Η Άλαβα (ονομασία στα ισπανικά Álava ['alaβa], ονομασία στα βασκικά Araba, Άραβα, προφορά [a'ɾaβa], επίσημα Araba/Álava[1]) είναι ιστορική περιοχή και επαρχία της περιφέρειας της Χώρας των Βάσκων στη βόρεια Ισπανία. Πρωτεύουσά της και έδρα των κυβερνητικών θεσμών της περιφέρειας είναι η Βιτόρια-Γκαστέις. Αποτελεί την μεγαλύτερη από τις τρεις επαρχίες της περιφέρειας και αυτή με τον μικρότερο πληθυσμό, 326.574 κατοίκους το 2017.[2]
Χαρακτηρίζεται από μια μακροκεφαλία, δεδομένου ότι περίπου το 70% των κατοίκων της συγκεντρώνονται στο Γκαστέις με κωμοπόλεις όπως το Λάουδιο ή το Αμούριο να ξεπερνούν μετά βίας τις 10.000 κατοίκων. Περικλύει την κομητεία του Τρεβίνιο, εξκλάβιο της επαρχίας του Μπούργος.
Γεωγραφία
Το ψηλότερο σημείο της είναι το όρος Γκορμπέα με ύψος 1482 μ. στα σύνορα με τη Βισκαΐα. Γενικότερα η επαρχία κυριαρχείται από την πεδιάδα της Άλαβας, ένα ευρύ οροπέδιο μεταξύ βουνών με μέσο υψόμετρο 500-600 μ. όπου εντοπίζεται και η πρωτεύουσα και που τη διαρρέει ο σημαντικότερος ποταμός της επαρχίας, Σαδόρα. Την επαρχία διαρρέει επίσης και ο Νερβιόν και στα νότια ο ποταμός Έβρος.[3]
Ιστορία
Την περιοχή κατοίκησαν στην αρχαιότητα διάφορες φυλές όπως οι Αυτριγώνες, οι Βάρδουλοι και οι Καρίστιοι, πιθανότατα κελτικής καταγωγής[4] ενώ τη διαπερνούσε η ρωμαϊκή οδός XXXIV που οδηγούσε από την Αστούρικα Αυγούστα στα Βουρδίγαλα. Η πρώτη αναφορά στο τοπώνυμο Άλαβα εντοπίζεται τον 9ο αιώνα στο χρονικό του Σεβαστιανού, της εποχής του αστουρλεωνού μονάρχη Αλφόνσου Γ΄. Από εκείνη την περίοδο, εποχή κατά την οποία η Άλαβα ξεκίνησε να δέχεται μαζικά τις επιδρομές των μουσουλμάνων βασιλείων της Ιβηρικής, οργανώθηκε ως κομητεία υπό την εποπτεία του αστουρλεονικού βασιλείου και έφτασε να συμμετάσχει στη νεοπαγή κομητεία της Καστίλης υπό τον Φερνάν Γκονθάλεθ. [5]
Η περιοχή ενσωματώθηκε οριστικά στο Βασίλειο της Καστίλης το 1199 μετά από μια περίοδο κατά την οποία αποτέλεσε μέρος του βασιλείου της Ναβάρας. Τα σημερινά της σύνορα ανάγονται χονδρικά στην Αδελφότητα του Άρο, διοικητική υποδιαίρεση του βασιλείου που περιείχε τους περισσότερους αστικούς πυρήνες της Άλαβας μαζί με αυτούς της Ριόχα και τη γειτονική Μιράντα ντελ Έβρο. Ως σύγχρονη επαρχία ιδρύθηκε μετά την χάραξη των επαρχιών της Ισπανίας από τον Χαβιέρ ντε Μπούργος το 1833.[6]
.svg)
