Κόμμα των Σοσιαλεπαναστατών

Ο Βίκτορ Μιχάηλοβιτς Τσερνόφ, ο θεωρητικός νους των Εσέρων

Το Κόμμα των Σοσιαλεπαναστατών (ρωσικά: Партия социалистов-революционеров (ПСР) ή СР (Ες-Ερ), ούτω Εσέροι) υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας στις αρχές του 20ού αιώνα και παίχτης-κλειδί στη Ρωσική Επανάσταση του 1917. Μετά την αστική επανάσταση του Φεβρουαρίου του 1917 και την έκπτωση του τσάρου, μοιράστηκε την εξουσία με άλλες φιλελεύθερες και δημοκρατικές σοσιαλιστικές δυνάμεις, εντός της νεοσυσταθείσας Προσωρινής Κυβέρνησης. Το Νοέμβριο του 1917, μετά από τη σοσιαλιστική επανάσταση του Οκτωβρίου, κέρδισε την πλειοψηφία των ψήφων στις πρώτες πανρωσικές δημοκρατικές εκλογές για το σχηματισμό Συντακτικής Συνέλευσης που θα συνέτασσε και ψήφιζε το νέο Σύνταγμα. Σύντομα όμως το κόμμα διασπάστηκε λόγω των ρεφορμιστικών τάσεων της ηγεσίας του και όσοι έμειναν πιστοί σε αυτή υπό τον Αλεξάντρ Κέρενσκι ηττήθηκαν και διαλύθηκαν από τους μπολσεβίκους, που είχαν την πλειοψηφία των μαχητικών στοιχείων στους δρόμους, κατά τη διάρκεια του Ρωσικού Εμφυλίου Πολέμου που ακολούθησε.

Ιστορία

Η ιδεολογία του κόμματος χτίστηκε πάνω στη φιλοσοφική βάση του ρωσικού ναροντνιστικού-λαϊκού κινήματος της δεκαετίας 1860-1870 και η κοσμοθεωρία του αναπτύχθηκε πρωταρχικώς από τον Αλεξάντερ Χέρτσεν και τον Πιοτρ Λαβρόφ. Μετά από μια περίοδο παρακμής και περιθωριοποίησης τη δεκαετία του 1880, η ναροντνιστική/λαϊκή σχολή σκέψης σχετικά με την κοινωνική αλλαγή στη Ρωσία αναζωογονήθηκε επαρκώς από μια ομάδα συγγραφέων γνωστών ως "νεοναρόντνικων" (νεο-λαϊκών), με εξέχουσα μορφή το Βίκτορ Τσερνόφ. Η κύρια καινοτομία τους ήταν η ανανέωση του διαλόγου με το Μαρξισμό και η υιοθέτηση κάποιων σημαντικών μαρξιστικών θεωρήσεων στην ιδεολογική τους σκέψη και πρακτική. Με αυτό το τρόπο, με την οικονομική έκρηξη και τη βιομηχανοποίηση στη Ρωσία τη δεκαετία του 1890, προσπάθησαν να διευρύνουν την απήχησή τους στις τάξεις της ραγδαίως αυξανόμενης εργατιάς και στο παραδοσιακά αγροτικά εστιασμένο πρόγραμμά τους. Ο σκοπός τους ήταν να διεισδύσουν σε όλες εκείνες τις κοινωνικές τάξεις που αντιτίθεντο στο τσαρικό καθεστώς.

Το Κόμμα των Σοσιαλεπαναστατών ιδρύθηκε το 1902 προερχόμενο από τη Βόρεια Ένωση Σοσιαλεπαναστατών (ιδρυμένη το 1896), ενώνοντας πολλές τοπικές σοσιαλεπαναστατικές ομάδες που είχαν ιδρυθεί τη δεκαετία του 1890, κυρίως το Κόμμα Εργατών Πολιτικής Απελευθέρωσης της Ρωσίας με ιδρυτές την Κατερίνα Μπρεσκόφσκυ και τον Γκριγκόρι Γκερσούνι το 1899. Ο Βίκτορ Τσερνόφ, εκδότης του πρώτου οργάνου του κόμματος, της εφημερίδας Επαναστατική Ρωσία (ρωσικά: Revolutsionnaya Rossiya), ανέκυψε ως ο πρωταρχικός θεωρητικός του κόμματος.

Πηγές

• Τζον Ριντ, Δέκα Μέρες που συγκλόνισαν τον Κόσμο, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2011
• Λέον Τρότσκι, Ιστορία της Ρωσικής Επανάστασης, Τόμοι 1 & 2, εκδόσεις Παρασκήνιο, Αθήνα, 2006
• Τόνι Κλιφ, Λένιν, Τόμοι 1-4, εκδόσεις Εργατική Δημοκρατία, Αθήνα
• Ελέν Καρέρ ντ' Ανκώς, Λένιν, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, Αθήνα, 2004

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Socialist-Revolutionary Party στο Wikimedia Commons