Бендэр

Бендэр рум.: Tighina Герб^[d] Сцяг^[d] Краіна  Малдова Каардынаты 46°50′00″ пн. ш. 29°29′00″ у. д.^HGЯO Кіраўнік Roman Ivanchenko^[d] Заснаваны 1408 Першая згадка 6 кастрычніка 1408[1][2] Плошча 97,29 км² Вышыня цэнтра 15 м Насельніцтва ▲83 200 чал. (2018) Часавы пояс UTC+2 і UTC+03:00 Паштовыя індэксы MD-3200 Аўтамабільны код А — — Бендэр на карце Малдовы

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Бендэ́р^[3] (малд.: Bender [бендэр], укр.: Бендери [бэндэры]; ад перс.: гавань, прыстань) — горад у Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспубліцы (Малдова), мае статус горада рэспубліканскага падпарадкавання ПМР. Насельніцтва 103,6 тысяч чалавек (2005), з якіх рускія складаюць 43,3 %, украінцы 18 %, малдаване 25,2 %, балгары 3,1 % і іншыя. Заснаваны 8 кастрычніка 1408 года. Плошча 97,29 км².

Знаходзіцца на правым беразе ракі Днестр. Чыгуначны вузел. З Ціраспалем звязаны тралейбуснай лініяй даўжынёй 33,3 км. Буйны прамысловы цэнтр ПМР.

Падчас Прыднястроўскага канфлікту 1992 года ў горадзе вяліся маштабныя баявыя дзеянні, Бендэр падвергнуўся моцным разбурэнням. Больш за 80 тысяч жыхароў сталі ўцекачамі, каля паўтары тысячы жыхароў было забіта і паранена.

Насельніцтва

Год Колькасць 1920 36 000 [4] 1969 72 000 [5] 1987 130 000 Год Колькасць 1992 130 000 [6] 1995 137 000 [7] 2005 110 200 [8] Год Колькасць 2014 91 882 [9] 2017 76 158 [10] 2018 83 200

Гарады-пабрацімы

•  Cavriago^[d], Італія
•  Montesilvano^[d], Італія
•  /  Ачамчыра, Грузія / Рэспубліка Абхазія
•  Бейра, Мазамбік
•  /  Дубэсар, Малдова / Прыднястроўе
•  Чадыр-Лунга, Малдова

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

• Леў Сямёнавіч Берг (1876—1950) — заолаг і географ-энцыклапедыст.

Памятныя мясціны

• Бендэрская крэпасць

Крыніцы

1. Costăchescu M. Documentele moldoveneşti înainte de Ştefan cel Mare — Iași: 1931. — Т. 2. — С. 408. — 957 с.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12735454"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q46852"></a>
2. Nicu V. Localitățile Moldovei în documente și cărți vechi: îndreptar bibliografic. Volumul 1: A-L — Chișinău: Universitas, 1991. — С. 49. — 508 с. — ISBN 5-362-00841-2
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21197"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q113254021"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q113253800"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q113253896"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q113253739"></a>
3. БелЭн 1996.
4. Большая советская энциклопедия / под ред. О. Ю. Шмидт — 1 — М.: Акционерное общество «Советская энциклопедия», 1920. — Т. 5.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q167997"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20078554"></a>
5. Бенде́ры // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. — Т. 3. — С. 193.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
6. Бендэ́р // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.3: Беларусы — Варанец — С. 96.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13028710"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23927513"></a>
7. Бенде́ры // Большой словарь географических названий / под ред. В. М. Котляков — Екатеринбург: Русское географическое общество, 2003. — С. 88. — 832 с. — ISBN 5-94799-148-9
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q113510146"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q726762"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q887"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4236098"></a>
8. Большая российская энциклопедия — М.: Большая российская энциклопедия, 2004. Праверана 18 жніўня 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199"></a>
9. http://www.mepmr.org/gosudarstvennaya-statistika/informacziya/62-o-soczialno-ekonomicheskom-polozhenii-pmr
10. https://web.archive.org/web/20171120143828/http://mer.gospmr.org/gosudarstvennaya-sluzhba-statistiki/informacziya/ezhegodnik-gosudarstvennoj-sluzhby-statistiki/statisticheskij-ezhegodnik-2017.html

Літаратура

• Бендэ́р // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 96. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
• Бенде́ры // Большой словарь географических названий (руск.) / Гл. ред. В. М. Котляков. — Екатеринбург: У-Фактория, 2003. — С. 88. — 832 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-94799-148-9.
• Бенде́ры // Т. 3. Бари — Браслет. — М. : Советская энциклопедия, 1970. — С. 193. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Бенде́ры // Географический энциклопедический словарь: Географические названия (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев (зам. гл. ред.) и др. — 2-е изд., исправл. и дополн. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 66. — 592 с. — 210 000 экз. — ISBN 5-85270-057-6.