Messier 109

Messier 109[1]
Messier 109 (DSS2)
Podaci posmatranja Epoha: J2000.0
Sazviježđe	Veliki medvjed[2]
Rektascenzija	11^sat. 57^m 35,4^s [3]
Deklinacija	+53° 22' 25'' [3]
Crveni pomak	0,003496[3]
Radijalna brzina	1026 ± 100[4]
Galaktocentrična brzina	1121 ± 3 km/s
Udaljenost	83.5 ± 24 mega s.g. (25.6 ± 7.4 megaps)
Tip	prečkasta spiralna galaksija (SBbc , LINER/HII) [3]
Prividne dimenzije	Najveći prečnik: 7,50 u.m. (105 Ksg [b]) Najmanji prečnik: 4,40 u.m. (62 Ksg [b]) [4]
Prividna magnituda (V)	9,8 (vidljivo) 10,6 (B-Band) [3]
Površinska svjetlost (V)	13,6 mag/u.m.^2 [3]
Apsolutna magnituda (V)	-21.05 mag (vidljivo) -20.25 mag (B-band) [a]
Uglovna pozicija	68° [3]
Ostale oznake
MCG 9-20-44 • M 109 • CGCG 269-23 • ZWG 269.23 • PGC 37617 • UGC 6937 • IRAS 11549+5339[3][4]
Karta
Portal Portal Astronomija

Messier 109 (poznata i kao M109, NGC 3992, IRAS 11549+5339, MCG 9-20-44, PGC 37617 i UGC 6937) jest prečkasta spiralna galaksija udaljena približno 83,5 ± 24 miliona sg od Zemlje^[5] i locirana u sazviježđu Veliki medvjed. Najveći prečnik je 7,50 (105.000 sg), a najmanji 4,4 ugaonih minuta (62.000 sg).^[b]

Galaksiju je otkrio Pierre Méchain 12. marta 1781.^[3][6][7] Charles Messier dodao ju je u pripremnu verziju kataloga prije izdavanja kao 99. objekt. Spletom okolnosti M109 nije se našla u drugoj verziji kataloga. U katalog je dodana tek 1953. zahvaljujući Owenu Gingerichu.

Karakteristike

M109 je prečkasta spiralna galaksija prečnika otprilike 90.000 s. g. Sjaj je ravan sjaju našeg Mliječnog puta.

Godine 1956. u galaksiji je eksplodirala supernova SN 1956A, jedina dosad uočena u toj galaksiji. Sjaj supernove u maksimumu je dostigao +12,3 magnitude.

M109 ima tri satelitske galaksije: UGC 6923, UGC 6940 i UGC 6969.

Okruženje

M109 je najsjajnija galaksija u M109 grupi, velikoj grupi galaksija smještenih u sazviježđu Velikog medvjeda, za koje se nagađa da ima više od 50 galaksija.^{[8][9][10][11]}

Amaterska posmatranja

Gledano 200 mm teleskopom M109 nije naročito zanimljiva. Vidi se tek kao veoma tamna elipsasta mrlja.

Najbliži NGC/IC objekti

Sljedeći spisak sadrži deset najbližih NGC/IC objekata.^[c]

Ime	Udaljenost od NGC 3992 (uglovnih minuta)[4][c]	Rektascenzija (J2000)[4]	Deklinacija (astronomija) (J2000)[4]	Tip[4]
NGC 3953	1,41	11^sat. 53^m 48,4^s	+52° 19' 30''	prečkasta spiralna galaksija (SBbc)
NGC 3982	1,77	11^sat. 56^m 28,0^s	+55° 7' 30''	prečkasta spiralna galaksija (SBb)
IC 757	1,79	12^sat. 4^m 2,3^s	+52° 35' 26''	nepravilna galaksija (Im)
NGC 4068	1,79	12^sat. 4^m 2,3^s	+52° 35' 26''	nepravilna galaksija (Im)
NGC 3972	2,0	11^sat. 55^m 45,3^s	+55° 19' 12''	prečkasta spiralna galaksija (SBbc)
NGC 3977	2,05	11^sat. 56^m 7,3^s	+55° 23' 27''	spiralna galaksija (Sab)
NGC 3980	2,05	11^sat. 56^m 7,3^s	+55° 23' 27''	spiralna galaksija (Sab)
NGC 3998	2,08	11^sat. 57^m 55,9^s	+55° 27' 14''	spiralna galaksija (S0)
NGC 3990	2,09	11^sat. 57^m 35,5^s	+55° 27' 31''	eliptična galaksija (E-S0)
NGC 3917A	2,1	11^sat. 51^m 13,4^s	+52° 0' 5''	eliptična galaksija (E-S0)

