Ross 128 b

Ross 128 b
Ngoại hành tinh	Danh sách hệ hành tinh
	; Minh họa hành tinh Ross 128 b, với sao chủ Ross 128 trân nền trời cao.
Sao chủ
Sao	Ross 128
Chòm sao	Xử Nữ
Khoảng cách	11,03 ± 0,02 ly; (3,381 ± 0,006 pc)
Phân loại sao	M4V
Các thông số vật lý
Tham số quỹ đạo
Thông tin phát hiện
Ngày phát hiện	15 tháng 11 năm 2017
Người phát hiện	Xavier Bonfils
Phương pháp phát hiện	Vận tốc xuyên tâm
Tình trạng quan sát	Đã xác định
Tên khác
	FI Virginis b, FI Vir b, G 010-050 b, GCTP 2730 b, GJ 447 b
	; Hệ hành tinh Ross 128 b.

Ross 128 b là một hành tinh ngoài hệ Mặt Trời, nhiều khả năng là hành tinh đất đá quay quanh sao chủ lùn đỏ Ross 128 theo một quỹ đạo với các điều kiện thích hợp cho sự sống, nằm cách Trái Đất khoảng 11,03 ± 0,02 năm ánh sáng.^[2] Với khoảng cách này, Ross 128 b và sao chủ Ross 128 đã trở thành hệ hành tinh ngoài hệ Mặt Trời gần chúng ta thứ ba sau Barnard và hệ Alpha Centauri (cách 4,2 năm ánh sáng).^[3] Đây là hành tinh ngoài hệ Mặt Trời có kích cỡ tương đương với Trái Đất gần thứ nhì được khám phá (sau Proxima Centauri b).^[4]

Phát hiện và đặt tên

Việc phát hiện hành tinh quay quanh sao Ross 128 được Tổ chức Nghiên cứu thiên văn châu Âu tại Nam Bán cầu phỏng đoán dựa trên phân tích dữ liệu thu được bởi hình ảnh quang phố HARPS từ đài thiên văn La Silla, Chile

Mô tả

Khối lượng, bán kính và nhiệt độ

Bằng phương pháp đo Hiệu ứng Doppler của quang phổ xuyên tâm sao chủ, các nhà khoa học ước tính rằng khối lượng Ross 128 b vào khoảng 1,35 lần M_⊕ (806×10²⁴ kg). Ross 128 b có khối lượng nhỉnh hơn chút so với hàng xóm Proxima Centauri b vốn có khối lượng quan sát thấy là khoảng 1,27 lần M_⊕. Khối lượng thấp của Ross 128 b cho thấy nhiều khả năng hành tinh này có thành phần là đất đá rắn.^[2]

Quỹ đạo quay quanh sao chủ và tự quay

Ross 128 b có quỹ đạo quay rất gần sao chủ Ross 128, với bán kính chỉ xấp xỉ 1/20 bán kính quỹ đạo quay Trái Đất quanh Mặt Trời, với chu kỳ quay khoảng 9,9 ngày.^[1]^[5] Quỹ đạo quay này khá tròn, độ lệch tâm 0,036. Với quỹ đạo này, các nhà khoa học đoán định hành tinh bị Khóa thủy triều vào sao chủ: chu ký tự quay quanh trục bằng chu kỳ quay quanh sao chủ, nghĩa là lúc nào cũng quay một mặt về phía Ross 128. Một nửa hành tình Ross 128 b sẽ luôn luôn là ban ngày, nửa kia luôn là ban đêm.

Sao chủ

Ross 128 b quay quanh sao chủ Ross 128. Ross 128 là một sao lùn đỏ lớp M4V, có khối lượng khoảng 0,168 ± 0,017 khối lượng Mặt Trời, bán kính 0,1967 ± 0,0077 bán kính Mặt Trời, độ sáng xấp xỉ 0,00362 ± 0,00039 độ sáng của Mặt Trời, nhiệt độ bề mặt 3192 ± 60 K, có tuổi thọ 9,45 ± 0,60 tỷ năm. Với khoảng cách 11,03 năm ánh sáng, Ross 128 xếp hạng thứ 12 trong số các sao gần chúng ta nhất. Ross 128 quay quanh Ngân Hà theo một quỹ đạo có độ lệch tâm 0,122 nghĩa là khoảng cách tới tâm dao động 26,8-34,2 nghìn năm ánh sáng. Hệ sao Ross 128 hiện đang dịch chuyển về phía hệ Mặt Trời, với khoảng cách gần nhất sau 71.000 năm là 6,233 ± 0,085 năm ánh sang, khiến nó trở thành sao gần chúng ta nhất lúc đó.^[6]

