Μόρα (στρατιωτική μονάδα)

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Μόρα.

Μόρα ήταν η μεγαλύτερη σε δύναμη ανδρών τακτική υποδιαίρεση του στρατού των Σπαρτιατών.^[1] Υπάρχουν σχετικές αναφορές από τον 5ο ως τον 4ο αι. π.Χ.

Σύμφωνα με τον Ξενοφώντα η Μόρα υποδιαιρείτο σε τέσσερις λόχους από δύο πεντηκιστύες ο κάθε λόχος και δύο ενωμοτίες η κάθε πεντηκοστύς.^[2][3] Αν υποθέσουμε ότι η κάθε ενωμοτία κατά μέσον όρο είχε δύναμη 40 πολεμιστών, τότε η συνολική δύναμη της Μόρας πρέπει να ανέρχονταν στους 640 πολεμιστές. Στις αρχαίες πηγές βρίσκουμε αναφορές και για 500, 600, ακόμα και 900 πολεμιστές, ενώ σύγχρονοι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι η δύναμη της μόρας κατά καιρούς μπορεί να έφτανε και τους 1024 ή 1280 άνδρες.

Πρώτη αναφορά Μόρας έχουμε στον Ξενοφώντα,^[4] ενώ μέχρι τότε ο Λόχος ήταν η μεγαλύτερη σε δύναμη τακτική υποδιαίρεση του στρατού των Σπαρτιατών. Στο κείμενό του για την Μάχη της Μαντινείας (418 π.Χ.) γράφει ότι ο στρατός των Σπαρτιατών αποτελείτο από λόχους δυνάμεως 512 πολεμιστών. Είναι όμως πιθανόν, ο Ξενοφώντας να μην είχε μυηθεί αρκετά στην πολεμική τέχνη των Σπαρτιατών, αφού ήταν Αθηναίος.^[5]

Ο διοικητής της Μόρας έφερε τον βαθμό του πολέμαρχου. Ο στρατός των Σπαρτιατών διατηρούσε έξι Μόρες. Κάθε μόρα αποτελείτο από έναν πολέμαρχο, τέσσερις λοχαγούς, οκτώ πεντηκοντάρχες και δέκα έξι ενωμοτάρχες.

Εκτός από αυτούς υπήρχαν και οι Νεοδαμώδεις οι Είλωτες και οι πολεμιστές του Βρασίδα. Οι άλλες μονάδες των μισθοφόρων, του στρατού της συμμαχίας και οι ελαφρά οπλισμένοι δεν ονομάζονταν Μόρες.

Για τελευταία φορά συναντάμε τις Μόρες στην Μάχη των Λεύκτρων όπου οι Σπαρτιάτες ηττήθηκαν από τους Θηβαίους. Από κει και πέρα δεν ξανασυναντώνται Μόρες. Ο Λόχος είναι πλέον η μεγαλύτερη σε δύναμη τακτική μονάδα του στρατού.

Παραπομπές

1. Ξενοφών, Λακεδαιμονίων πολιτεία 11,4.
2. Ξενοφών: Λακεδαιμονίων πολιτεία 11,4;
3. Ξενοφών: Ελληνικά 6,4,12.
4. Ξενοφών: Ελληνικά 2,4,31.
5. Θουκυδίδης: Ο Πελοποννησιακός πόλεμος, 5,68,2

Βιβλιογραφία

• J. F. Lazenby: The Spartan army. Warminster 1985.
• Lukas Thommen: Sparta. Stuttgart 2003.
• Χρήστος Χατζημιχάλης (1907). Συνοπτική στρατιωτική ιστορία των αρχαίων Ελλήνων. Εν Αθήναις: Τύποις Υπουργείου Στρατιωτικών. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2010.