Fransa Dənizaşırı Bölgələr Birliyi

FDBB
France d'outre-mer
Bayraq
Sahəsi
• Ümumi	551394 km²
Əhalisi
• Əhali	2,735,000 (2017) nəfər
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Fransa Dənizaşırı Bölgələr Birliyi (fr. La France d’Outre-Mer) — Avropada yerləşən Fransanın yer kürəsinin müxtəlif bölgələrində mövcud olan ərazilərinin daxil olduğu birlik. Bölgələrin statusu Dənizaşırı departament, Dənizaşırı kollektivlik olmaqla bir necə dərəcədən ibarətdir. Fransa parlamenti və senatında təmsil olunan ərazilərin bəzi məsələlərdə daxili müstəqillikləri mövcuddur. Fransa Dənizaşırı Bölgələr Birliyinin daxil olduğu ərazilərdə yaşayan şəxslər Fransa vətəndaşlığı daşıyır və başda prezident seçkiləri olmaqla, Fransada keçirilən müxtəlif səviyyəli seçkilərdə iştirak etmək hüquqları mövcuddur. FDBB-yə Fransa Qvianası, Sakit okeanı, Hind okeanı və Antarktidada yerləşən bir çox ərazilər daxildir.

Dənizaşırı departament və Dənizaşırı kollektivliklərin siyasi sərbəstlikləri eyni dərəcədə deyil. Dənizaşırı departamentlər Fransanın inzibati ərazi vahidlərindən olan departamentlərlə eyni statusa malikdirlər. Fransa Dənizaşırı Bölgələr Birliyinə daxil olan ərazilər Fransa Konstitusiyasında nəzərdə tutulmuş bütün qanunlara tabedir və ölkə hüquq sistemini tənzimləyən cinayət, vergi, sosial yönümlü qanunlar sözügedən ərazilərdə tətbiq edilməkdədir. Dənizaşırı kollektivliklər müdafiə, beynəlxalq münasibətlər, ticarət və valyuta, məhkəmə və inzibati hüquq qanunları istisna olmaqla, öz qanunlarını qəbul etməyə səlahiyyətlidirlər.

Dənizaşırı kollektivliklər yerli səviyyədə seçilmiş assambleyalar, Fransa parlamenti və Fransa hökuməti, kollektivliklərdən seçilmiş millət vəkili və senatorlar, habela Fransa Dənizaşırı Bölgələr Nazirliyi tərəfindən idarə olunmaqdadır. Fransa Dənizaşırı Bölgələr Birliyinin ərazisi 9,821,231 km² olan xüsusi iqtisadi zonaya malikdir və ölkə ərazisinin 17,8% hissəsini təşkil etməkdədir. Fransanın Cənub və Antarktika ərazilərinə daxil olan Adel Torpağı Fransa qanunlarına əsasən rəsmi şəkildə ölkənin bir parçası hesab olunsada, Antarktika haqqında konvensiyanın şərtlərinə əsasən ərazi mübahisələndirilmişdir.

Tarixi əhali
İl	Əh.	±%
1953	909.000	—
1963	1.194.000	+31.4%
1973	1.475.000	+23.5%
1983	1.656.000	+12.3%
1993	2.028.000	+22.5%
2003	2.414.000	+19.0%
2013	2.691.000	+11.5%
2016	2.774.000	+3.1%
Bütün beş xarici departamentin əhalisi 2016-cı ilin yanvar ayında 2,114,000 [1] nəfər təşkil etmişdir. Dənizaşırı kollektivliklərdə yaşayan əhali 600.000 nəfərdir. (Sen-Pyer və Mikelon [2], Sen-Bartelemi [3], Sen-Marten [4], Fransa Polineziyası [5], Uollis və Futuna [6], Yeni Kaledoniya [7]). Departament və Kollektivliklərdə ümumi 2.774.000 nəfər yaşayır.

