Guadalupe ye un conceyu español de la provincia de Cáceres, na comunidá autónoma d'Estremadura. #Asitiar na mancomunidá de Villuercas-Ibores-Jara y nel partíu xudicial de Logrosán. Los pueblos más cercanos per carretera son Cañamero, Alía, Castilblanco, Logrosán y Navalvillar de Ibor. El conceyu tien 1787, 2004, 1999, 2063, 2090, 2096, 2114, 2113, 2206, 2227, 2232, 2325, 2191, 2348, 2021, 2013, 1999, 1960, 1887, 1862, 1828, 1822 y 1787 habitantes según l'últimu datu del INE.
Según la tradición un pastor atopó una talla de la virxe María nel ríu Guadalupe a finales del sieglu XIII o principios del XIV. Cerca del llugar onde s'atopó la imaxe construyó una ermita alredor de la cual surdió l'asentamientu actual col nome de Puebla de Santa María de Guadalupe. Dende la construcción del primer santuariu Guadalupe #convertir nel centru de pelegrinación más importante de la península ibérica dempués de Santiago de Compostela, condición que caltién na actualidá al traviés de la pelegrinación que llega de toa España pelos caminos de Guadalupe. Esto debe al fechu de que #si Santiago ye'l patrón d'España, la virxe de Guadalupe ye la patrona de toles tierres de fala hispana y ostenta el títulu de reina de les Españas según la tradición católica. L'actual Real Monesteriu de Santa María de Guadalupe ye consideráu como unu de los mayores símbolos d'Estremadura y la Virxe de Guadalupe ye tamién patrona d'esta rexón. El conceyu cunta con gran cantidá de monumentos amás del monesteriu.
El 14 d'avientu de 2017 #condecorar a Guadalupe col títulu de "Primer Maravía Rural 2017". A esta reconocencia #sumir al certame de Ferrero Rocher "Lluz el to Pueblu" pa escoyer el "Pueblu más Guapu y Bonu d'España", dau de manera oficial el 16 d'avientu de 2017.,,[2][3][4]
Fonte: Ministerio de Agricultura, Alimentación y Medio Ambiente. Datos de precipitación para el periodo 1961-1995 y de temperatura para el periodo 1961-1990 en Guadalupe[6] 22 d'ochobre de 2012
Historia
Claustru de Guadalupe.
Según narra una antigua lleenda l'apaición de la imaxe de la Virxe #producir a finales del sieglu XIII o principios del XIV a un pastor de Cáceres, que darréu recibió'l nome de Gil Cordero. Esta efixe, según la mesma lleenda, fuera esculpida per San Lucas, que morrió en Acaya (Asia Menor), foi soterráu cola imaxe de La nuesa Señora. Treslladáu'l so cuerpu a Constantinopla, a mediaos del sieglu cuartu, la imaxe #acompañar.
Escoyíu, nel añu 590 Gregorio Magno, papa, treslladó dicha imaxe al so oratoriu particular. Afeutada Roma d'una fuerte epidemia, el papa Gregorio, solicitó la proteición de María per mediu d'esta efixe. Llevada en procesión por cais, vio'l pueblu cómo cesaba la peste, mientres apaecía un ánxel, sobre un castiellu, llamáu dende entós Sant´Angelo. Gregorio Magno unvió a San Leandro, arzobispu de Sevilla, al traviés del so hermanu Isidoro, que taba entós en Roma, esta singular imaxe de María, como agasayo. Nel so treslláu dende Roma a Sevilla, la espedición sufrió una fuerte nube n'alta mar, que gracies de nuevu a la proteición de María, llegó sana y salva a Sevilla, onde foi recibida per San Leandro y entronizada na ilesia principal, na que permaneció hasta la conquista musulmana.
Hacia l'añu 714,dellos clérigos na so fuxida escontra'l norte de la península, traxeron consigo esta imaxe y delles reliquies de santos, qu'escondieron xunto al ríu Guadalupe, onde permaneció oculta hasta la so apaición al pastor cacereñu.
