Ιερά Μητρόπολις Ίμβρου και Τενέδου

Ιερά Μητρόπολις Ίμβρου και Τενέδου
Γενικές πληροφορίες
Xώρα	Τουρκία
Έδρα	Παναγία Ίμβρου
Υπαγωγή	Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως
Αρχιερατικές Περιφέρειες	Ίμβρου Τενέδου
Ενορίες	8
Ιεραρχία
Μητροπολίτης	Κύριλλος
Εφημέριοι	7

Η Ιερά Μητρόπολις Ίμβρου και Τενέδου είναι μία από της Μητροπόλεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου εντός της Τουρκίας. Στην εκκλησιαστική και πνευματική δικαιοδοσία της ανήκουν τα νησιά της Ίμβρου και της Τενέδου^[1].

Μητροπολίτης της είναι από τον Μάρτιο του 2020 ο Κύριλλος (Συκής).

Ιστορικά στοιχεία

Κατά την πρώτη χριστιανική χιλιετία, η Ίμβρος υπαγόταν κατά πάσα πιθανότητα στη Μητρόπολη Λήμνου και η Τένεδος στη Μητρόπολη Μυτιλήνης, όχι όμως ως Επισκοπές, αλλά ως απλές εκκλησιαστικές παροικίες εφόσον δεν θεωρούνταν σημαντικές πληθυσμιακά. Το 1010 για πρώτη φορά η Ίμβρος εμφανίζεται ως Πατριαρχική Εξαρχία, η οποία δόθηκε στον Μιχαήλ Κηρουλάριο, τον μετέπειτα Οικουμενικό Πατριάρχη. Η κατάσταση αυτή της Πατριαρχικής Εξαρχίας διατηρείται μέχρι τον 14ο αιώνα^[2].

Επί αυτοκράτορος Μανουήλ του Παλαιολόγου (1391-1426) η Ίμβρος προήχθη σε Αρχιεπισκοπή, από δε τα μέσα του 15ου αιώνα αναφέρεται ως Μητρόπολη στην 70ή θέση μεταξύ των Μητροπόλεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Η έδρα της Μητροπόλεως βρισκόταν στον οικισμό Κάστρο μέχρι τον 20ό αιώνα, στις αρχές του οποίου μεταφέρθηκε στον οικισμό Παναγία.

Μετά την Συνθήκη της Λωζάνης του 1923, η Ίμβρος και η Τένεδος ανήκουν στην Τουρκία. Έτσι, το 1923 αποσπάστηκε από τη Μητρόπολη Μυτιλήνης η Τένεδος και προσαρτήθηκε στη Μητρόπολη Ίμβρου, η οποία έκτοτε φέρει τον τίτλο «Ίμβρου και Τενέδου». Σήμερα είναι η τρίτη κατά τάξη Μητρόπολη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, εντός Τουρκίας.

Μητροπολίτης Ίμβρου και Τενέδου είναι από τον Μάρτιο του 2020 ο Κύριλλος (Συκής).

