Бенгт Самуэльсан

Бенгт Інгемар Самуэльсан
шведск.: Bengt Ingemar Samuelsson
Дата нараджэння	21 мая 1934(1934-05-21)[1][2]^[…]
Месца нараджэння	Хальмстад, камуна Хальмстад, Халанд, Швецыя
Дата смерці	5 ліпеня 2024(2024-07-05)[3][4] (90 гадоў)
Месца смерці	Mölle^[d], Хеганес, лен Сконэ, Швецыя[5]
Грамадзянства	Швецыя
Род дзейнасці	біяхімік, выкладчык універсітэта, хімік, урач
Навуковая сфера	біяхімія[6], медыцына[6] і medicinal chemistry^[d][6]
Месца працы	Каралінскі інстытут
Альма-матар	Каралінскі інстытут Лундскі ўніверсітэт Стакгольмскі ўніверсітэт
Навуковы кіраўнік	Сунэ Бергстрэм
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША (2024)[7] Французская акадэмія навук Шведская каралеўская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Еўрапейская акадэмія^[d] (2024)[8] Buenos Aires National Academy of Medicine^[d] Каралеўская нацыянальная акадэмія медыцыны^[d] Лонданскае каралеўскае таварыства[9]
Узнагароды	прэмія Альберта Ласкера за фундаментальныя медыцынскія даследаванні (1977) міжнародная прэмія Фонда Гайрднера (1981) прэмія Луізы Грос-Хорвіц (1975) Rosenstiel Award^[d] (1980) прэмія Генрыха Віланда^[d] (1981) медаль сэра Ханса Крэбса^[d] (1998) замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства^[d] (28 чэрвеня 1990) ганаровы доктар Мадрыдскага ўніверсітэта Камплутэнсэ^[d] (1991) George M. Kober Lectureship^[d] (1982)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Бенгт Інгемар Самуэльсан (шведск.: Bengt Ingemar Samuelsson, 21 мая 1934(1934-05-21)^[1][2][…], Хальмстад — 5 ліпеня 2024(2024-07-05)^[3][4], Mölle^[d], лен Сконэ^[5]) — шведскі біяхімік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1982 годзе «за адкрыцці, якія датычацца простагландзінаў і блізкіх да іх біялагічна актыўных рэчываў» з Сунэ Бергстрэмам і Джонам Вейнам.

Біяграфія

Бенгт Самуэльсан нарадзіўся ў шведскім партовым горадзе Хальмстад. Яго бацькі былі Крысціна і Андэрс Самуэльсаны. Пасля заканчэння мясцовай школы паступіў у медыцынскі каледж Лундскага ўніверсітэта, дзе стаў працаваць у даследчай лабараторыі Сунэ Бергстрэма, прафесара фізіялагічнай хіміі. У 1958 годзе Самуэльсан разам з даследчай групай Бергстрэма перайшоў у Каралінскі інстытут у Стакгольме, дзе актыўна вывучаў медыцыну і біяхімію.

З 1972 года прафесар у Каралінскім інстытуце, з 1982 года — рэктар, у 1967—1972 гадах прафесар Стакгольмскага каралеўскага ветэрынарнага каледжа.

Даследуючы метабалізм халестэрыну і прадукты трансфармацыі арахідонавай кіслаты, Самуэльсан адкрыў і ахарактарызаваў сярод гэтых прадуктаў, такія важныя кампаненты як простагландзіны, тромбаксаны і лейкатрыены. Вылучыў і ўстанавіў хімічную структуру і біяхімічныя якасці некаторых простагландзінаў і звязаных з імі біялагічна актыўных рэчываў. Паказаў іх утварэнне з арахідонавай кіслаты, а таксама, што арахідонавая кіслата і ферментатыўныя сістэмы ўтварэння простагландзінаў ёсць ва ўсіх ядзерных клетках жывёльных арганізмаў.

Член Шведскай каралеўскай АН, замежны член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук.

Бенгт Самуэльсан жанаты з Карын Бергстэн Самуэльсан. Дзве дачкі — Элізабэт і Астрыд Самуэльсан^[10].

Узнагароды

• Прэмія Андэрса Ярэ па медыцыне, якая прысуджаецца ўніверсітэтам Осла (1970)
• Прэмія Луізы Грос-Хорвіц Калумбійскага ўніверсітэта (1975)
• Прэмія Альберта Ласкера за фундаментальныя медыцынскія даследаванні (1977)
• Міжнародная прэмія Гайрднера (1981)
• Медаль Бара Хольберга Шведскага хімічнага таварыства (1982)

Зноскі

1. Bengt Ingemar Samuelsson // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
2. Bengt Ingemar Samuelsson // Brockhaus Enzyklopädie
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
3. Grunér J. Svenske Nobelpristagaren Bengt Samuelsson död — Schibsted, 2024. — ISSN 1103-9000; 1403-9656 Праверана 7 ліпеня 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1309851"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q389458"></a>
4. Bengt Samuelsson: 1934-05-21 / 2024-07-05 — Dagens Nyheter. Праверана 17 ліпеня 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1126918"></a>
5. https://www.nytimes.com/2024/07/15/science/bengt-samuelsson-dead.html
6. Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
7. NNDB — 2002.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>
8. Bengt Samuelsson — AE. Праверана 8 ліпеня 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q337234"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107213897"></a>
9. Fellows Directory
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q99485572"></a>
10. Bengt I. Samuelsson

Літаратура

• Raju, T N (1999), «The Nobel chronicles. 1982: Sune Karl Bergström (b 1916); Bengt Ingemar Samuelsson (b 1934); John Robert Vane (b 1927)», Lancet 354 (9193): 1914, 1999 Nov 27, PMID 10584758
• Маніна А. Ю. Самуэльсан Бенгт Інгемар // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 142. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).

Спасылкі

• Аўтабіяграфія Бенгта Самуэльсана на Нобелеўскім сайце (англ.)