Sao tương tự Mặt Trời

Hình minh họa này so sánh Mặt Trời lớn hơn và nóng hơn một chút (trái) so với Tau Ceti.

Sao kiểu Mặt Trời, sao tương tự Mặt Trời và sao song sinh Mặt Trời (tiếng Anh: solar-type star, solar analog và solar twin) là những ngôi sao đặc biệt giống với Mặt Trời.^[1] Các ngôi sao này có ý nghĩa quan trọng khi chúng giúp các nhà thiên văn hiểu rõ hơn về đặc tính của Mặt Trời so với các ngôi sao khác và khả năng sinh sống trên các hành tinh.^[2]

Sự tương đồng với Mặt Trời

Việc xác định ba loại theo sự giống nhau của các ngôi sao đó với Mặt Trời phản ánh sự phát triển của các kỹ thuật quan sát thiên văn. Ban đầu, solar-type (sao kiểu Mặt Trời) là loại gần giống với Mặt Trời nhất có thể được xác định. Sau đó, các kỹ thuật đo lường chính xác hơn và cùng sự cải tiến của các đài quan sát cho phép các chi tiết chính như nhiệt độ có độ chính xác cao hơn, cho phép tạo ra phân loại solar analog (sao tương tự Mặt Trời) cho các ngôi sao đặc biệt giống với Mặt Trời. Sau đó, những cải tiến liên tục về độ chính xác đã cho phép tạo ra phân loại solar twin (sao song sinh Mặt Trời).^{[cần dẫn nguồn]}

Khi một ngôi sao có sự tương đồng với Mặt Trời, các nhà thiên văn sẽ có thể kiểm tra các đại lượng dẫn xuất – chẳng hạn như nhiệt độ, được lấy từ chỉ mục màu – so với Mặt Trời, ngôi sao duy nhất có nhiệt độ được biết một cách chắc chắn. Đối với những ngôi sao không giống với Mặt Trời, các nhà thiên văn không thể thực hiện kiểm tra chéo.^[1]

Sao kiểu Mặt Trời

Những ngôi sao này có sự tương đồng với Mặt Trời. Chúng là những sao dãy chính có màu B−V nằm trong khoảng từ 0,48 đến 0,80. Mặt Trời có màu B−V là 0,65. Ngoài ra, có thể sử dụng định nghĩa dựa trên loại quang phổ, chẳng hạn như F8V đến K2V, tương ứng với màu B−V từ 0,50 đến 1,00.^[1] Định nghĩa này phù hợp với khoảng 10% số sao,^[3] vì vậy danh sách sao kiểu Mặt Trời sẽ khá phong phú.^[4]

Bảng sau đây cho thấy các sao kiểu Mặt Trời trong vòng 50 năm ánh sáng gần như thỏa mãn các tiêu chí đối với sao tương tự Mặt Trời (màu B−V nằm trong khoảng từ 0,48 đến 0,80) dựa trên các phép đo hiện tại (Mặt Trời được liệt kê để so sánh):

Ví dụ về các ngôi sao kiểu Mặt Trời

Định danh	Tọa độ J2000[5]		Khoảng cách[5] (ly)	Phân loại sao[5]	Nhiệt độ (K)	Độ kim loại (dex)	Tuổi (Gyr)	Chú thích
	Xích kinh	Xích vĩ
Mặt Trời	—	—	0,0000158	G2V	5.778	+0,00	4,6	[6]
Alpha Centauri A [7]	15^h 49^m 36.49400^s	−60° 50′ 02.3737″	4,37	G2V	5.790	+0,20	4,4	[8][9][10][11]
Alpha Centauri B			4,37	K0V	5.260		4,4
Epsilon Eridani [12]	-09^h 27^m 29.7^s	03° 32′ 55.8″	10,4	K2V	5.084	−0,13	0,4–0,8
Tau Ceti [13]	01^h 44^m 04.1^s	−15° 56′ 15″	11,9	G8V	5.344	−0,52	5,8	[14]
82 Eridani [15]	03^h 19^m 55.7^s	−43° 04′ 11.2″	19,8	G8V	5.338	−0,54	6,1	[16]
Delta Pavonis [17]	20^h 08^m 43.6^s	−66° 10′ 55″	19,9	G8IV	5.604	+0,33	~7	[18]
V538 Aurigae [19]	05^h 41^m 20.3^s	+53° 28′ 51.8″	39,9	K1V	5.257	−0,20	3,7	[16]
HD 14412 [20]	02^h 18^m 58.5^s	−25° 56′ 45″	41,3	G5V	5.432	−0,46	9,6	[16]
HR 4587 [21]	12^h 00^m 44.3^s	−10° 26′ 45.7″	42,1	G8IV	5.538	+0,18	8,5	[16]
HD 172051 [22]	18^h 38^m 53.4^s	−21° 03′ 07″	42,7	G5V	5.610	−0,32	4,3	[16]
72 Herculis [23]	17^h 20^m 39.6^s	+32° 28′ 04″	46,9	G0V	5.662	−0,37	5	[16]
HD 196761 [24]	20^h 40^m 11.8^s	−23° 46′ 26″	46,9	G8V	5.415	−0,31	6,6	[18]
Nu² Lupi [25]	15^h 21^m 48.1^s	−48° 19′ 03″	47,5	G4V	5.664	−0,34	10,3	[18]