Επισκοπικός κατάλογος

Όνομα	Έτη	Σχόλια
Τενέδου
Αναστάσιος	5ος αιώνας	καταδικάστηκε από την Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο (431) ως Νεστοριανιστής[3]
Φλωρέντιος	5ος αιώνας	συμμετείχε στην Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο (451)[3]
Γεώργιος Χιώτης	11ος αιώνας[4]
Ίμβρου
Γεώργιος	1397[5] – ;
Δωρόθεος	~ 1458 – 1464[6]
Λεόντιος	~ 1541[7]
Ιωακείμ	~ 1580[8]
Παρθένιος	αρχές 17ου αιώνα[8]
Μακάριος	~ 1616[9]
Αθανάσιος	1618[10] – 1626	καθαιρέθηκε[8]
Χριστόφορος	1626[11] – ; †
Σωφρόνιος	10 Απριλίου 1627[12] – 27 Ιουλίου 1635	καθαιρέθηκε[13]
Νικόδημος	24 Μαρτίου 1652[14] – ;
Παΐσιος	πριν τον Νοέμβριο 1678[15] ~ αρχές 18ου αιώνα[16]
Δανιήλ	αρχές 18ου αιώνα[16]
Μελέτιος	; – 2 Μαρτίου 1745	κατόπιν Τήνου[10]
Νικηφόρος (Τσέπελης)	Ιανουάριος 1793 – Φεβρουάριος 1825[17] †
Ιωσήφ	Οκτώβριος 1825 – Φεβρουάριος 1835[18]	κατόπιν Βάρνης
Νεόφυτος Γ΄	Φεβρουάριος 1835 – Νοέμβριος 1836[19] †	από Καστορίας
Νεόφυτος Δ΄	2 Νοεμβρίου 1836 – 10 Ιανουαρίου 1853	από Στρωμνίτσης
Ιωαννίκιος	10 Ιανουαρίου 1853 – 20 Δεκεμβρίου 1863	από Λιτίτσης, παύθηκε
Παΐσιος (Κουρεντής)	20 Δεκεμβρίου 1863 – 1 Μαΐου 1873	από Μηθύμνης
Νικηφόρος (Γλυκάς)	2 Μαΐου 1873 – 23 Μαρτίου 1881	από Μηθύμνης
Παΐσιος (Κουρεντής)	23 Μαρτίου 1881 – 16 Μαΐου 1902	από Μηθύμνης, β΄ θητεία, καθαιρέθηκε
Φιλόθεος (Κωνσταντινίδης)	18 Μαΐου 1902 – 27 Νοεμβρίου 1904 †	από Φιλίππων
Ιωαννίκιος (Μαργαριτιάδης)	31 Μαρτίου 1905 – Ιανουαρίου 1908	από Μογλενών
Χρυσόστομος (Καβουρίδης)	31 Ιουνίου 1908 – 14 Ιουνίου 1912	από Πελαγονίας
Πανάρετος (Πετρίδης)	21 Ιουνίου 1912 – Φεβρουάριος 1922 †	από Ηλιουπόλεως και Θείρων
Ιωακείμ (Καβύρης)	24 Φεβρουαρίου 1922 – 9 Οκτωβρίου 1924	από Αμφιπόλεως, κατόπιν Ικαρίας
Ίμβρου και Τενέδου
Ιωάννης (Βασιλικός)	16 Οκτωβρίου 1924 – 23 Μαρτίου 1926	από Κωνσταντίας, κατόπιν Βελλάς και Κονίτσης
Ιάκωβος (Παπαπαϊσίου)	4 Απριλίου 1926 – 27 Μαΐου 1950	από Δέρκων
Μελίτων (Χατζής)	30 Νοεμβρίου 1950 – 19 Φεβρουαρίου 1963	από Ηλιουπόλεως, κατόπιν Χαλκηδόνος
Νικόλαος (Κουτρουμπής)	4 Απριλίου 1964 – 15 Φεβρουαρίου 1972	από Ανέων
Δημήτριος (Παπαδόπουλος)	15 Φεβρουαρίου 1972 – 16 Ιουνίου 1972	μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης
Φώτιος (Σαββαΐδης)	2 Σεπτεμβρίου 1972 – 5 Σεπτεμβρίου 2002	από Τράλλεων, κατόπιν Ηρακλείας
Κύριλλος (Δραγούνης)	5 Σεπτεμβρίου 2002 – 9 Μαρτίου 2020	από Σελευκείας, κατόπιν Μοσχονησίων
Κύριλλος (Συκής)	9 Μαρτίου 2020 – σήμερα	από Ερυθρών

Διοικητική διάρθρωση

Στην Ιερά Μητρόπολη σήμερα, υπάρχουν συνολικά οκτώ (8) Κοινότητες. Επτά (7) Ιερείς εξυπηρετούν αυτές τις Κοινότητες και τους Ναούς.

Πιο συγκεκριμένα:

• Κοινότητα Παναγίας:
  • Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Μητροπολιτικός),
  • Ιερός Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών,
  • Ιερός Ναός Παναγίας Ταξειδιανής
• Κοινότητα Αγίων Θεοδώρων:
  • Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου,
  • Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου,
  • Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου
• Κοινότητα Σχοινουδίου:
  • Ιερός Ναός Αγίας Μαρίνας,
  • Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου
• Κοινότητα Αγριδίων: Ιερός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου
• Κοινότητα Γλυκέος: Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου 
• Κοινότητα Ευλαμπίου: Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας (κατειλημμένη Κοινότητα)
• Κοινότητα Κάστρου:
  • Ιερός Ναός Αγίας Μαρίνας (κατειλημμένος Ναός),
  • Ιερός Ναός Αγίου Σπυρίδωνος (κατειλημμένος Ναός)
  • Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου (κατειλημμένος Ναός)
• Κοινότητα Τενέδου: Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου

