Νιψιστιάριος

Ο νιψιστιάριος ήταν βυζαντινός αυλικός τίτλος και θέση που προοριζόταν για ευνούχους.

Ο τίτλος μαρτυρείται για πρώτη φορά σε σφραγίδα του 7ου αιώνα, αλλά εγκαταλείφθηκε πολύ πριν τον 14ο αιώνα, καθώς δεν αναφέρεται στο Βιβλίο Αξιωμάτων του ψευδο-Κωδινού^[1]. Όπως δείχνει η ετυμολογία του (από το νίπτειν, «πλύσιμο χεριών»), ο νιψιστιάριος είχε την ευθύνη να κρατάει μία χρυσή, διακοσμημένη με πολύτιμους λίθους λεκάνη νερού και να βοηθά τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα να εκτελεί τις τελετουργικές νίψεις, πριν βγει από το Αυτοκρατορικό Παλάτι ή συμμετάσχει σε τελετές. Σύμφωνα με το Κλητορολόγιον του 899, το διακριτικό του αξιώματος ήταν ένα καμίσιον (χιτώνας) με κεντημένη πάνω του μια μωβ λεκάνη^[α][3]. Στο Κλητορολόγιον κατατάσσεται ως το χαμηλότερο στην ιεραρχία των ειδικών αξιωμάτων για ευνούχους, κάτω από τον κουβικουλάριο, αλλά τον 10ο αιώνα υπάρχει μια αναφορά στον ευνούχο Σαμωνά, που προάγεται από κουβικουλάριος σε νιψιστιάριος.

Υποσημειώσεις και παραπομπές

Υποσημειώσεις

1. καὶ πρώτη μὲν ἐν αὐτοῖς ἡ τῶν νιψισταρίων ἀξία γνωρίζεται, ἧς βραβρεῖον, καμίσιον λινοῦν ὑποβλαττομένον σχήματι φιαλίου καὶ λόγος βασιλέως προσγινόμενος^[2]

Παραπομπές

1. Kazhdan 1991.
2. Cosentino, Salvatore (2019). «Un sigillo di un nipsistiarios dalla Sardegna bizantina». Per respirare a due polmoni. Chiese e culture cristiane tra Oriente e Occidente Studi in onore di Enrico Morini: 282. https://www.academia.edu/41080170/Un_sigillo_di_un_nipsistiarios_dalla_Sardegna_bizantina. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2020. 
3. Bury 1911.

Πηγές

• Bury, John Bagnell (1911). The Imperial Administrative System of the Ninth Century - With a Revised Text of the Kletorologion of Philotheos. London: Oxford University Press. 
• (Αγγλικά) Kazhdan, Alexander (1991). «Nipsistiarios». Στο: Kazhdan, Alexander, επιμ. The Oxford Dictionary of Byzantium. Οξφόρδη και Νέα Υόρκη: Oxford University Press, σελ. 1488. ISBN 0-19-504652-8.