύσει την Ολλανδία και την Ζηλανδία, κομητείες που έγιναν δώρα στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία όταν πέθανε ο κόμης Ιωάννης Α΄ (1299), αλλά όταν πέθανε ο Βεγκέσλαος Γ΄ της Βοημίας τον διαδέχθηκε στο Βασίλειο της Βοημίας ο γιος του. Ανανέωσε τις διεκδικήσεις του με τον προκάτοχο του Αδόλφο στην Θουριγγία και ενεπλάκη στον πόλεμο διαδοχής για το Βασίλειο της Ουγγαρίας. Η Θουριγγική επίθεση ολοκληρώθηκε με την ήττα του Αλβέρτου στην "μάχη της Λούκκα" (1307), ο πρόωρος θάνατος του γιου του Ροδόλφου την ίδια χρονιά εξασθένησε σημαντικά την θέση του στην ανατολική Ευρώπη. Οι ενέργειες του να καταργήσει τα διόδια στον Ρήνο (1250) οδήγησαν τους πρίγκιπες-αρχιεπισκόπους του Ρήνου και τον εκλέκτορα του Παλατινάτου σε συμμαχία εναντίον του, ο Αλβέρτος την διέλυσε με την βοήθεια των αυτοκρατορικών πόλεων.[10] Την 1η Μαΐου του 1308, ο Αλβέρτος ετοιμαζόταν για να καταστείλει μια εξέγερση στην Σουαβία, όταν δολοφονήθηκε στην περιοχή Βίντις (Windisch) κοντά στον ποταμό Ρέυς (Reuss) από τον δούκα Ιωάννη ο οποίος ήταν ανηψιός του και ο Αλβέρτος Α΄ του είχε στερήσει την κληρονομιά του. Ο ανιψιός του στη συνέχεια ονομάστηκε «πατροκτόνος» ή «Ιωάννης ο πατροκτόνος» (John Parricida).[10]
Οικογένεια
Νυμφεύτηκε την Ελισάβετ, κόρη του Μάινχαρτ δούκα της Καρινθίας, μαργράβου της Καρνιόλης και κόμη της Γκορίτσια-Τυρόλου. Απέκτησε μαζί της πέντε κόρες και έξι γιους: