Ruanda

A Koatn vo Ruanda.

A Koatn mid de altn Prowinzn.

Dej neia Prowinzn vo 2006.

Ruanda, amtle engl. Republic of Rwanda,^[1] is a vo Land umschlossna Stoot in n Groussn Grombruch, wou d Regionna vo d Groussn Seja un Oustafrika zamtreffn. Es is oins vo de klejnnanan Stootn vo Afrika, ligt a poa Grod sidle von n Equatoa u d Hapstod hoisst Kigali. Ruanda hod d Nouchbalenda Uganda, Tansania, Burundi u Demokratischa Repablik Kongo. Es Land mid de Seja is recht houch gleng; in Westn hod s vill Bergg, in n Oustn Savanna-Landschaftna. Es Klima is temperiat bis subtropisch mid zwoa Rengzeitaln u zwou Trucknzeitn in n Joua. U midrana Bvelkaring vo mejra wej 12,6 milliona Leitn^[2] af 26 338 km² is s da am dichtann bsidlta Stoot af da afrikanischn Landmassn.

Dej Bvelkaring is jung un iwawejngt 'deafflarisch'. D Leitn z Ruanda nenna se Banjaruanda, resp. Ruandaleit, unta dene wou s dej Hutu, dej Tutsi u dej Twa git. Dej Letztan han a kurz gwachsna, zwerglata Waldla, aa Wildara u Sammla ghoissn, dej wou ma aswej d Noukumma vo d frejastn Bawõhna vo da Region sigt. Dej Gstudiatn streitn se iwa n Ursprung u d Untaschid zwischn de Hutu u d Tutsi; oa glamma, dass s af gwengana sozjala Kastn vo oinn oinzing Vulk zrugg gengan, ondane, dass d Hutu u d Tutsi trennt vo vaschinane Ort i s Land einegfalln han. Es Kristndum is zohlnmaasse d grejssta Reliḡion in n Land; d Haptsproch is es Kinjaruanda, es Ruandagredd, wou vo fast d ganzn Ruandaleit gredt wiad u zamm min Englischn u Franzesischn a weitana Amtssproch is. Da suwerena Stoot Ruanda houd a presidentnats Reḡiringssystem. Da President is seit n Abrill 2000 da Paul Kagame vo da Ruandischn Patriotischn Front (RPF). In n Vagleich mid de Nouchbalenda hod Ruanda a gringa Korrupzionskultua, owa a Menscharechtsorganisaziona brichtn von n Untedaucha vo Opposizionsgruppn, Gschach u Restrikziona vo Moiningsfreihaitn. Es Land wiad seid de vurkulonjalnan Zeitn reḡiad vonrana striktn vawoltarischn Hirarchi. U nou da Glidarung vo 2006 gid s in n Land fimf Prowinzn. Ruanda is oins vo de draa Lenda af da Welt, wou Fraua in 'nazionsweitn' Parlament i da Iwazohl han, dej ondan zwoa han Bolivia u Kuba.

I da Region hom Sammla u Jaḡa i da Stõa- un Eisnzeid gsidlt ghobt; spada han Bantu-Sprochn rednata Velkln dazou kumma. Es hoisst, i da Ejascht han Stemm mid Konfederaziona u nouhat aa Kinegreich afkumma. Es Kinereich Ruanda is in 15./16. Jh. virakumma u hod in n 18./19. Jh. i da Region d Vurherrschaft ghobt. Dej Kineg, wou zou d Tutsi ghejat hom, hom z dera Zeit d Macht asbaut u d Hutu oiadaucht. 1884 hod se es Deitscha Koasareich d Region min Kinereich graubt u Deitschoustafrika zoutoalt, aft houd ena Belgjen in n Ejaschtn Weltkrejḡ 1916 d Kolonie wegga gnumma. Dej Lenda han mid de durtatn Kine reḡiad u dej Tutsi-Politik is furtgsetzt woan. D Hutu hom 1959 rewelliad, haffaweis Tutsi-Leit umbracht un af zletzt 1962 a unohangiga, Hutu-dominiata Repablik gschaffn. A Militeaputsch vo 1973 hod s Personol awengal astauscht, owa d Hutu-Politik niad gendat. Dej vo d Tutsi-gfejada Ruandischa Patriotischa Front (RPF) hod 1994 an Burgakrejḡ lousbumpat. Dej Presidentn vo Ruanda u Burundi, wou vo d Hutu-Leitn gweng u grod in an Flejḡa zammgsessn han, hom s en 6. Abril 1994 von n Himml oiagschossn. Af d sozjaln Spannunga is da Genozid vo 1994 gfulgt, i den wou d Hutu Extremistn umma 500,000–1,000,000 Tutsi u moderatna Hutu-Leit en Toud bracht hom. Da RPF hod mid an militearischn Siḡ dan Genozid en goa as gmacht.