En dichu llugar construyó una ermita, alredor de la cual fueron asitiándose los primeros habitantes del nuevu nucleu de población, que tomaría'l so nome del ríu nel que foi atopada la imaxe de la Virxe. Les primeres noticies históriques #referir al otorgamiento de tierres a estos pobladores per parte del rei Alfonso XI en 1340, pasando a depender de la ciudá de Talavera de la Reina. En 1347 méntase yá'l nome de Puebla de Santa María de Guadalupe. En 1349, el rei da al prior del santuariu'l títulu de "Señor de #Poblar", que caltendría hasta 1820, fecha en que se constitúi'l primer conceyu. Pueblu orixinariamente perteneciente a les Tierres de Talavera y a la rexón de Castiella La Nueva, en 1833 pasa a formar parte de la provincia de Cáceres y por tanto a Estremadura.
Nel añu 1820, a la cayida del Antiguu Réxime la llocalidá #constituyir en conceyu constitucional, entós conocíu como Puebla de Guadalupe na rexón d'Estremadura que dende 1834 quedó integráu en Partíu Xudicial de[7] Logrosánque nel censu de 1842 cuntaba con 700 llares y 3835 vecinos.[8]
En 1389 el santuariu ye encamentáu a los padres jerónimos, quedando so la so custodia hasta 1835. A partir de dicha fecha pasa delles décades abandonáu hasta qu'en 1908 los franciscanos fáense cargu del monesteriu.
Nesti pueblu #grabar en 1956 la película El pequeño ruiseñor, la primer película de Joselito.[cita [ensin referencies]
Demografía
Guadalupe tuvo los siguientes datos de población dende 1900:[9][10]
Alministración y política
Na siguiente tabla amuésense los votos nes eleiciones municipales de Guadalupe, col númberu de conceyales ente paréntesis, nes eleiciones municipales dende 2003:[11]
La so principal fonte d'ingresos ye debida al turismu. Tien una agricultura con cultivos de ceberes, vide, olivares y hortolices. Tamién destaca'l ganáu lanar y porcín.
Servicios públicos
Educación
El pueblu cunta col so propiu IESO, el IESO Las Villuercas. Tamién cunta con un centru d'Educación Infantil y Primaria, el CEIP Reis Católicos.[12]
Sanidá
Guadalupe ye capital d'una zona de salú dientro del área de salú de Cáceres. Por cuenta de ello, el conceyu tien un centru de salú en #callar Viña Mayor. Na zona de salú de Guadalupe inclúyense les llocalidaes vecines de Alía y La Calera.[13] Tocantes a los centros sanitarios privaos, en 2013 había nel conceyu una consulta de podoloxía, una consulta de fisioterapia y dos clíniques dentales.[14] El conceyu cunta con una sola farmacia, que coordina les sos veces de guardia coles de Alía, Cañamero y Logrosán.[15]
Patrimoniu
Guadalupe de nueche.
Real Monesteriu de Santa María
#Fray Gonzalo de Illescas 1639 (235 x 290 cm.), Sacristía del monesteriu de Guadalupe.
Ilesia de La nuesa Señora, gótica (sieglu XIV), de tres naves y bóvedes de crucería. La so decoración ye barroca; el retablu mayor, obra de Juan Gómez de Mora foi esculpíu nel sieglu XVII, doráu y policromado por Giraldo de Merlo y Jorge Manuel Theotocópuli, fíu d'El Greco, enmarca grandes teles de Vicente Carducho y Eugenio Caxés.
El Camarín de la Virxe, del sieglu XVIII, contién cuadros de Luca Giordano.
Claustru mudéxar de dos pisos y, nel so centru, pequeñu templete góticu mudéxar, de lladriyu, revistíu d'azulexos de Manises.
Sala Capitular, del sieglu XV, con importantes pintures gótiques al frescu.
Claustru góticu, que foi antigua botica y hospital, obra de Covarrubias.
Sacristía y capiya de San Jerónimo, coles famoses pintures de Zurbarán.