Sao tương tự Mặt Trời

Những ngôi sao này tương tự về mặt trắc quang với Mặt Trời và có những đặc điểm sau:^[1]

• Nhiệt độ trong vòng 500 K so với Mặt Trời (5.278 đến 6.278 K).
• Độ kim loại bằng 50–200% (± 0,3 dex) so với Mặt Trời, nghĩa là đĩa tiền hành tinh của ngôi sao đó sẽ có lượng bụi tương tự mà từ đó các hành tinh có thể hình thành.
• Không có sao đồng hành thân thiết (chu kỳ quỹ đạo quanh khối tâm từ mười ngày trở xuống), bởi vì một sao đồng hành như vậy sẽ kích thích hoạt động của sao.

Sao tương tự Mặt Trời không đáp ứng các tiêu chí chặt chẽ hơn của sao song sinh Mặt Trời. Bảng sau đây cho thấy các sao tương tự Mặt Trời trong vòng 50 năm ánh sáng và theo thứ tự khoảng cách tăng dần (Mặt Trời được liệt kê để so sánh):

Định danh	Tọa độ J2000 [5]		Khoảng cách[5] (ly)	Phân loại sao[5]	Nhiệt độ (K)	Độ kim loại (dex)	Tuổi (Gyr)	Chú thích
	Xích kinh	Xích vĩ
Mặt Trời	—	—	0,0000158	G2V	5.778	+0,00	4,6	[6]
Sigma Draconis [26]	19^h 32^m 21.6^s	+69° 39′ 40″	18,8	G9–K0V	5.297	−0,20	4,7	[27]
Beta Canum Venaticorum [28]	12^h 33^m 44.5^s	+41° 21′ 27″	27,4	G0V	5.930	−0,30	6,0	[16]
61 Virginis [29]	13^h 18^m 24.3^s	−18° 18′ 40″	27,8	G5V	5.558	−0,02	6,3	[18]
Zeta Tucanae [30]	00^h 20^m 04.3^s	–64° 52′ 29″	28,0	F9,5V	5.956	−0,14	2,5	[14]
Beta Comae Berenices [31]	13^h 11^m 52.4^s	+27° 52′ 41″	29,8	G0V	5.970	−0,06	2,0	[16]
61 Ursae Majoris [32]	11^h 41^m 03.0^s	+34° 12′ 06″	31,1	G8V	5.483	−0,12	1,0	[16]
HR 511 [33]	01^h 47^m 44.8^s	+63° 51′ 09″	32,8	K0V	5.333	+0,05	3,0	[16]
Alpha Mensae [34]	06^h 10^m 14.5^s	–74° 45′ 11″	33,1	G5V	5.594	+0,10	5,4	[14]
HD 69830 [35]	08^h 18^m 23.9^s	−12° 37′ 56″	40,6	K0V	5.410	−0,03	10,6	[14]
HD 10307 [36]	01^h 41^m 47.1^s	+42° 36′ 48″	41,2	G1,5V	5.848	−0,05	7,0	[16]
HD 147513 [37]	16^h 24^m 01.3^s	−39° 11′ 35″	42,0	G1V	5.858	+0,03	0,4	[18]
58 Eridani [38]	04^h 47^m 36.3^s	−16° 56′ 04″	43,3	G3V	5.868	+0,02	0,6	[14]
47 Ursae Majoris [39]	10^h 59^m 28.0^s	+40° 25′ 49″	45,9	G1V	5.954	+0,06	6,0	[14]
Psi Serpentis [40]	15^h 44^m 01.8^s	+02° 30′ 54.6″	47,8	G5V	5.683	0,04	3,2	[41]
HD 84117 [42]	09^h 42^m 14.4^s	–23° 54′ 56″	48,5	F8V	6.167	−0,03	3,1	[14]
HD 4391 [43]	00^h 45^m 45.6^s	–47° 33′ 07″	48,6	G3V	5.878	−0,03	1,2	[14]
20 Leonis Minoris [44]	10^h 01^m 00.7^s	+31° 55′ 25″	49,1	G3V	5.741	+0,20	6,5	[16]
Nu Phoenicis [45]	01^h 15^m 11.1^s	–45° 31′ 54″	49,3	F8V	6.140	+0,18	5,7	[14]
51 Pegasi [46]	22^h 57^m 28.0^s	+20° 46′ 08″	50,9	G2,5IVa	5.804	+0,20	7,0	[14]