D wiatschatlinga Entwicklung hod zwengs an Genozid u d Krejḡ schwar glittn ghobt. D Wiatschaft basiad am mejran af subsistenta Landwiatschaft, mid dera wou ma se selwan mid duachfejttat. Bsundas Kafe u The han "bouas Troad" fia n Feanhanḏl. Da Turismus is a schnell-wachsada Sektoa u brengt ena mittlawal aa dej grejssan Dewisn eina. Ruanda is oins vo nea zwoa Lenda, i de wou ma d Beaggorilla sicha bsouchn kõ, u Turistna vo iwaralln af da Welt vateichn bintlweis Gerschtl, fia dass s d Gorilla afspian u souchn deam. Za tradizionelln bsundas ruandischn Kunst u Kultua ghejat u. a. es Imigongo.

Ruanda wiad seit 1994 von an unitean presidentnatn System mid an zwoakammatn Parliament vo da Ruandischn Patriotischn Front reḡiad. Es Land is a Mitglid vo da Afrikanischn Union, de Vaointn Naziona, en Commonwealth of Nations, da COMESA, da Francophonie u da Oustafrikanischn Gmoischaft.

Galeri

• 
  A weitana Koatn.
• 
  Nu a Koatn.
• 
  D Vawoltungsregiona bis 2006.
• 
  D Virunga-Vulkann in n Noadwestn.
• 
  A ruandisches Flichtlingsloḡa z Kimbumba 1994.
• 
  D Landschaft i da Gengt vo Gitarama.
• 
  Gruppnbild vo ruandische Soldatn mid Militeaasbildan vo de US-Streitkreft.
• 
  Houchheisa i da Haptstod Kigali.
• 
  A Agaseke ghoissana tradizionella Koab vo Sisolwerg mid spitza Haum.
• 
  D Strouss vo Kigali af Kiruhura.
• 
  D katolischa Kirng vo Rwamagana.
• 
  Thefelda z Ruanda.
• 
  Da Nyabarongo, da wou in Nil eineflejsst.
• 
  A Gorillamama vo de Beaggorilla mid Kind in Nazionolpark.

Beleg

1. Government of Rwanda: Welcome to Rwanda.
2. "Total Population - Both Sexes". World Population Prospects, the 2019 Revision. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division, Population Estimates and Projections Section. June 2019. Afgrouffn en 17. June 2019

Stootn in Afrika

Algerien | Angola | Äquatorialguinea | Äthiopien | Benin | Botsuana | Burkina Faso | Burundi | Dschibuti | Egyptn | Öifnboaküstn | Eritrea | Eswatini | Gabun | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bissau | Kamerun | Kap Verde | Kenia | Komorn | Kongo (Dem. Rep.) | Kongo (Rep.) | Lesotho | Liberia | Libyen | Madagaskar | Malawi | Mali | Marokko | Mauretanien | Mauritius | Mosambik | Namibia | Niger | Nigeria | Ruanda | Sambia | São Tomé und Príncipe | Senegal | Seychelln | Sierra Leone | Simbabwe | Somalia | Sidafrika | Sudan | Sidsudan | Tansania | Togo | Tschad | Tunesien | Uganda | Zentralafrikanische Republik Andane Gebiete:  Ceuta | Îles Éparses | Kanarische Insln | Madeira | Mayotte | Melilla | Réunion | St. Helena | Westsahara

Mitglieda vo da Afrikanischn Union

Ägypten | Algerien | Angola | Äquatorialguinea | Äthiopien | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Dschibuti | Elfenbeinküste | Eritrea | Eswatini | Gabun | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bissau | Kamerun | Kap Verde | Kenia | Komoren | Kongo, Demokratische Republik | Kongo, Republik | Lesotho | Liberia | Libyen | Madagaskar | Malawi | Mali | Marokko | Mauretanien | Mauritius | Mosambik | Namibia | Niger | Nigeria | Ruanda | Sambia | São Tomé und Príncipe | Senegal | Seychellen | Sidafrika | Sidsudan | Sierra Leone | Simbabwe | Somalia | Sudan | Tansania | Togo | Tschad | Tunesien | Uganda| Zentralafrikanische Republik

Indanational ned okennde Mitglieda: Demokratische Arabische Republik Sahara