Museos, de pintura y escultura (que cunta con obres de Juan de Flandes, Zurbarán, Goya, Juan Correa de Vivar, Nicolás Francés, Egas Cueman, Pedro de Mena y El Greco ente otros), ayalga con frontales bordaos y muséu de grandes llibros de coru miniados (sieglos XV-XVI).
Comedor de la Hospedería, obra de Rafael Moneo de 1994.
Poblar
Poblar, ye un interesante Conxuntu Históricu-Artísticu del sieglu XIV-XVI, con precioses caleyes y cases con portalaes.
Ente los sos monumentos destaquen:
Claustru Mudéxar Guadalupe.
Colexu d'Infantes
O Colexu de Gramática, antiguu centru d'enseñanza d'humanidaes y cantar relixoso, onde s'impartía'l trivium. Obra d'Antón Egas (s. XVI), ye un preciosu exemplar del arte mudéxar pol claustru, techos y portaes. Foi convertíu nel Parador Nacional de Zurbarán en 1966.
Conxuntu d'hospitales
Rede d'antiguos albergues y hospitales (sieglos XIV-XVI) p'atención de pelegrinos y enfermos; caltiénense la Enfermería de Monxos (parte de la Hospedería del monesteriu), y los de San Xuan Bautista (o d'Homes, güei dependencia del Parador de Turismu), Nuevu (o de Muyeres), la Pasión y San Sebastián. Nel Hospital de San Juan #prauticar por primer vegada n'España, con autoridá pontificia concedida pol papa Eugenio IV en 1442, la ciruxía y diseición por #ciruxanu flaires y seglares.
Ilesia de la Santa Trinidá
Ilesia Nueva, obra de Barroca de Manuel de Lara Churriguera. Edificiu con portada barroca ye un templu de tres naves con cruceru y cúpula dedicáu a la Trinidá. Foi construyíu nos años 1730-1735 por cuenta del Duque de Veragua, descendiente de Cristóbal Colón.
Arcos medievales
De les antigües cintes de muralles; caltiénense cinco (tres - San Pedro, Sevilla y Remexu Gordu - de la muralla interior, y dos - Yeres y Tinte - de la muralla esterior).
Antigua judería.
Antigua judería
Con cases de los sieglos XIV al XVI. Les cases qu'arredolen la Plazuela de los Trés Remexos y les cais escontra l'oeste preséntense arrexuntaes, con típiques portalaes de madera y balcones floríos, remembrando les antigües costumes de la sierra.
Tamién tien de mentase'l Belén Artesanal de Norberto, conxuntu con más de 400 pieces de folla cocío, concebíu pola familia #Barba González, y de visita llibre tol añu.
Contorna
Capiya de la Madalena na Granxa de Mirabel.
LaGranxa de Mirabel, reedificada escontra 1486 pa descansu de los Reis Católicos, con portada del sieglu XVII. Bien d'Interés Cultural.
Molinos, de los sieglos XIV al XVI, antigües dependencies del monesteriu de Guadalupe. Destaca'l molín del estanque, con proteición de Bien d'Interés Cultural.
Pozu de la Nieve, antigua construcción del sieglu XVI nel monte, p'abastecer a los hospitales de Guadalupe.
Cultura
Entidaes culturales
Les principales entidaes museístiques de la villa son propiedá del Real Monesteriu de Santa María de Guadalupe y xuntos conformen los denominaos Museos del Real Monesteriu de Santa María de Guadalupe.[16] Ente ellos destaquen el Muséu de Bordaos, con ropes llitúrxiques d'ente los sieglos XVI y XIX; el Muséu de Llibros Miniados, onde s'esiben llibros realizaos nel monesteriu ente los sieglos XIV y XIX; y el Muséu d'Escultures y Pintures, que cunta con obres de Goya, el Greco, Zurbarán, Hanequin de Bruxeles y Egas Cueman, ente otros.