Galerija

• 
  Spiralna galaksija Messier 109
• 
  Amaterska slika Messier-a 109

Također pogledajte

• Novi opći katalog
• Spisak NGC objekata
• Spisak galaksija

Bilješke

• ^a Prividna magnituda od 9,8 – Apsolutna magnituda: M = m - 5 ((log₁₀ D_L) - 1), gdje je m=9,8 i D_L=14,8 * 10⁶.
• ^b 7,50 ugaonih minuta – S = A * D * 0,000291 * P, gdje je A=7,50, D=14,8 i P = 3,2616.
• ^c Bazirano na euklidsku udaljenost.

Reference

1. Kaufmann, D.E.; Contopoulos, G. (1996). "Self-consistent models of barred spiral galaxies". Astronomy & Astrophysics. 309: 381–402. Bibcode:1996A&A...309..381K.
2. (en) seds.org
3. (en)(de) Entdeckung und Katalogisierung von Nebeln und Sternhaufen. "Steinickeov revidirani katalog NGC i IC objekata". Arhivirano s originala, 18. 7. 2013. Pristupljeno 9. 2. 2014.
4. (en) Rezultati za NGC 3992. "NASA/IPAC Extragalactic Database".
5. "Distance Results for MESSIER 109". NASA/IPAC Extragalactic Database. Pristupljeno 2. 5. 2010.
6. Spisak posmatrača na sajtu Wolfganga Steinickea
7. Young, C., Sid. Mess. II, 252 (1883-84).
8. R. B. Tully (1988). Nearby Galaxies Catalog. Cambridge University Press. ISBN 0-521-35299-1.
9. P. Fouque, E. Gourgoulhon, P. Chamaraux, G. Paturel (1992). "Groups of galaxies within 80 Mpc. II - The catalogue of groups and group members". Astronomy and Astrophysics Supplement. 93: 211–233. Bibcode:1992A&AS...93..211F.
10. A. Garcia (1993). "General study of group membership. II - Determination of nearby groups". Astronomy and Astrophysics Supplement. 100: 47–90. Bibcode:1993A&AS..100...47G.
11. G. Giuricin, C. Marinoni, L. Ceriani, A. Pisani (2000). "Nearby Optical Galaxies: Selection of the Sample and Identification of Groups". Astrophysical Journal. 543 (1): 178–194. arXiv:astro-ph/0001140. Bibcode:2000ApJ...543..178G. doi:10.1086/317070.

Literatura

• (en) Steinicke, Wolfgang (2007), Jakiel, Richard (ured.), Galaxies and How to Observe Them, Springer, ISBN 978-1852337520
• (en) R. J. Buta, H. G. Corwin, Jr., S. C. Odewahn (2007). The de Vaucouleurs Atlas of Galaxies. Cambridge: Cambridge University. ISBN 978-0521820486.
• (en) Sinnott, R. W. (1988). NGC 2000.0: The Complete New General Catalogue and Index Catalogues of Nebulae and Star Clusters. Sky Publishing. ISBN 978-0-933346-51-2.

Vanjski linkovi

NGC 3992

• Messier 109 na WikiSky stranici: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hydrogen α, X-Ray, Astrophoto, Sky Map, Članci i slike
• (en) NGC 3992 na Aladin pregledaču^{[mrtav link]}

NGC katalog

• (en) Interaktivni NGC Online Katalog
• (en) Astronomska baza podataka SIMBAD
• (en) NGC katalog na Messier45.com Arhivirano 23. 9. 2018. na Wayback Machine
• (en) NGC/IC projekt
• (en) NGC2000 na NASA sajtu
• (en) NGC na The Night Sky Atlas sajtu

Koordinate: 11^h 57^m 35.4^s, +53° 22′ 25″