Islles Feroe

Islles Feroe
Bandera de las Islas Feroe ^(es) Escudo de Islas Feroe ^(es)
Alministración
País	Reinu de Dinamarca
Tipu d'entidá	país autónomu del Reinu de Dinamarca
Capital	Tórsḥavn
Løgmaður ^(es)	Aksel V. Johannesen
Nome oficial	Føroyar (fo) Færøerne (da)
Nome llocal	Føroyar (fo)
Llingües oficiales	Feroés danés
Xeografía
Coordenaes	61°58′12″N 6°50′40″W
Superficie	1399 km²
Llenda con	Islandia
Puntu más altu	Slættaratindur
Demografía
Población	54 149 hab. (1r xineru 2023)
Densidá	38,71 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC±00:00
Dominiu d'Internet	.fo
Códigu telefónicu	+298
Fundación	1r abril 1948

Les Islles Feroe^[1] (en feroés Føroyar, y en danés Færøerne) ye un país autónomu perteneciente al reinu de Dinamarca. El so territoriu fórmalu un archipiélagu de pequeñes islles asitiaes ente'l mar de Noruega y l'Océanu Atlánticu norte, a mediu camín ente Noruega ya Islandia y a unos 320 km al norte-noroeste d'Escocia. La so estensión aproximao ye de 1.399 km², y la so población estimada en xunetu de 2015 yera de 50.196 habitantes^[2].^[3]

L'archipiélagu ye permontañosu, y el so clima, oceánico subpolar suave, ye ventosu, húmedu, nubosu y fríu tol añu. Pese a la so llatitú, mui al norte, les temperatures medies caltiénense perriba los cero graos tol añu.

Ente 1035 y 1814 les islles Feroe pertenecieran al reinu de Noruega. El tratáu de Kiel de 1814 dio-y a Dinamarca'l control sobre les islles, amás de sobre Groenlandia ya Islandia. Les islles tienen sío un país autónomu dientru del reinu de Dinamarca dende 1948. Los feroeses deciden la mayoría de los asuntos de so, quedando embaxu'l control de Dinamarca namái la defensa, la policía, la xusticia, la moneda y los asuntos esteriores. Les islles tienen representación propia, dientru la delegación danesa, nel Conseyu Nórdicu, y compiten separtadamente de Dinamarca, como un país independiente, en dellos deportes.

Xeografía

Les islles Faroe son un archipiélagu formáu por 18 islles asitiaes ente'l mar de Noruega y l'Océanu Atlánticu, aproximao a mediu camín ente Islandia y Noruega. Les sos coordenaes son 62°00′N 06°47′W.. L'archipiélagu tien una estensión de 1.399 km², y inclúi pequeños ríos y llagos, como'l so llagu más grande nomáu Sørvágsvatn. La so llinia de costa tien una estensión de 1.117 km, y nun tien llende terrestre con dengún otru país. Allúgase a 300 km del archipiélagu de les islles Orcades (Escocia), a 320 km del territoriu continental d'Escocia, a 450 km d'Islandia, a 67 km d'Irlanda, a 670 km de Noruega y a 990 km de Dinamarca.

Les islles tán formaes por llava basáltica, y formaben parte, durante'l Paleoxenu, de la gran meseta tuleana^[4]. Les de mayor tamañu son Streymoy (aú s'alcuentra la capital, Tórsḥavn), Eysturoy, Vágar, Suðuroy y Sandoy. Del total de 18 namái la islla de Lítla Dímun ta anguaño despoblada. La mayoría d'elles son de forma allongada, y tienen na pesca y la xeneración d'enerxía la so principal fonte de riqueza.

Les islles son montañoses y rocoses, con dellos cumales de non munchu altor y costes formaes por cantiles. Les islles tienen los cantiles más altos d'Europa, y dellos de los más altos del mundu. El puntu más altu del archipiélagu ye'l Slættaratindur, a 882 m sobro'l nivel de la mar. Lo accidentáu del terrenu fizo perabegosa la construcción de carreteres; esti problema tien solucionaose de recién al traviés de túneles.

Clima

El clima del archipiélagu ye, acordies cola clasificación climática de Köppen, oceánicu subpolar, con clima de tundra en delles fasteres, especialmente montañoses. El clima ta perinfluenciáu pola corriente del Golfu, que causa la corriente noratlántica que templa les temperatures del archipiélagu. La conxunción d'esta cola gran distancia a les principales corrientes d'aire caliente fai que, magar que los iviernos seyan templaos, con temperatures medies de 3º-4ºC, los branos seyan fríos, con medies de temperatura de namái 9,5º-10,5º. La temperatura media añal de 2012 foi de 6,7ºC; na capital, Tórsḥavn, hebo 195 días de lluvia, con 32 díes con xelada y namái 1.032 hores con lluz solar direuta. L'archipiélagu en conxuntu ye ventosu, nubosu y fríu cuasi tol añu, con una media de 260 díes con lluvia y perpocos díes claros. Una carauterística del clima feroés ye que, por culpa l'altitú, les corrientes oceániques, la topografía del terrenu y los vientos, varíe enforma en distancies perpequeñes.Nun ye raro que tea lloviendo nún llugar, y nevando notru cercanu asitiáu a la misma altitú, ni que tea xarabatiando a perpoca distancia d'un llugar nel que malpenes orbaya.

Historia

Tres un escuru y intermitente poblamientu celta, les islles Feroe colonizáronse por escadinavos vinientes de Noruega nel sieglu IX, éstos sometieron l'archipiélagu nel XI nel intre que'l cristianismu entamába nes islles. Cola Xunión de Kalmar les islles Feroe pasaron pa la corona danesa, so la cual permanecieron tres el tratáu de Kiel. Na Segunda Guerra Mundial, conquistada Dinamarca pola Alemaña nazi, les islles fueron ocupaes polos británicos, lo que nun fixo sinón xorrecer los sentimientos d'autonomía; estos cristalizaron na autonomía de 1948. Ye perimportante que les islles Feroe al igual que Groenlandia malque seyan parte de Dinamarca nun pertenecen a la Xunión Europea, yá que rechazaron entrar cuando lo fixo Dinamarca en 1973

Población

L'archipiélagu tien 48.000 habitantes, de los cuales casique'l 90% son orixinarios de les islles, un 8% provién d'otres posesiones de la corona -Dinamarca,Groenlandia. Toles islles tán habitaes sacante Litia.

Referencies

1. (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
2. «"Faroe Islands" en el The World Factbook de la CIA.». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-02-23.
3. "Facts%20about%20the%20Faroe%20islands"%20na%20web%20oficial%20del%20Conseyu%20Nórdicu.%5D web oficial del Conseyu Nórdicu
4. Geoffroy, Laurent; Bergerat, Francoise; Angelier, Jacques (1996). "Brittle tectonism in relation to the Palaeogene evolution of the Thulean/NE Atlantic domain: A study in Ulster". Geological Journal 31 (3): 259. doi:10.1002/(SICI)1099-1034(199609)31:3<259::AID-GJ711>3.0.CO;2-8

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Islles Feroe.

• Datos: Q4628
• Multimedia: Faroe Islands