Điều kiện cho sự sống

Ross 128 b tính đến năm 2018 vẫn chưa được xác định rõ là khu vực có thể sống được hay không; hành tinh này nằm gần mặt trời của nó hơn và do đó nhận được nhiều bức xạ từ sao chủ của nó nhiều hơn Trái Đất khoảng 38%. Với tác động của dòng bức xạ khá mạnh từ sao chủ, hành tinh này dễ bị mất nước hơn, đặc biệt là ở phía đối diện với sao chủ. Hành tinh hiện vẫn chưa được xác định là có khí quyển hay không vì vẫn chưa quan sát được nó đi qua sao chủ. Tuy nhiên, nếu nó có khí quyển thì bầu khí quyển này sẽ giúp điều hòa năng lượng nhận được từ Ross 128 khắp bề mặt và tạo điều kiện cho việc tích trữ nước lỏng.^[7] tại CNRS lưu ý khả năng các đám mây có thể che phủ bề mặt đối diện đáng kể, góp phần ngăn cản bức xạ từ sao chủ và giữ cho khí hậu mát mẻ.^[8] Nhiệt độ bề mặt hành tinh được dự đoán khoảng 10°C

Xem thêm

Proxima Centauri b
Sao lùn đỏ
Danh sách hệ hành tinh
LHS 1140 b
Kepler-438b
Gliese 832 b
TRAPPIST-1
Gliese 832 c, một ngoại hành tinh quay trong quỹ đạo thích hợp với sự sống quanh một sao chủ lùn đỏ, nằm cách chúng ta 16,16 ± 0,08 năm ánh sáng.

Tham khảo

^ ^a ^b Bonfils, Xavier (2017). “A temperate exo-Earth around a quiet M dwarf at 3.4 parsecs”. Astronomy and Astrophysics. arXiv:1711.06177. Bibcode:2018A&A...613A..25B. doi:10.1051/0004-6361/201731973.
^ ^a ^b Newfound Earth-like exoplanet a good spot to hunt for aliens. Eric Mack, CBS News. ngày 15 tháng 11 năm 2017
^ Epsilon Eridani có khoảng cách gần hơn, 10,5 năm ánh sáng nhưng các hành tinh của nó, Epsilon Eridani b và Epsilon Eridani c hiện khoa học vẫn chưa xác định chắc chắn.
^ “Discovery alert! ESO finds second-closest Earth-size planet in habitable zone”. NASA. Truy cập ngày 30 tháng 7 năm 2018.
^ A potentially habitable planet has been discovered just 11 light-years away Lưu trữ 2018-02-21 tại Wayback Machine. John Wenz, Astronomy Magazine. ngày 15 tháng 11 năm 2017.
^ García-Sánchez, J.; và đồng nghiệp (2001), “Stellar encounters with the solar system” (PDF), Astronomy and Astrophysics, 379 (2): 634–659, Bibcode:2001A&A...379..634G, doi:10.1051/0004-6361:20011330
^ Newly discovered nearby planet could support life. Ashley Strickland, CNN News. ngày 15 tháng 11 năm 2017.

^ In Earth's Backyard: Newfound Alien Planet May Be Good Bet for Life Mike Wall, Space.com Senior Writer | ngày 15 tháng 11 năm 2017 06:53am ET

“

Ross 128b receives 1.38 times [more] irradiation than Earth from our sun... Some models made by theorists say that a wet Earth-size planet with such irradiation would form high-altitude clouds. Those clouds would reflect back to space a large fraction of the incident light, hence preventing too much greenhouse heating. With those clouds, the surface would remain cool enough to allow liquid water at the surface. Not all models agree, though, and others predict this new planet is rather like Venus

”

Liên kết ngoài

(tiếng Việt)

Hành tinh có thể chứa sự sống đang bay về phía Trái Đất Phương Hoa. VnExpress Thứ năm, 16/11/2017, 09:08 (GMT+7)
NASA: Bí mật về sự sống ngoài hành tinh sẽ sớm bị loài người phanh phui Lưu trữ 2018-07-23 tại Wayback Machine Trang Ly | Tri Thức Trẻ 16-11-2017 - 17:27 PM
Tìm thấy siêu Trái Đất có nhiệt độ giống chúng ta: Bước tiếp theo là xác định có ôxy không Lưu trữ 2018-07-23 tại Wayback Machine Cẩm Mai | Tri Thức Trẻ 18-11-2017 - 12:25 PM

(tiếng Anh)

Closest Temperate World Orbiting Quiet Star Discovered ESO’s HARPS instrument finds Earth-mass exoplanet around Ross 128. Xavier Bonfils (Institut de Planétologie et d'Astrophysique de Grenoble – Université Grenoble-Alpes/CNRS) Nicola Astudillo-Defru (Geneva Observatory – University of Geneva) Richard Hook (ESO Public Information Officer). eso1736 — Science Release 15 tháng 11 năm 2017