Gwennol y glennydd

Gwennol y glennydd Riparia riparia ,
Statws cadwraeth
Pryder lleiaf  (IUCN 3.1)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Chordata
Dosbarth:	Aves
Urdd:	Passeriformes
Teulu:	Hirundinidae
Genws:	Riparia[*]
Rhywogaeth:	Riparia riparia
Enw deuenwol
Riparia riparia
Dosbarthiad y rhywogaeth

Aderyn a rhywogaeth o adar yw Gwennol y glennydd (sy'n enw benywaidd; enw lluosog: gwenoliaid y glennydd) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Riparia riparia; yr enw Saesneg arno yw Sand martin. Mae'n perthyn i deulu'r Gwenoliaid (Lladin: Hirundinidae) sydd yn urdd y Passeriformes.^[1] Dyma aderyn sydd i'w gael yng ngwledydd Prydain ac mae hefyd i'w ganfod yng Nghymru.

Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn R. riparia, sef enw'r rhywogaeth.^[2]

Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yng Ngogledd America, Asia, Ewrop ac Affrica. Mae'n aderyn mudol, gyda'r rhan fwyaf ohonyn nhw'n treulio'r gaeaf yn nwyrain a de Affrica, de Asia a De America. Mae Gwennol y Glennydd yn aderyn cyffredin yng Nghymru, ac mae'n un o'r adar mudol cyntaf i ddychwelyd yn y gwanwyn.

Mae'r aderyn tua 12 cm o hyd ac mae ganddo blu brown ar y cefn a gwyn ar ei fol, gyda brown ar draws y fron. Fel rheol mae nifer ohonyn nhw'n nythu gyda'i gilydd, mewn tyllau mewn clogwyni o dywod neu raean.

Teulu

Mae'r gwennol y glennydd yn perthyn i deulu'r Gwenoliaid (Lladin: Hirundinidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:

Rhestr Wicidata:

Diweddarwch y rhestr nawr | WQS | Chwiliwch am ddelweddau

rhywogaeth	enw tacson	delwedd
Q28812972	Pygochelidon melanoleuca
Q55112153	Pygochelidon cyanoleuca
Gwennol Môr India	Phedina borbonica
Gwennol blaen	Riparia paludicola
Gwennol glennydd Congo	Riparia congica
Gwennol glennydd fraith	Phedina brazzae
Gwennol lifadeiniog gynffonsgwar	Psalidoprocne nitens
Gwennol ludlwyd	Orochelidon murina
Gwennol y clogwyn	Ptyonoprogne rupestris
Gwennol y glennydd	Riparia riparia
Gwennol yddfbinc	Orochelidon flavipes
Gwennol yr Andes	Orochelidon andecola

Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Cofnodion unigol

• Trefedigaeth o 44 twll-nyth yn y clai clog ar ben Bwlch Rhwyddfor yn chwarel Bwlch Llyn Bach^[3] Welish i erioed rhai wedyn (DB). Datblygodd 1976 yn haf eithriadol o boeth a sych.

Gweler hefyd

• Rhestr Goch yr IUCN

Cyfeiriadau

1. [https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd]; adalwyd 30 Medi 2016.
2. Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.
3. Llyfr Maes DB

Safonwyd yr enw Gwennol y glennydd gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.