Sao song sinh Mặt Trời

Phân loại quang phổ Morgan–Keenan của các ngôi sao. Loại sao phổ biến nhất trong vũ trụ là sao loại M, 76%. Mặt Trời là một ngôi sao dãy chính loại G (G2V) 4,6 tỷ năm tuổi. Chỉ 7,6% số sao là sao loại G.

Cho đến nay, không có sao song sinh Mặt Trời nào khớp chính xác với Mặt Trời được tìm thấy. Tuy nhiên, có một số ngôi sao gần như rất giống với Mặt Trời và được các thành viên của cộng đồng thiên văn coi là sao song sinh Mặt Trời. Một sao song sinh Mặt Trời chính xác sẽ là một ngôi sao G2V với nhiệt độ bề mặt 5.778 K (5.505 °C), 4,6 tỷ năm tuổi, với độ kim loại chính xác và độ biến thiên độ sáng Mặt Trời là 0,1%.^[47] Những ngôi sao này có độ tuổi 4,6 tỷ năm và đang ở trạng thái ổn định nhất. Độ kim loại, bán kính, thành phần hóa học, tốc độ quay, hoạt động từ tính và kích thước cũng rất quan trọng.^[48][49][50]

Những ngôi sao song sinh Mặt Trời giống với Mặt Trời hơn và có những đặc điểm sau:^[1]

• Nhiệt độ trong vòng 50 K so với Mặt Trời (5.728 đến 5.828 K)^[a] (trong vòng 10 K so với Mặt Trời (5768–5788 K).
• Độ kim loại bằng 89–112% (± 0,05 dex) của Mặt Trời, có nghĩa là proplyd của ngôi sao sẽ có lượng bụi gần như chính xác để hình thành hành tinh.
• Không có sao đồng hành, vì Mặt Trời là một sao đơn.
• Độ tuổi trong vòng 1 tỷ năm so với Mặt Trời (3,6 đến 5,6 tỷ năm).

Định danh	Tọa độ J2000[5]		Khoảng cách[5] (ly)	Phân loại sao[5]	Nhiệt độ (K)	Độ kim loạiy (dex)	Tuổi (Gyr)	Chú thích
	Xích kinh	Xích vĩ
Mặt Trời	—	—	0,0000158	G2V	5.778	+0,00	4,6	[6]
18 Scorpii [51]	16^h 15^m 37.3^s	–08° 22′ 06″	45,1	G2Va	5.433	−0,03	2,9	[52][53]
HD 150248 [54]	16^h 41^m 49.8^s	–45° 22′ 07″	88	G2	5.750	−0,04	6,2	[53]
HD 164595 [55]	18^h 00^m 38.9^s	+29° 34′ 19″	91	G2	5.810	−0,06	4,5	[53]
HD 195034 [56]	20^h 28^m 11.8^s	+22° 07′ 44″	92	G5	5.760	−0,04	2,9	[57]
HD 117939 [58]	13^h 34^m 32.6^s	–38° 54′ 26″	98	G3	5.730	−0,10	6,1	[53]
HD 138573 [59]	15^h 32^m 43.7^s	+10° 58′ 06″	99	G5IV–V	5.757	+0,00	7,1	[60]
HD 71334 [61]	08^h 25^m 49.5^s	−29° 55′ 50″	124	G2	5.701	−0,075	8,1	[62]
HD 98649 [63]	11^h 20^m 51.769^s	–23° 13′ 02″	135	G4V	5.759	−0,02	2,3	[53]
HD 143436 [64]	16^h 00^m 18.8^s	+00° 08′ 13″	141	G0	5.768	+0,00	3,8	[65]
HD 129357 [66]	14^h 41^m 22.4^s	+29° 03′ 32″	154	G2V	5.749	−0,02	8,2	[65]
HD 133600 [67]	15^h 05^m 13.2^s	+06° 17′ 24″	171	G0	5.808	+0,02	6,3	[52]
HD 186302 [68]	19^h 49^m 6.43^s	−70° 11′ 16.7″	184	G3	5.675	+0,00	4,5	[69]
HIP 11915 [70]	02^h 33^m 49.02^s	−19° 36′ 42.5″	190	G5V	5.760	−0,059	4,1	[71]
HD 101364 [72]	11^h 40^m 28.5^s	+69° 00′ 31″	208	G5V	5.795	+0,02	7,1	[52][73]
HD 197027 [74]	20^h 41^m 54.6^s	–27° 12′ 57″	250	G3V	5.723	−0,013	8,2	[75]
Kepler-452 [76]	19^h 44^m 00.89^s	+44° 16′ 39.2″	1400	G2V	5.757	+0,21	6,0	[77]
YBP 1194 [78]	08^h 51^m 00.8^s	+11° 48′ 53″	2934	G5V	5.780	+0,023	~ 4.2	[79]

