Сан-Тамэ і Прынсіпі (парт.: São Tomé and Príncipe) — астраўная краіна, размешчаная ў Гвінейскім залівеАтлантычнага акіяна. У склад краіны ўваходзяць два востравы вулканічнага паходжання, адлегласць паміж якімі складае 140 км, і яшчэ 6 невялікіх астравоў. Сталіца — Сан-Тамэ. Афіцыйная валюта — добра.
На момант адкрыцця ў 1470—1471 гг. партугальскімі мараплаўцамі Ж. ды Сантарэнам і П. Эшкабарам астравы былі незаселены. З 1485 г. пачалася іх каланізацыя партугальцамі. У пачатку XVI ст. тут створаны плантацыі цукровага трыснягу, для працы на якіх прывозілі рабоў з Афрыкі, найбольш з Анголы. Рабы часта ўзнімалі паўстанні, найбуйнейшае з іх адбылося ў 1595—1596 гг. Змешанае насельніцтва (мулаты) было свабоднае, але непаўнапраўнае. Пасля скасавання ў 1875 г. рабства галоўнай галіной эканомікі стала вытворчасць какавы і кавы. У 1951 г. астравы атрымалі статус заморскай тэрыторыі, а ў 1972 г. — мясцовай аўтаноміі Партугаліі. У 1953 г. адбылося паўстанне ў падтрымку незалежнасці краіны, якое было задушана партугальскімі войскамі. З 1960 г. барацьбу за незалежнасць астравоў вёў створаны ў эміграцыі камітэт за вызваленне Сан-Тамэ і Прынсіпі (з 1972 г. — Рух за вызваленне Сан-Тамэ і Прынсіпі, РВСТП). Пасля рэвалюцыі ў Партугаліі (красавік 1974 г.) новы партугальскі ўрад прызнаў незалежнасць астравоў.
12 ліпеня1975 г. абвешчана Дэмакратычная Рэспубліка Сан-Тамэ і Прынсіпі, а лідар РВСТП М. Пінту да Кошта стаў яе першым прэзідэнтам. У краіне быў усталяваны аднапартыйны рэжым РВСТП і абвешчаны курс на сацыялістычнае будаўніцтва і супрацоўніцтва з сацыялістычнымі краінамі. Цяжкае эканамічнае становішча ў 1980-я гады прымусіла ўрад Сан-Тамэ і Прынсіпі пачаць збліжэнне з краінамі Захаду і лібералізацыю палітычнага і эканамічнага жыцця. У жніўні 1990 г. прынята Канстытуцыя, якая ўвяла прамыя прэзідэнцкія выбары, шматпартыйнасць і грамадзянскія свабоды. На першых свабодных выбарах у студзені 1991 г. перамагла апазіцыя, лідар якой М. Траавада ў сакавіку 1991 г. абраны прэзідэнтам краіны. У 1990-я гг. ажыццёўлены рынкавыя рэформы ў эканоміцы, але эканамічнае становішча краіны застаецца складаным. Яна моцна залежыць ад замежнай эканамічнай дапамогі.
