Іл-76 прызначаны для транспарціроўкі тэхнікі і грузаў рознага прызначэння. Самалёт здольны дастаўляць, у залежнасці ад мадыфікацыі, максімальнай масай 28-60 т на адлегласць 3600-4200 км з крэйсерскай хуткасцю 770—800 км/г. Грузавая кабіна мае памеры 24,5 м у даўжыню (з якіх 4,5 прыпадае на рампу), 3,46 м у шырыню і 3,4 м у вышыню[6]; нахільная грузавая рампа служыць адначасова трапам для ўезду тэхнікі. Прастора пад падлогай грузавой кабіны выкарыстоўваецца пад дапаможныя грузавыя адсекі для размяшчэння рознага рыштунку.[7].
Усе кабіны Іл-76 герметызаваны, што дае магчымасць перавозіць 145 (у двухпалубным варыянце — 225) салдат з асабістай зброяй або забяспечыць выкід дэсанта-штурмавой групы з 126 чалавек. Самалёт можа транспартаваць усю наменклатуру баявой тэхнікі паветрана-дэсантных дывізій. Адзін Іл-76 можа дэсантаваць парашутным спосабам, на дэсантных платформах, да чатырох адзінак тэхнікі (БМД-1, БМД-2, БТР-Д або ГАЗ-66) або тры з суправаджальным дэсантам да 21 чалавека, або чатыры адзінкі пасадачным спосабам. Таксама можа перавозіць большую частку тэхнікі мотастралковых дывізій.
Самалёт здольны браць на борт да 109 000 л паліва[8] і пераадольваць адлегласць да 6700 км са сярэднім расходам паліва 9 т/гадзіна, перагонная адлегласць да 10 500 км.
Прызначаны для эксплуатацыі на бетанаваных і грунтавых аэрадромах з трываласнымі характарыстыкамі не ніжэй 0,6 Мпа, здольны выканаць пасадку на лядовы аэрадром Антарктыды. Даўжыня разбегу на ўзлёце складае 1500—2000 м, а прабег пры пасадцы 930—1000 м. Іл-76 дазваляе даставіць грузы ў цяжкадаступныя месцы, у тым ліку на дрэйфуючыя навуковыя станцыі ў Паўночным Ледавітым акіяне выкарыстоўваючы розныя спосабы іх парашутнага дэсантавання. Характарыстыкі самалёта дазволілі ўстанавіць некалькі сусветных авіяцыйных рэкордаў[7]. Арыентыровачны кошт самалёта — 5 млрд рас.руб. станам на 2017 год[9].
Распрацоўка і вытворчасць
28 чэрвеня 1966 года Міністэрства авіяцыйнай прамысловасці СССР даручыла АКБ С. В. Ільюшына правесці даследчыя работы па стварэнні праекта ваенна-транспартнага самалёта[10], з чатырма турбарэактыўнымі рухавікамі, прызначанага для выканання задач, якія ўскладаюцца на ваенна-транспартную авіяцыю па пасадачным і парашутным дэсантаванні войскаў, баявой тэхнікі і ваенных грузаў.[11]. Ужо 25 лютага 1967 года Генеральны канструктар С. В. Ільюшын зацвердзіў распрацаваную тэхнічную прапанову па стварэнні Іл-76[12].
27 лістапада 1967 года Савет міністраў СССР прыняў пастанову аб пачатку прац па стварэнні Іл-76.[13]. Работы па стварэнні самалёта праходзілі пад кіраўніцтвам намесніка Генеральнага канструктара Г. В. Наважылава (з 28 ліпеня 1970 года Наважылаў — Генеральны канструктар АКБ маскоўскага машынабудаўнічага завода «Авіяцыйны комплекс імя С. В. Ільюшына»). Распрацоўка эскізнага праекта самалёта вялася пад кіраўніцтвам Д. У. Лешчынера. З 12 па 31 мая 1969 года працавала макетная камісія пад кіраўніцтвам камандуючага ВТА генерал-лейтэнанта Г. Н. Пакілева[14]. Тады на вырабленым у натуральную велічыню макеце самалёта правяралася ў тым ліку і размяшчэнне рознай ваеннай тэхнікі ў самалёце (выбар памераў грузавой кабіны ўяўляў сабой складаную задачу з-за вялікай разнастайнасці перавозімых грузаў і тэхнікі).
Праектаванне самалёта ўскладнялася яшчэ тым, што неабходна было забяспечыць эксплуатацыю самалёта на грунтавых аэрадромах абмежаваных памераў і атрыманні ў гэтых умовах кароткіх даўжынь разбегу і прабегу.[15] .
Акт працы Макетнай камісіі быў зацверджаны Галоўнакамандуючым ВПС П. С. Кутаховым 20 лістапада 1969 года[16] .
Упершыню грамадзяне СССР змаглі ўбачыць Іл-76 у канцы заключнай серыі тэлевізійнага мастацкага фільма "Апошні рэйс «Альбатроса»", тэлепрэм’ера якога адбылася 20 верасня 1971 года[18] .
Першы самалёт серыйная вытворчасць здзейсніў свой першы палёт 5 мая 1973 года з аэрадрома Ташкенцкага авіяцыйнага завода, экіпаж лётчыка-выпрабавальніка A. M. Цюруміна. У далейшым самалёты Іл-76 розных мадыфікацый вырабляліся на Ташкенцкім авіяцыйным вытворчым аб’яднанні імя В. П. Чкалава (ТАВАіЧ), усяго за гады вытворчасці пабудавана 955 самалётаў, з іх больш за 100 адпраўлена на экспарт. Эксплуатуецца 393 самалёты. Аб’ёмы вытворчасці даходзілі да 65 самалётаў за год.
↑Frawley G. The International Directory of Military Aircraft 2002/03: The thoroughly revised fourth edition of the only biennial directoy of the world's military aircraft. Features over 320 individual aircraft types currently in service or under development and a fleet inventory of the world's air arms, plus significant UAVs and aircraft carriers. — Aerospace Publications, 2002. — ISBN 978-1-875671-55-7