Một số ngôi sao khác đôi khi được coi là sao song sinh Mặt Trời, ví dụ như Beta Canum Venaticorum; tuy nhiên, ngôi sao này có độ kim loại quá thấp (−0,21) đối với một sao song sinh Mặt Trời. 16 Cygni B đôi khi được coi là sao song sinh Mặt Trời, nhưng nó là một phần của hệ ba sao và là rất già đối với một sao song sinh Mặt Trời (6,8 tỷ năm tuổi). Hai ứng cử viên khác của sao song sinh Mặt Trời (cùng tuổi, độ kim loại và chuyển động học) là Gaia DR2 1927143514955658880 và 1966383465746413568.^[80]

Khả năng sinh sống tiềm năng

Một cách khác để định nghĩa sao song sinh Mặt Trời là "habstar" – một ngôi sao với những đặc điểm được cho là đặc biệt thân thiện với một hành tinh có sự sống. Các đặc điểm được xem xét bao gồm tính biến quang (variability), khối lượng, tuổi, độ kim loại và sao đồng hành thân thiết.^[81][b]

• Ít nhất 0,5–1 tỷ năm tuổi.
• Trên dãy chính.
• Không biến quang (non-variable).
• Có khả năng chứa các hành tinh đất đá.
• Hỗ trợ một khu vực có thể ở được ổn định.
• 0–1 ngôi sao đồng hành nhỏ.

Những sự sống kiểu như gấu nước có khả năng tồn tại trên các hành tinh quay quanh các ngôi sao nóng như B1V, với khối lượng 10 M_☉, và nhiệt độ 25.000 K (24.700 °C), thời gian trên dãy chính là khoảng 20 triệu năm.^[84][c]

Ghi chú

1. Một sao song sinh Mặt Trời thực sự theo ghi nhận của Đài thiên văn Lowell phải có nhiệt độ trong khoảng ~10 K so với Mặt Trời. Space Telescope Science Institute, Đài thiên văn Lowell, đã lưu ý vào năm 1996 rằng có thể đo được độ chính xác của nhiệt độ ở mức ~10 K. Nhiệt độ ~10 K làm giảm danh sách sao song sinh Mặt Trời xuống gần bằng 0, vì vậy ±50 K được sử dụng cho bảng bên dưới.^[2]
2. Habstar hoặc habitability (khả năng sinh sống), hiện được định nghĩa là một khu vực, chẳng hạn như một hành tinh hoặc vệ tinh, nơi nước lỏng có thể tồn tại trong ít nhất một khoảng thời gian ngắn.^[82][83]
3. Sao siêu khổng lồ cho phép một vụ nổ siêu tân tinh & sao neutron (do khối lượng >8 M_☉) có thể sẽ tiêu diệt sự sống vào cuối vòng đời của sao B1V.

