Γολά Θεσπρωτίας

Συντεταγμένες: 39°34′12.07″N 20°26′30.77″E

Γολά Θεσπρωτίας
Γολά Θεσπρωτίας 39°34′12″N 20°26′31″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Φιλιατών
Γεωγραφική υπαγωγή	Ήπειρος
Πληθυσμός	28 (2021)

Η Γολά είναι χωριό του δήμου Φιλιατών της περιφέρειας Ηπείρου (Σχέδιο Καλλικράτης). Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 44 κατοίκους^[1].

Γενικά και ιστορικά στοιχεία

Η Γολά βρίσκεται βορειοανατολικά της Ηγουμενίτσας και είναι κτισμένη σε υψόμετρο 290 μέτρων^[2]. Ο πληθυσμός του ασχολείται με αγροτικές εργασίες και κυρίως με την καλλιέργεια ελιάς^[3].

Το 1895, σύμφωνα με την επίσημη στατιστική έρευνα που διενεργήθηκε από την οθωμανικές αρχές, στη Γολά ζούσαν 181 άτομα που μοιράζονταν σε 29 φορολογούμενους χανέδες (οικογένειες ή οικίες)^[4]. Στα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας, το χωριό αποτελούσε τσιφλίκι μουσουλμάνων αγάδων των Φιλιατών, είχε πληθυσμό περίπου 250 κατοίκων και διέθετε ελληνικό δημοτικό σχολείο, το οποίο εξυπηρετούσε και τις ανάγκες γειτονικών χωριών^[5].

Η Γολά, όπως και η υπόλοιπη Θεσπρωτία, προσαρτήθηκε στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, υπολογίζεται πως τρεις κάτοικοί της σκοτώθηκαν από ενέργειες των δυνάμεων Κατοχής και ντόπιων Τσάμηδων συνεργατών τους^[6].

Διοικητικά, μετά την προσάρτησή της στην Ελλάδα, η Γολά υπήχθη αρχικά στον νομό Ιωαννίνων και το 1937 στον νομό Θεσπρωτίας. Μέχρι το 1949 ανήκε στην επαρχία Θυάμιδος και κατόπιν στην αντίστοιχη των Φιλιατών. Από το 1999 ανήκει στον δήμο Φιλιατών^[2].

Εκκλησιαστικά υπάγεται στην Μητρόπολη Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας. Η κεντρική εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στη Κοίμηση της Θεοτόκου^[7].

Απογραφές πληθυσμού

Απογραφή	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011	2021
Πληθυσμός	162[2]	210[2]	241[2]	160[2]	115[2]	93[2]	106	74[8]	44[1]	28

Παραπομπές

1. «Πόσοι κατοικούμε στην Ήπειρο - Όλη η απογραφή του 2011». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2023. 
2. Μιχαήλ Σταματελάτος, Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σελ. 170.
3. «Γολά». filiates.gr. Δήμος Φιλιατών. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2023. 
4. Κοκολάκης, Μιχάλης (2003). «Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895». Στο: Παναγιωτόπουλος, Βασίλης, Καλλιβρετάκης, Λεωνίδας, επιμ. Πληθυσμοί και οικισμοί του ελληνικού χώρου. Ιστορικά μελετήματα (PDF). Αθήνα: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. σελ. 270. 
5. Χαράλαμπος Φούκης, Η βασική εκπαίδευση στη Θεσπρωτία. Ύστερη Τουρκοκρατία 1854 - 1913, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων-Διδακτορική Διατριβή, Ιωάννινα 2008, σελ. 604.
6. Αθανάσιος Γκότοβος, Τσαμουριά. Ταυτότητες στην κατοχική Θεσπρωτία και ο ρόλος της μουσουλμανικής μειονότητας, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 2016, σελ. 110.
7. «Γολά». imparamythias.gr. Ιερά Μητρόπολις Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2023. 
8. «Απογραφές πληθυσμού 2001 και 1991». statistics.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2006. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2024. 

Πηγές

• " Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ. 18ος, σελ. 427.