«Наглядчык» (руск.: Смотритель) — трынаццаты раман рускага пісьменніка Віктара Пялевіна, які складаецца з двух кніг. Першая частка («Ордэн жоўтага сцяга») выйшла 3 верасня 2015 года. Другая частка («Жалезная бездань») паступіла ў продаж 29 верасня 2015 года[1].
У першай частцы, «Ордэне жоўтага сцяга», распавядаецца пра рускага імператара Паўла Першага, які нібыта інсцэніраваў сваю смерць, каб непрыкметна пакінуць Пецярбург. Кіраўнік, які таксама быў алхімікам і гіпнатызёрам, адбыў у паралельны свет Ідыліум і стаў яго першым наглядчыкам. У другой кнізе пад назвай «Жалезная бездань» распавядаецца пра іншага наглядчыка Ідыліума Алексіса дэ Кіжэ[2].
Водгукі і крытыка
Галіна Юзэфовіч у інтэрв'ю для Meduza лічыць: «З усіх ключавых элементаў тыпавога серыйнага прадукта пад назвай „новы Пялевін“ у „Наглядчыку“ прысутнічае толькі адзін — прадстаўленне аб ілюзорнасці ўсяго існага. Вычышчаны ад актуальных алюзій і прароцкага пафасу, а заадно і ад моўнай гульні, дыстыляваны і бескаляровы „Наглядчык“ уяўляе сабой — ну, так, тыповага голага караля»[3][4].
Дзмітрый Быкаў для тэлеканала «Дождь» таксама пракаментаваў выхад кнігі: «Любая новая кніга Пялевіна — гэта падзея. Нават калі Пялевін выпусціць тэлефонную кнігу, гэта будзе падзея. Ён — самае дакладнае люстэрка рэальнасці, выдатны яе адбівальнік, які ўмее адысці на значную адлегласць і з гэтай адлегласці яе абагульніць. Мы заўсёды шукаем у яго адказы на тое, што адбываецца. Але зараз у творчасці Пялевіна адбыўся нейкі прынцыповы зрух: гэтая рэальнасць стала ў яго выклікаць агіду да такой ступені… Ды і, увогуле, змястоўныя выказванні зараз немагчымыя: чаго б ты ні выказаў, ты абавязкова патрапіш у кагосьці супраць свайго жадання. Нават выказваючы самую прымітыўную думку, ты будзеш успрымацца як парушальнік спакою»[5][6].
Андрэй Архангельскі для газеты «Коммерсантъ» адзначыў: «Новы раман Пялевіна не апраўдаў спадзяванняў на вяртанне бліскучасці апавяданняў 1990-х ці хаця б аксамітнага інтэлектуалізму раманаў 2000-х. Нават канструкцыя рамана не мяняецца гадамі — такое адчуванне, што Пялевін здзекуецца над крытыкамі. З мернасцю Мэрфі, героя Сэмюэла Бекета, які цэлы дзень рытмічна гайдаўся на крэсле-качалцы, Пялевін ні на ёту не адхіляецца ад свайго езуіцкага рытму. Нараджэнне і навучанне героя (15 старонак) — ініцыяцыя (20 старонак) — жанчына (12 старонак) — ізноў ініцыяцыя, прысвячэнне ў вышэйшую касту (22 старонкі) — гісторыя стварэння свету (20 старонак) — выкрыццё і разбурэнне свету (50-60 старонак). Аўтар у гэтым сэнсе працуе як гадзіны. Ён нават не можа адмовіцца ад вобраза Вежы, якая гадоў ужо 10 ці 15 суправаджае героя пры ініцыяцыі»[7].
Зноскі
Спасылкі