Tham khảo

1. ^ Soderblom, David R.; King, Jeremy R. (1998). “Solar-Type Stars: Basic Information on Their Classification and Characterization”. Trong Jeffrey C. Hall (biên tập). Solar Analogs: Characteristics and Optimum Candidates. The Second Annual Lowell Observatory Fall Workshop – October 5–7, 1997. Lowell Observatory. tr. 41–60. Bibcode:1998saco.conf...41S.
2. ^ David R. Soderblom & Jeremy R. King (1998). “Solar-Type Stars: Basic Information on Their Classification and Characterization”. Space Telescope Science Institute. Lowell Observatory: 41. Bibcode:1998saco.conf...41S. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2016.
3. “Different Types of Stars in the Universe”. owlcation.com. 16 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 23 tháng 2 năm 2023.
4. “The Classification of Stars”. www.atlasoftheuniverse.com. Truy cập ngày 23 tháng 2 năm 2023.
5. ^ “SIMBAD Astronomical Database”. SIMBAD. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2009.
6. ^ Williams, D.R. (2004). “Sun Fact Sheet”. NASA. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2009.
7. Alpha Centauri A at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
8. Van Leeuwen, F. (2007). “Validation of the new Hipparcos reduction”. Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357. S2CID 18759600.
9. Wilkinson, John (2012). “The Sun and Stars”. New Eyes on the Sun. Astronomers' Universe. tr. 219–236. doi:10.1007/978-3-642-22839-1_10. ISBN 978-3-642-22838-4. ISSN 1614-659X.
10. Thévenin, F.; Provost, J.; Morel, P.; Berthomieu, G.; Bouchy, F.; Carrier, F. (2002). “Asteroseismology and calibration of alpha Cen binary system”. Astronomy & Astrophysics. 392: L9. arXiv:astro-ph/0206283. Bibcode:2002A&A...392L...9T. doi:10.1051/0004-6361:20021074. S2CID 17293259.
11. E. E. Mamajek; L. A. Hillenbrand (2008). “Improved Age Estimation for Solar-Type Dwarfs Using Activity-Rotation Diagnostics”. Astrophysical Journal. 687 (2): 1264–1293. arXiv:0807.1686. Bibcode:2008ApJ...687.1264M. doi:10.1086/591785. S2CID 27151456.
12. Epsilon Eridani at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
13. Tau Ceti at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
14. ^ Santos, N. C.; Israelian, G.; Randich, S.; García López, R. J.; Rebolo, R. (tháng 10 năm 2004). “Beryllium anomalies in solar-type field stars”. Astronomy and Astrophysics. 425 (3): 1013–1027. arXiv:astro-ph/0408109. Bibcode:2004A&A...425.1013S. doi:10.1051/0004-6361:20040510. S2CID 17279966.
15. 82 Eridani at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
16. ^ Holmberg J., Nordstrom B., Andersen J.; Nordström; Andersen (tháng 7 năm 2009). “The Geneva-Copenhagen survey of the solar neighbourhood. III. Improved distances, ages, and kinematics”. Astronomy and Astrophysics. 501 (3): 941–947. arXiv:0811.3982. Bibcode:2009A&A...501..941H. doi:10.1051/0004-6361/200811191. S2CID 118577511. See Vizier catalogue V/130.
17. Delta Pavonis at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
18. ^ Sousa, S. G.; và đồng nghiệp (tháng 8 năm 2008). “Spectroscopic parameters for 451 stars in the HARPS GTO planet search program. Stellar [Fe/H] and the frequency of exo-Neptunes”. Astronomy and Astrophysics. 487 (1): 373–381. arXiv:0805.4826. Bibcode:2008A&A...487..373S. doi:10.1051/0004-6361:200809698. S2CID 18173201. See VizieR catalogue J/A+A/487/373.
19. V538 Aurigae at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
20. HD 14412 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
21. HR 4587 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
22. HD 172051 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
23. 72 Herculis at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
24. HD 196761 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
25. nu2 lupi at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
26. Sigma Draconis at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
27. Boyajian, Tabetha S.; và đồng nghiệp (tháng 8 năm 2008). “Angular Diameters of the G Subdwarf µ Cassiopeiae A and the K Dwarfs s Draconis and HR 511 from Interferometric Measurements with the CHARA Array”. The Astrophysical Journal. 683 (1): 424–432. arXiv:0804.2719. Bibcode:2008ApJ...683..424B. doi:10.1086/589554. S2CID 8886682.
28. Beta Canum Venaticorum at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
29. 61 Virginis at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
30. Zeta Tucanae at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
31. Beta Comae Berenices at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
32. 61 Ursae Majoris at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
33. HR 511 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
34. Alpha Mensae at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
35. HD 69830 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
36. HD 10307 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
37. HD 147513 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
38. 58 Eridani at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
39. 47 Ursae Majoris at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
40. Psi Serpentis at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
41. Mahdi, D.; và đồng nghiệp (tháng 3 năm 2016). “Solar twins in the ELODIE archive”. Astronomy & Astrophysics. 587: 9. arXiv:1601.01599. Bibcode:2016A&A...587A.131M. doi:10.1051/0004-6361/201527472. S2CID 119205608. A131.
42. HD 84117 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
43. HD 4391 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
44. 20 Leonis Minoris at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
45. Nu Phoenicis at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
46. 51 Pegasi at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
