"Hoàng tử Ếch hay là Heinrich Sắt" (tiếng Đức: Der Froschkönig oder der eiserne Heinrich) là một tác phẩm đồng thoại do anh em Grimm san hành năm 1812.[1]
Đoản thiên Hoàng tử Ếch hay là Heinrich Sắt được đánh số hiệu ATU 440 Ehemann trong hợp tuyển Truyện cho thiếu nhi và gia đình (Kinder- und Hausmärchen) mà anh em Grimm công bố tại Đức năm 1812. Truyện gồm hai tiểu phẩm, lấy chủ đề chàng hoàng tử bị phù phép quyết hỏi cưới một nàng công chúa tuyệt đẹp.
Theo khảo dị, bản nháp của tác giả Wilhelm Grimm mô tả kĩ lưỡng hơn ở cảnh đôi bên gặp nhau chỗ đài phun nước,[2] thậm chí trong cảnh cuối con ếch đã tuyên bố: "Ta muốn ngủ với nàng" (Ich will bei dir schlafen).[3] Theo Hans-Jörg Uther, tác giả đã dụng công nhấn mạnh cái bản chất hồn nhiên con trẻ của công chúa, vì ở ngữ cảnh, nàng mới chỉ ở tuổi thiếu nhi.[4] Về sau, trong quá trình sửa thủ bản (ít nhất ba lần), Wilhelm Grimm đã bớt dần số câu thoại. Đồng thời, trong một số ấn bản, nhân vật hoàng tử có thể là ếch, cóc hoặc rắn.
Ngoài ra, cốt truyện được học giới cho là các tác gia đã dựa theo một số câu ca dao Đức trung đại. Tuy nhiên, thuyết này cho tới nay vẫn chưa được thống nhất rằng đúng hay không.
Theo quan điểm của nhà ngữ văn học Lutz Röhrich, truyện Hoàng tử Ếch hay là Heinrich Sắt có bản chất là quá trình trưởng thành thể chất của một đời người. Quả bóng vàng (die goldene Kugel) là thế giới nội tâm của trẻ thơ, hình ảnh quả bóng lăn xuống giếng nghĩa là giai đoạn dậy thì, khi mà con người bắt đầu bị "cuốn vào" (ins Rollen) những biến cố dòng đời. Cái giếng sâu (Der tiefe Brunnen) là hình tượng song hành của tử cung và sự vô thức trong cơ thể thiếu nữ, và vì thế, con ếch (der Frosch) chính là dương vật. Tựu trung, truyện rõ ràng có liên đới xu hướng tình dục và cảm giác sợ hãi mông lung trong tâm lý người ở giai đoạn mới lớn.[5][6]
Trong các thủ bản sơ khai, tác gia Wilhelm Grimm đề xuất nhân vật Heinrich Sắt là bào huynh khiếm diện của hoàng tử Ếch, khi hay tin chàng bị hóa thành động vật thì đau buồn tới mức lồng ngực hóa cái đai sắt khóa chặt tim. Hình tượng này là siêu bản ngã của nhân vật hoàng tử Ếch. Ngoài ra, nhân vật đức vua cũng là cái bản ngã của công chúa về mặt đạo đức.
{{Chú thích web}}
|text=
|wayback=
|title=