Ds. Johannes van Andel (Sprang by ’s-Hertogenbosch, Nederland, 1662 – Ternaten, 2 September 1690) was die negende predikante wat in diens van die Nederduitse Gereformeerde Kerk bevestig is.
Hy het aan die Universiteit van Leiden studeer, waar hy op 8 Mei 1680 as student ingeskryf is. Ná sy studie is hy as predikant vir Indië benoem en het op weg daarheen, begin Junie 1687 in die Kaap aangekom. Kommandeur Simon van der Stel en sy raad het hom op 4 Junie 1687 "ná rijp overwegen des talents en vrome handels" as predikant vir "dese tedere volk planting" in die plek benoem van ds. Johannes Overney, wat 'n maand tevore oorlede is. In 'n brief aan Nederland het Van der Stel hom op 9 Julie beskryf as "een jongeman van seer goede bekwaamheden en stigtelijken wandel".
Op 19 Oktober 1688 het hy die eerste kerkgebou van die NG gemeente Stellenbosch ingewy en 'n preek gehou oor Numeri 6:23 tot 27. Op 8 November 1688 het Van der Stel bepaal dat hy gereeld iedere drie maande na Stellenbosch moes gaan om die Sakramente daar te bedien. Van Andel het aan die Kaap moeilikhede gehad, maar dit is nie bekend van watter aard dit was nie. In elk geval het Van der Stel op 28 Januarie 1689 aan die Raad "verslag gedaan van d'onlusten en 't misnoegen geresen tusschen den Eerwaerde D: Johannes van Andel, Bedienaar des goddelijken woords, hier ter stede, so ter eener, als ter andere zijde, om voor te komen en de vrede te conserveeren", waarop "na rijpe Raadpleging" besluit is om hom met die skip Alkmaar, wat toe net in Tafelbaai gelê het, na Batavia te laat vertrek en ds. Leonardus Terwoldt, wat met hierdie skip op weg na Indië was, in sy plek aan die Kaap te hou.
Hy het op 23 Mei 1689 sy akte van losmaking van die Kaap by die kerkraad van Batavia ingedien en die kerkraad het hom benoem om tydelik die dienste op die "Reede" waar te neem, dit wil sê op die skepe wat buitekant die hawe in die baai gelê het. Op 12 Oktober van dieselfde jaar is hy as predikant op Ternate benoem en het op 13 Februarie 1690 van die kerkraad van Batavia afskeid geneem en na sy nuwe standplaas vertrek, waar hy egter reeds op 2 September van dieselfde jaar oorlede is. Hy was getroud met Leonora Margarita Berbet d'Arques wat uit 's-Hertogenbosch afkomstig was.
Dr. H.D. van Broekhuizen beweer in sy Die Wordingsgeschiedenis van die Hollandse Kerke in Suid-Afrika op bls. 181 dat hy uit die "bekende Van Andel geslag uit 's-Hertogenbosch" gebore is, maar dis onwaarskynlik, want uit die lywige en uitvoerige stamboom en geskiedenis van hierdie familie blyk dit nie.[1]
Kaapse predikante tydens die 17de eeu
- Joan van Arckel (ook Johannes), 1665 - 1666
- Johannes de Vooght, 26 Februarie tot 23 November 1666
- Petrus Wachtendorp, November 1666 - Februarie 1667
- Adriaan de Vooght, 1667 - 1674
- Rudolphus Meerlandt, 1674 - 1675
- Petrus Hulsenaar, 1675 - 1677
- Johan Frederick Stumphius, Mei 1678
- Johannes Overney, 1678 - 1687
- Johannes van Andel, 1687 - 1689
- Pierre Simond, 1688 – 1702
- Leonardus Terwoldt, 1689 - 1693
- Hercules van Loon, 1695 - 1697
- Petrus Kalden, 1697 - 1707
Bronne
- (af) Engelbrecht, prof. dr. S.P. 1952. Die Kaapse predikante van die sewentiende en agtiende eeu. Kaapstad en Pretoria: H.A.U.M.-De Bussy.
- (nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
Verwysings
- ↑ (af) Engelbrecht, prof. dr. S.P. 1952. Die Kaapse predikante van die sewentiende en agtiende eeu. Kaapstad en Pretoria: H.A.U.M.-De Bussy.