Eventos culturales
Alcuentros étnicu-culturales
Dende l'añu 1929 celébrense añalmente en Guadalupe les Xornaes de Solidaridá ente los Pueblos Hispanos, oficiosamente conocíes como Xornaes de la Hispanidá, entamaes pola Real Asociación de Caballeros de Santa María de Guadalupe. Celébrense en redol al 12 d'ochobre, Día de la Hispanidá. Una parte de les actividaes #realizar en Guadalupe y otra parte en dalguna otra ciudá estremeña que s'escueye cada añu. Cada convocatoria céntrase sobre un asuntu determináu rellacionáu colos venceyos ente España y América Llatina y los desafíos sociales a los que dambes redolaes faen frente na actualidá. Celébrense coloquios, conferencies, esposiciones de pintura y escultura, cates gastronómiques, feries d'artesanía y festivales de música.[17] Tamién s'apurren los Premios Guadalupe-Hispanidá, que galardonen a personaxes destacaos de les artes y les ciencies #natural y #social que contribuyeron al desenvolvimientu económico y social y la mutua conocencia de los pueblos hispanos y a la proyeición de la cultura española, estremeña ya hispanoamericana.[18] Les xornaes fueron declaraes Fiesta d'Interés Turísticu d'Estremadura.
Patrimoniu cultural inmaterial
Festividaes
Guadalupe el 12 d'ochobre de 2003.
Romería de San Blas, celébrase'l 3 de febreru na ermita de San Blas con procesión del Santu.
Fiesta de la Cruz, celébrase'l 3 de mayu cola veneración del Santu Cristu de Mirabel y de la Madalena.
Procesión del Corpus Christi.
Selmana Santa.
Toros Tradicionales. Tradicionalmente #celebrar a finales d'agostu.
Fiesta Patronal n'honor de Santa María de Guadalupe, celébrase'l 8 de setiembre. Dientro de les fiestes patronales desenvuélvense diversos actos relixosos ente los que destaquen: la Ufrienda Floral el día 6 de setiembre pela mañana, entamada pola Asociación de Dames de Santa María de Guadalupe, la Solemne Baxada del Camarín de la Sagrada Imaxe'l día 6 de setiembre pela tarde, la misa de pelegrinos la mañana del día 7 de setiembre, yá'l día 8 de setiembre, celébrase'l Día d'Estremadura, esti día destaquen la misa presidida pol arzobispu de Toledo (cuando, en realidá, nun tendría que ser asina, yá que ye'l día d'Estremadura) con asistencia de los obispos estremeños, y la Procesión de la Virxe pol Claustru Mudéxar y la Basílica. Dientro de los actos #cultural y #festivu, mientres los díes 6, 7, 8 y 9 de setiembre tien llugar la feria de Guadalupe, dientro de la cual destaca la quema de fueos artificiales la nueche del día 7 de setiembre frente la fachada del Monesteriu y el conciertu de la Banda de Música de Guadalupe la nueche del día 8 de setiembre.
Hispanidá (12 d'ochobre). Celebraes dende'l 12 d'ochobre de 1928, conmemorando la Coronación canónica de la Virxe de Guadalupe como "Patrona de la Hispanidá". A partir de 1929 celébrense añalmente en Guadalupe les Xornaes de Solidaridá ente los Pueblos Hispanos, conocíes como Xornaes de la Hispanidá. Amás d'un ciclu de conferencies y eventos pa la ocasión, en redol al Muséu de la Hispanidá, según el Conciertu de la Hispanidá, al cargu de la Orquesta d'Estremadura, y la entrega los tradicionales Premios Fundación Guadalupe-Hispanidá.[19]
Tradiciones
Caminos de Guadalupe
Guadalupe ye un importante centru de pelegrinación proveniente de diverses partes d'España. Tres l'entamu de la construcción del Monesteriu de Santa María de Guadalupe en 1337 por orde d'Alfonso XI creóse una rede de caminos que xuníen los principales nucleos de población del centru peninsular (Plasencia, Cáceres, Mérida, Ciudá Real, Toledo, Madrid) con Guadalupe.
Los dolce caminos históricos de Guadalupe
Na actualidá conozse y caltién el trazáu de dolce d'estos caminos históricos, qu'actúen como recta final de caminos más llargos que comuniquen tolos estremos de la península cola villa de Guadalupe.[20] Los dolce caminos históricos son:
.svg)
.svg){kind=small}
.jpg)
.JPG)
