Interaktiewe sterrestelsel

Die Draaikolk-sterrestelsel en sy satelliet, NGC 5195.

Arp 273 is twee interaktiewe stelsels. (Bron: Nasa/ESA)

Interaktiewe sterrestelsels is sterrestelsels waarvan die swaartekragvelde mekaar versteur. ’n Voorbeeld van ’n klein interaksie is wanneer ’n satellietstelsel die spiraalarms van die primêre stelsel versteur. ’n Voorbeeld van ’n groot interaksie is die botsing van twee stelsels.

Interaksie met satelliete

’n Interaksie tussen ’n sterrestelsel en een van sy satelliete is algemeen. Die satelliet se swaartekrag kan een van die groter stelsel se spiraalarms aantrek of die satelliet kan in die primêre stelsel vasbeweeg (bv. die Sagittarius- Elliptiese Dwergsterrestelsel). Dit kan ’n mate van stervorming veroorsaak.

Botsings van sterrestelsels

Botsings tussen sterrestelsels is ook taamlik algemeen in die heelal. Vanweë die uiters dun verspreiding van materiaal in sterrestelsels is dit nie botsings in die ware sin van die woord nie, maar eerder ’n swaartekrag-interaksie. Botsings kan daartoe lei dat twee stelsels saamsmelt. Dit gebeur wanneer twee stelsels bots en nie genoeg momentum het om daarna aan te beweeg nie. As die een stelsel baie groter as die ander een is, sal die groot stelsel redelik ongeskonde bly terwyl die klein stelsel uitmekaargeruk en deel van die groot stelsel sal word.

Simulasies van botsings tussen sterrestelsels op rekenaars is nou algemeen, met al die realistiese fisiese faktore soos swaartekrag, gasverspreiding en stervorming wat in ag geneem word. ’n Versameling van sulke simulasies kan gevind word op die webtuiste van die Paryse Sterrewag.^[1]

Galaktiese kannibalisme

Galaktiese kannibalisme verwys na die proses waardeur ’n groot sterrestelsel ’n kleiner stelsel opneem vanweë ’n swaartekrag-interaksie. Die resultaat is dikwels ’n onreëlmatige sterrestelsel, of soms ’n elliptiese sterrestelsel.

Sommige sterrekundiges glo dat galaktiese kannibalisme tans plaasvind tussen ons Melkweg en die Magellaanse Wolke. Hulle noem as bewys die strome waterstof wat die Melkweg deur swaartekrag uit die Magellaanse Wolke aantrek.

Melkweg en Andromeda

Sterrekundiges het geraam dat die Melkweg en die Andromeda-sterrestelsel in sowat 4,5 miljard jaar sal bots. Daar word geglo die twee spiraalsterrestelsels sal saamsmelt en ’n elliptiese stelsel vorm.^[2][3]

Verwysings

1. GALMER 27 Maart 2010
2. Hazel Muir, "Galactic merger to 'evict' Sun and Earth," New Scientist 4 Mei 2007 Geargiveer 10 Oktober 2008 op Wayback Machine
3. Astronomy, Junie 2008, bl. 28, deur Abraham Loeb en T.J. Cox

Eksterne skakels

• Botsings van sterrestelsels Geargiveer 4 Maart 2016 op Wayback Machine
• Simulasies van botsings

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Interaktiewe sterrestelsel.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia