Ульянаўск

Горад Ульянаўск руск.: Ульяновск Герб^[d] Сцяг^[d] Краіна  Расія Рэгіён Ульянаўская вобласць Каардынаты 54°19′ пн. ш. 48°23′ у. д.^HGЯO Кіраўнік Дзмітрый Вавілін^[d][1] Заснаваны 1648 Горад з 1648 Плошча 622,46 км² Вышыня цэнтра 150 м Водныя аб’екты Волга і Свіяга Насельніцтва ▼ 591 789[2] чалавек (2010) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код 8422 Паштовыя індэксы 432xxx Аўтамабільны код 73, 173 Афіцыйны сайт ulmeria.ru Ульянаўск на карце Расіі ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ульянаўск (руск.: Ульяновск; да 1780 — Сінбірск, да 1924 — Сімбірск) — горад у Расіі, цэнтр Ульянаўскай вобласці. Знаходзіцца на берагах ракі Волгі і Свіягі. Насельніцтва горада складае 623,1 тыс. жыхароў (па даных 2005 года).

Гісторыя

Заснаваны ў 1648 годзе як крэпасць Сінбірск. У 1670 годзе трымаў аблогу атрадаў Сцяпана Разіна. З пачатку XVIII ст. — у Казанскай губерні. З 1780 года — цэнтр Сімбірскага намесніцтва, з 1796 года — губернскі горад. У XIX ст. стаў адным з паволжскіх цэнтраў гандлю хлебам, рыбай, лесам; развівалася харчовая прамысловасць. У 1898 годзе быў злучаны чыгункай з Інзой, у пачатку XX ст. — з Бугульмой.

З 22 ліпеня па 12 верасня 1918 года горад быў захоплены белачэхамі. 9 мая 1924 года ў гонар У. І. Леніна Сімбірск быў перайменаваны ва Ульянаўск. З 1928 года ўваходзіў у Сярэдняволжскую вобласць (затым край), з 1936 года — у Куйбышаўскую вобласць. У гады Вялікай Айчыннай вайны у г. Ульянаўск быў эвакуіраваны шэраг прамысловых прадпрыемстваў.

Адукацыя

• Ульянаўскі дзяржаўны ўніверсітэт
• Ульянаўскі дзяржаўны тэхнічны ўніверсітэт
• Ульянаўскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя І. М. Ульянава
• Ульянаўская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія
• Ульянаўскі інстытут грамадзянскай авіяцыі імя Галоўнага маршала авіяцыі Б. П. Бугаева

Тэатры

• Ульянаўскі абласны драматычны тэатр імя Івана Ганчарова
• Ульянаўскі абласны тэатр лялек імя Валянціны Лявонцьевай
• Ульянаўскі тэатр юнага гледача «Nebolshoy Тэатр»

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

Асноўны артыкул: Вядомыя асобы Ульянаўска

• Аляксандр Міхайлавіч Болдзін (1892—1963) — савецкі хірург.
• Іван Аляксандравіч Ганчароў (1812—1891) — рускі пісьменнік.
• Эдуард Аляксандравіч Зубялевіч (нар. 1937) — беларускі архітэктар.
• Юрый Фёдаравіч Каралёў (1923—1991) — беларускі дэрматавенеролаг.
• Уладзімір Ульянаў (Ленін) (1870—1924) — расійскі камуністычны тэарэтык, арганізатар і кіраўнік Кастрычніцкай рэвалюцыі.
• Вольга Васілеўна Патапава (нар. 1975) — беларускі мовазнавец.
• Мікалай Аляксеевіч Умаў (1846—1915) — рускі фізік, філосаф.
• Вячаслаў Міхайлавіч Шырокаў (1929—1994) — вучоны-гідролаг.

Зноскі

1. https://web.archive.org/web/20210521134601/http://ulmeria.ru/ru/node/20547
2. Колькасць насельніцтва Расійскай Федэрацыі па гарадах, пасёлках гарадскога тыпу і раёнах на 1 студзеня 2010 года (руск.)

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 16. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0263-6 (т. 16).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ульянаўск