47. “Solar Variability and Terrestrial Climate”. NASA. 8 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 24 tháng 2 năm 2023.
48. University of Nebraska-Lincoln astronomy education group, Stellar Luminosity Calculator
49. National Center for Atmospheric Research, The Effects of Solar Variability on Earth's Climate, 2012 Report
50. Most of Earth’s twins aren’t identical, or even close!, by Ethan on June 5, 2013
51. 18 Scorpii at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
52. ^ Meléndez, Jorge; Ramírez, Iván (tháng 11 năm 2007). “HIP 56948: A Solar Twin with a Low Lithium Abundance”. The Astrophysical Journal. 669 (2): L89–L92. arXiv:0709.4290. Bibcode:2007ApJ...669L..89M. doi:10.1086/523942. S2CID 15952981.
53. ^ Porto de Mello, G. F.; da Silva, R.; da Silva, L. & de Nader, R. V. (tháng 3 năm 2014). “A photometric and spectroscopic survey of solar twin stars within 50 parsecs of the Sun; I. Atmospheric parameters and color similarity to the Sun”. Astronomy and Astrophysics. 563: A52. arXiv:1312.7571. Bibcode:2014A&A...563A..52P. doi:10.1051/0004-6361/201322277. S2CID 119111150.
54. HD 150248 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
55. HD 164595 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
56. HD 195034 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
57. Takeda, Yoichi; Tajitsu, Akito (2009). “High-Dispersion Spectroscopic Study of Solar Twins: HIP 56948, HIP 79672, and HIP 100963”. Publications of the Astronomical Society of Japan. 61 (3): 471–478. arXiv:0901.2509. Bibcode:2009PASJ...61..471T. doi:10.1093/pasj/61.3.471.
58. HD 117939 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
59. HD 138573 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
60. Mahdi, D.; và đồng nghiệp (tháng 3 năm 2016), “Solar twins in the ELODIE archive”, Astronomy & Astrophysics, 587: 9, arXiv:1601.01599, Bibcode:2016A&A...587A.131M, doi:10.1051/0004-6361/201527472, S2CID 119205608, A131.
61. HD 71334 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
62. Carlos, Marília; Nissen, Poul E.; Meléndez, Jorge (2016). “Correlation between lithium abundances and ages of solar twin stars”. Astronomy & Astrophysics. 587: A100. arXiv:1601.05054. Bibcode:2016A&A...587A.100C. doi:10.1051/0004-6361/201527478. S2CID 119268561.
63. HD 98649 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
64. HD 143436 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
65. ^ King, Jeremy R.; Boesgaard, Ann M.; Schuler, Simon C. (tháng 11 năm 2005). “Keck HIRES Spectroscopy of Four Candidate Solar Twins”. The Astronomical Journal. 130 (5): 2318–2325. arXiv:astro-ph/0508004. Bibcode:2005AJ....130.2318K. doi:10.1086/452640. S2CID 6535115.
66. HD 129357 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
67. HD 133600 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
68. HD 186302 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
69. Adibekyan, V.; và đồng nghiệp (tháng 11 năm 2018). “The AMBRE project: searching for the closest solar siblings”. Astronomy & Astrophysics. 619: 19. arXiv:1601.01599. Bibcode:2016A&A...587A.131M. doi:10.1051/0004-6361/201834285. S2CID 119205608. A130.
70. HIP 11915 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
71. M. Bedell; J. Meléndez; J. L. Bean; I. Ramírez; M. Asplund; A. Alves-Brito; L. Casagrande; S. Dreizler; T. Monroe; L. Spina; M. Tucci Maia (26 tháng 6 năm 2015). “The Solar Twin Planet Search II. A Jupiter twin around a solar twin” (PDF). Astronomy and Astrophysics. 581: 8. arXiv:1507.03998. Bibcode:2015A&A...581A..34B. doi:10.1051/0004-6361/201525748. S2CID 56004595. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2015.
72. HIP 56948 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
73. Vázquez, M.; Pallé, E.; Rodríguez, P. Montañés (2010). “Is Our Environment Special?”. The Earth as a Distant Planet: A Rosetta Stone for the Search of Earth-Like Worlds. Astronomy and Astrophysics Library. Springer New York. tr. 391–418. doi:10.1007/978-1-4419-1684-6. ISBN 978-1-4419-1683-9. See table 9.1.
74. HIP 102152 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
75. Monroe, T. R.; và đồng nghiệp (2013). “High Precision Abundances of the Old Solar Twin HIP 102152: Insights on Li Depletion from the Oldest Sun”. The Astrophysical Journal Letters. 774 (2): 22. arXiv:1308.5744. Bibcode:2013ApJ...774L..32M. doi:10.1088/2041-8205/774/2/L32. S2CID 56111132.
76. Kepler-452 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
77. “Planet Kepler-452 b”. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2016.
78. Cl* NGC 2682 YBP 1194 at SIMBAD - Ids - Bibliography - Image.
79. A. Önehag; A. Korn; B. Gustafsson; E. Stempels; D. A. VandenBerg (2011). “M67-1194, an unusually Sun-like solar twin in M67”. Astronomy and Astrophysics. 528: A85. arXiv:1009.4579. Bibcode:2011A&A...528A..85O. doi:10.1051/0004-6361/201015138. S2CID 119116626.
80. de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (11 tháng 10 năm 2019). “Comet C/2018 V1 (Machholz–Fujikawa–Iwamoto): dislodged from the Oort Cloud or coming from interstellar space?”. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 489 (1): 951–961. arXiv:1908.02666. Bibcode:2019MNRAS.489..951D. doi:10.1093/mnras/stz2229.
81. Turnbull, Margaret C.; Tarter, Jill C. (2002). “Target Selection for SETI. I. A Catalog of Nearby Habitable Stellar Systems”. The Astrophysical Journal Supplement Series. 145 (1): 181–198. arXiv:astro-ph/0210675. Bibcode:2003ApJS..145..181T. doi:10.1086/345779. S2CID 14734094.
82. “Stars and Habitable Planets”. www.solstation.com. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2023.
83. Britannica, Habitable zone, By Jack J. Lissauer, 8-24-2016
84. “Double-Star Systems Can Be Dangerous for Exoplanets”. Space.com. 7 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2023.

