Піўнічы

Піўні́чы літоўскі^[1] (лац.: incisor dapum, structor mensae) — ураднік у Вялікім Княстве Літоўскім, загадваў вялікакняжацкімі піўніцамі, сачыў за якасцю і пастаўкамі піва да стала вялікага князя. Часам быў вядомы як «падчашы надворны». Першы вядомы піўнічы — Мікіта Мікалаевіч (1546). За часамі кіравання Генрыка Валезы і Стэфана Баторыя пасада была падзелена на дзве асобныя: піўнічы, які загадваў віном і піўнічы, які загадваў півам. З часам пасада стала тытулярнай.

Піўнічымі літоўскімі былі:

• Мікіта Мікалаевіч (?— до 16.6.1546)
• Стэфан Вешэневіч (?— 13.9.1549 — ?)
• Марцін Падскарбскі (?— 5.4.1552 — ?)
• Барталамей Стож (Шторц; ? — 1562 — ?)
• Фэрэнс (Фэрэнц) Вэнгжын (?— да 7.1572 — да 2.4.1582)
• Беньяш Гансяроўскі (Гансэроўскі, Кантэроўскі; 2.4.1582 — 30.7.1614 — ?)
• Яраш Пежхлінскі (?— 1616 — 8.3.1633)
• Стэфан Пежхлінскі (8.3.1633 — да 21.2.1659)
• Рафал Вышатраўка (?— 5.9.1660 — 18.8.1671 — ?)
• Казімер Шумлянскі (? — 1678 — 12.3.1683 — ?)
• Даніэль Францішак Забельскі (?— 26.5.1683 — ?)
• Юзаф Ян Ладзінскі (29.4.1685? — 1689 — 1.7.1700 — ?)
• Адам Ян Петрашкевіч (?— 15.8.1685 — ?)
• Ян Тэадор Кершэнброк (Кэршэнброк, Кіршэнброх; ? — 11.2.1688 — 1699 — ?)
• Мікалай Вільпішэўскі (?— 1698 — ?)
• Ян Барткевіч-Шылянскі (9.5.1699 — 20.1.1702 — 1742)
• Ян Сястрэнчэвіч-Кучук (?— 23.2.1712 — ?)
• Францішак Пілсудскі (24.10.1744 — 15.3.1789)
• Ігнацы Юліуш Пілсудскі (4.3.1790 — 1795)

Крыніцы

1. Піўні́чы // Этымалагічны слоўнік беларускай мовы / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі,. — Мінск: Навука і тэхніка, 1978―.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Urzędnicy centralni i dostojnicy Wielkiego Księnstwa Litewskiego XIV—XVIII wieku. Spisy / Oprac. Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba // Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII—XVIII wieku. Spisy / Pod red. Antoniego Gąsiorowskiego. Tom XI. Kornik: Biblioteka Kornicka, 1994.
• Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. Kraków, 1885.
• Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej, Poznań, T.1-31, 1879—1908.