Транята

Транята
Гравюра з выявай Траняты, XVI стагоддзе
Вялікі князь літоўскі 1263 — 1264
Папярэднік	Міндоўг
Пераемнік	Войшалк
Нараджэнне	1210 Літва
Смерць	1264(1264) Літва
Бацька	Эрдзівіл
Маці	Эрдзівілава^[d]
Дзеці	Елісей Лаўрышаўскі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Траня́та^[1][2] (каля 1210 — 1264) — князь жамойцкі (?—1264), вялікі князь літоўскі (1263—1264).

Біяграфічныя звесткі

Паводле пазнейшых крыніц Транята быў пляменнікам Міндоўга — сынам яго сястры і жамойцкага князя Эрдзівіла. Упершыню згадваецца пад 1260—1261 гадамі ў Лівонскай старэйшай рыфмаванай хроніцы, калі пад яго кіраўніцтвам Жамойць скінула ўладу немцаў, якім гэтыя землі перадаў Міндоўг. Пасля паўстання Транята прапанаваў Міндоўгу вярхоўную ўладу над Жамойцю, але з умовай, каб апошні адмовіўся ад хрышчэння і ўзначаліў барацьбу супраць немцаў. Міндоўг пагадзіўся, але Транята не жадаў страты сваёй ўлады і ў 1263 быў адным з арганізатараў забойства Міндоўга, пасля чаго заняў вялікакняскі сталец. Полацкі князь Таўцівіл лічыў свае правы на сталец больш важкімі і хацеў забіць Траняту, але праз здраду аднаго з полацкіх баяр сам быў забіты. Праз кароткі час Транята быў забіты змоўшчыкамі — колішнімі слугамі Міндоўга.

Крыніцы

1. БелЭн 2002.
2. ЭГБ 2001.

Літаратура

• Насевіч В. Траня́та // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — С. 518. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
• Насевіч В. Л. Траня́та // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 514—515. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).