Üzərində yaşayış olan departamentlər və kollektivlər

Bu siyahıya 11 bölgə daxildir:

Bayraq[note 1]	Ad	Paytaxt	Əhali	Ərazi (km^2)	Əhali sıxlığı (Hər km üçün^2)	Status	Yerləşmə	Qeyd
	Fransa Qvianası	Kayenna	250,109[1]	83,534[2]	3	Dənizaşırı departament	Cənubi Amerika
	Fransa Polineziyası	Papeete	268,270[3]	3,521[4]	76	Dənizaşırı kollektivlik	Sakit okean
	Qvadelupa	Bas Ter	405,739[1]	1,628[2]	249	Dənizaşırı departament	Antil adaları
	Martinika	For-de-Frans	386,486[1]	1,128[2]	343	Dənizaşırı departament	Antil adaları
	Mayotta	Mamudzu	226,915[5]	374[4]	569	Dənizaşırı departament	Afrika (Mozambik boğazı)	2009-cu ilin 29 mart tarixində bölgənin Dənizaşırı departament statusuna yüksəldilməsi üçün referendum keçirilmişdir. 95,24% səslə qəbul olunan referendumun nəticələri 2011-ci ilin 31 mart tarixində qüvvəyə minmişdir. Komor adaları bölgəyə haqq iddia etməməkdədir.
	Yeni Kaledoniya	Numea	268,767[6]	18,575.5[7]	14	Dənizaşırı kollektivlik	Sakit okean	2018-ci ildə müstəqillik üçün referendum keçiriləcək.
	Reyunyon	Sen-Deni	840,974[1]	2,504[2]	336	Dənizaşırı departament	Afrika (Hind okeanı)
	Sen-Bartelemi	Qustaviya	9,035[8]	25[9]	361	Dənizaşırı kollektivlik	Antil adaları	2007-ci ilin 22 fevralında Qvadelupadan ayrılmışdır.
	Sen-Marten	Mariqo	36,286[8]	53[10]	685	Dənizaşırı kollektivlik	Antil adaları	2007-ci ilin 22 fevralında Qvadelupadan ayrılmışdır.
	Sen-Pyer və Mikelon	Sen-Pyer	6,080[8]	242[4]	25	Dənizaşırı kollektivlik	Kanadanın cənub-şərqi
	Uollis və Futuna	Mata-Utu	12,197[11]	142[4]	86	Dənizaşırı kollektivlik	Sakit okean

1. Fransız Konstitusiyasının 2-ci maddəsində Fransa bayrağı Fransanın yeganə qanuni bayrağı olduğu bildirilir. Yalnız Fransa Polineziyası (Dənizaşırı kollektivlik) və Yeni Kaledoniya (Dənizaşırı departament) xüsusi icazə əsasında bayraqdan istifadə edə bilər. Bu haqq Noumé Accord tərəfindən 1984-cü ilin 6 sentyabr tarixində hər iki əraziyə verilmişdir. 2007-ci ilin 23 fevralından Fransanın Cənub və Antarktika əraziləridə Fransa bayrağı əsasında hazırlanmış bayraqdan istifadə edir. Bölgələrin tarixi bayraqları bəzən istifadə edilir, lakin rəsmi şəkildə istifadəsinə icazə yoxdur. Bir çox ərazilər əraziləri təmsil etmək üçün qeyri-rəsmi bayraqları istifadə edilir. Bu cədvəldə qeyri-rəsmi bayraqlar göstərilmişdir.

Üzərində yaşayış olmayan ərazilər

(Ərazilər adətən müxtəlif elmi araşdırmalar və ekspedisiyalar üçün istifadə edilməkdədir.)