Đọc thêm

• Lockwood, George Wesley; Skiff, Brian A.; Radick, Richard R. (1997). “The Photometric Variability of Sun-like Stars: Observations and Results, 1984—1995”. The Astrophysical Journal. 485 (2): 789–811. Bibcode:1997ApJ...485..789L. doi:10.1086/304453.
• Porto de Mello, Gustavo Frederico; da Silva, Ronaldo; da Silva, Licio (2000). “A Survey of Solar Twin Stars within 50 Parsecs of the Sun”. Bioastronomy 99: A New Era in the Search for Life. 213: 73. Bibcode:2000ASPC..213...73P.
• Turnbull, Margaret C.; Tarter, Jill C. (2003). “Target Selection for SETI. II. Tycho-2 Dwarfs, Old Open Clusters, and the Nearest 100 Stars”. The Astrophysical Journal Supplement Series. 149 (2): 423–436. Bibcode:2003ApJS..149..423T. doi:10.1086/379320.
• Hall, Jeffrey C.; Lockwood, George Wesley (2004). “The Chromospheric Activity and Variability of Cycling and Flat Activity Solar-Analog Stars”. The Astrophysical Journal. 614 (2): 942–946. Bibcode:2004ApJ...614..942H. doi:10.1086/423926.
• do Nascimento Jr., Jose Dias; Castro, Matthieu Sebastien; Meléndez, Jorge; Bazot, Michaël; Théado, Sylvie; Porto de Mello, Gustavo Frederico; De Medeiros, José Renan (2009). “Age and mass of solar twins constrained by lithium abundance”. Astronomy and Astrophysics. 501 (1): 687–694. arXiv:0904.3580. Bibcode:2009A&A...501..687D. doi:10.1051/0004-6361/200911935. S2CID 9565600.