Παραπομπές

1. «Ιερά Μητρόπολη Ίμβρου Και Τενέδου». Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
2. Παΐζη-Αποστολοπούλου 1995, σελ. 43.
3. «Οι αιρέσεις και η Εκκλησία της Ελλάδας». Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2024. 
4. Laurent 1963, σελ. 580.
5. Preiser-Kapeller 2008, σελ. XXIX.
6. Ζαχαριάδου 1996, σελ. 140.
7. «Έγγραφον συνοδικόν 68 Μητροπολιτών (...)». Γρηγόριος ο Παλαμάς ΜΘ: 226. Ιανουάριος 1920. http://digital.lib.auth.gr/record/139966/files/5076_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2022. 
8. Μυστακίδης 1936, σελ. 179.
9. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς 1963, σελ. 20.
10. Ατέσης 1984, σελ. 44.
11. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 261.
12. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 391.
13. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 411.
14. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 314.
15. Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 158-159.
16. Παπαδόπουλος Κεραμέως, Α. Τακτικόν των Ορθοδόξων Εκκλησιών της Ανατολής (PDF). σελ. 471. 
17. Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 271. https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2022. 
18. Στρατής 1999, σελ. 50.
19. Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 274. https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2022. 

Πηγές

• Kiminas, Demetrius (31 Μαρτίου 2009). The Ecumenical Patriarchate: A History of Its Metropolitanates with Annotated Hierarch Catalogs. Wildside Press LLC. σελ. 67. ISBN 978-1434458766. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
• Μυστακίδης, Βασίλειος (1936). «Επισκοπικοί κατάλογοι». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών. https://core.ac.uk/download/pdf/132806845.pdf. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2020. 
• Παΐζη-Αποστολοπούλου, Μάχη (1995). Ο Θεσμός της πατριαρχικής εξαρχίας: 14ος-19ος αιώνας (PDF). Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. ISBN 960-7094-32-8. 
• Ζαχαριάδου, Ελισάβετ Α. (1996). Δέκα τουρκικά έγγραφα για την Μεγάλη Εκκλησία (1483-1567) (PDF). Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών. ISBN 960-7094-69-7. 
• Στρατής, Δημήτρης (1999). Βαρθολομαίος Κουτλουμουσιανός (1772 - 1851): βιογραφία - εργογραφία. Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Σχολή Θεολογική. Τμήμα Θεολογίας. 
• Preiser-Kapeller, Johannes (2008). Das Episkopat im späten Byzanz : ein Verzeichnis der Metropoliten und Bischöfe des Patriarchats von Konstantinopel in der Zeit von 1204 bis 1453. Saarbrücken: VDM Verlag Dr. Müller. σελ. XXV. ISBN 978-3836487863. 
• Αποστολόπουλος, Δημήτρης Γ. (1987). Η Νομική Συναγωγή Του Δοσιθέου. Μία Πηγή Και Ένα Τεκμήριο. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών. 
• Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Αθανάσιος (1963). Ιεροσολυμιτική Βιβλιοθήκη, ήτοι κατάλογος των εν ταις βιβλιοθήκαις του αγιωτάτου αποστολικού τε και καθολικού ορθοδόξου πατριαρχικού θρόνου των Ιεροσολύμων και πάσης Παλαιστίνης αποκειμένων ελληνικών κωδίκων, τόμος τέταρτος (1899) (PDF). Βρυξέλλες: Culture et Civilisation. σελ. 11. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2023. 
• Laurent, V. (1963). Le Corpus des sceaux de l' empire Byzantin. V.1 (L'eglise) (στα Γαλλικά). Paris: Centre National de la Recherche Scientifique. 
• Ατέσης, Βασίλειος Γ. (1984). «Συμβολὴ εἰς τοὺς ἐπισκοπικοὺς καταλόγους ἐπαρχιῶν τινων ἔξω τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας». Θεολογία ΝΕ΄ (1): 18-54. https://www.ecclesia.gr/greek/press/theologia/material/1984_1_3_Atesis.pdf. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2024.