Bayraq	Ad	Tabe olduğu	Səpələnmiş adalar	Paytaxt	Ərazi (km^2)	Status	Yerləşmə	Qeyd
	Klipperton	-	-	-	2[12]	Fransa dövlətinin özəl mülkiyyəti	Meksikanın qərbi
	Fransanın Cənub və Antarktika əraziləri	Kroze adaları	-	Alfred Fo	340[13]	FCAƏ bölgəsi	Hind okeanının cənubu
		Kergelen	-	Port-o-Frans	7,215[13]	FCAƏ bölgəsi	Hind okeanının cənubu
		Sen-Pol adası və Amsterdam adası	-	Marten-de-Vive	66[13]	FCAƏ bölgəsi	Hind okeanı
		Adel Torpağı	-	Dümon Dürvill Stansiyası	432,000[13]	FCAƏ bölgəsi	Antarktida	Antarktika haqqında konvensiyanın şərtlərinə əsasən
		Hind okeanında səpələnmiş adalar	Bank-du-Qeysir	-	0	FCAƏ bölgəsi	Afrika (Mozambik boğazı)	Komor adaları və Madaqaskar tərəfindən ərazi iddiaları irəli sürülür
			Bassas da İndiya adaları	-	1[13]		Afrika (Mozambik boğazı)	Madaqaskar tərəfindən ərazi iddiaları irəli sürülür
			Avropa	-	30[13]		Afrika (Mozambik boğazı)	Madaqaskar tərəfindən haqq iddia edilməkdədir
			Qloryoz adaları	-	7[13]		Hind okeanı	Komor adaları və Madaqaskar tərəfindən ərazi iddiaları irəli sürülür
			Xuan de Nova	-	5[13]		Afrika (Mozambik boğazı)	Madaqaskar tərəfindən ərazi iddiaları irəli sürülür
			Tromelin adası	-	1[13]		Hind okeanı	Mavriki tərəfindən ərazi iddiaları irəli sürülür

Xəritə

Dənizaşırı bölgələrdəki əsas şəhərlər

• Pointea Pit və Lezabim (Qvadelupa): 315,684 (2013)
• Sen-Deni (Reyunyon): 197,256 (2013)
• For-de-Frans (Martinika): 171,628 (2008)
• Numea (Yeni Kaledoniya): 163,723 (2009)
• Sen-Pyer (Reyunyon): 148,273 (2008)
• Papeete (Fransa Polineziyası): 131,695 (2007)
• Sen-Paul (Reyunyon): 103,008 (2008)
• Kayenna (Fransa Qvianası): 102,089 (2008)

İstinadlar

1. INSEE. "Estimation de population au 1er janvier, par région, sexe et grande classe d'âge – Année 2013" (fransız). April 10, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 26, 2014.
2. INSEE. "Base chiffres clés : évolution et structure de la population 2010" (fransız). September 24, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 31, 2014.
3. ISPF. "Population des subdivisions administratives de Polynésie française" (fransız). January 7, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 26, 2013.
4. INSEE. "Tableau Économique de Mayotte 2010" (PDF) (fransız). səh. 21. January 6, 2020 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: January 31, 2014.
5. INSEE. "212 600 habitants à Mayotte en 2012 - La population augmente toujours fortement" (fransız). December 19, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 26, 2013.
6. ISEE. "Chiffres clés Nouvelle-Calédonie - Démographie" (fransız). July 13, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 26, 2013.
7. ISEE. "Tableaux de l'Economie Calédonienne : Population, superficie et densité par commune et province en 2009" (fransız). December 25, 2018 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 31, 2014.
8. INSEE, Government of France. "Populations légales 2011 des collectivités d'outre-mer" (fransız). February 18, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 31, 2014.
9. INSEE. "Actualités : 2008, An 1 de la collectivité de Saint-Barthélemy" (fransız). January 8, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 31, 2014.
10. INSEE. "Actualités : 2008, An 1 de la collectivité de Saint-Martin" (fransız). January 13, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 31, 2014.
11. STSEE. "Populations légales au recensement de la population 2013 de Wallis et Futuna" (fransız). February 3, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 31, 2014.
12. Ministry of Overseas France. "L'île de Clipperton" (fransız). February 27, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 31, 2014.
13. Délégation générale à l'outre-mer. "Terres Australes et Antarctiques Françaises : Données géographiques et humaines" (PDF) (fransız). February 2, 2014 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 31, 2014.

Xarici keçidlər

•  (fr.) Fransa Dənizaşırı Bölgələr Nazirliyinin rəsmi saytı
•  (fr.) past and current developments of France's overseas administrative divisions like collectivités d'outre-mer Arxivləşdirilib 2006-09-29 at the Wayback Machine