Dịch vụ tài chính là một lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân chuyên cung cấp các dịch vụ kinh tế gồm: dịch vụ ngân hàng, dịch vụ bảo hiểm và dịch vụ môi giới chứng khoán, đặc biệt là liên quan đến quản lý tài chính và tài chính người tiêu dùng.
Ngành tài chính theo nghĩa thông thường nhất liên quan đến các ngân hàng quốc gia và ngân hàng thương mại lớn cung cấp thanh khoản thị trường, các khả năng rủi ro và môi giới cho các công ty đại chúng lớn và các tập đoàn đa quốc gia ở quy mô kinh tế vĩ mô có tác động đến chính trị trong nước và quan hệ đối ngoại. Quyền lực và quy mô phi chính phủ của ngành tài chính vẫn là một vấn đề gây tranh cãi đang diễn ra ở nhiều nền kinh tế công nghiệp hóa ở phương Tây, như đã thấy trong phong trào phản kháng dân sự Chiếm phố lấy Wall (Occupy Wall Street) của Mỹ năm 2011.
Các kiểu mẫu của tổ chức tài chính bao gồm tổ chức tín dụng, ngân hàng, Hiệp hội tiết kiệm và cho vay, công ty tín thác, Hiệp hội xây dựng, công ty môi giới, quá trình thanh toán, nhiều loại hình môi giới và một số doanh nghiệp được chính phủ tài trợ.[1] Các dịch vụ tài chính bao gồm kế toán, ngân hàng đầu tư, quản lý đầu tư và quản lý tài sản cá nhân (Quản lý tiền túi). Các sản phẩm tài chính bao gồm bảo hiểm, thẻ tín dụng, khoản vay thế chấp và quỹ hưu trí.
Đối với khu vực bầu cử Hồng Kông, xem Dịch vụ tài chính (khu vực bầu cử).
Xem thêm: Hệ thống tài chính toàn cầu § Lịch sử cấu trúc tài chính quốc tế.
Thuật ngữ "dịch vụ tài chính" trở nên phổ biến hơn ở Hoa Kỳ một phần là do Đạo luật Gramm–Leach–Bliley cuối những năm 1990, cho phép các công ty trên các lĩnh vực khác nhau hoạt động trong ngành dịch vụ tài chính Hoa Kỳ vào thời điểm đó được hợp nhất.[3]
Các công ty thường thực hiện hai cách tiếp cận khác nhau đối với hình thức kinh doanh mới này. Một cách tiếp cận là ngân hàng chỉ cần mua lại một công ty bảo hiểm hoặc ngân hàng đầu tư, giữ lại thương hiệu ban đầu của công ty bị mua lại và bổ sung thêm các hoạt động vào công ty mẹ để đa dạng hóa doanh thu. Ngoài Hoa Kỳ (ví dụ: Nhật Bản), các công ty dịch vụ phi tài chính được phép hoạt động trong công ty mẹ. Trong trường hợp này, mỗi công ty vẫn độc lập và có khách hàng riêng, v.v. Theo cách khác, ngân hàng sẽ chỉ cần thành lập bộ phận bảo hiểm hoặc bộ phận môi giới của riêng mình và cố gắng bán những sản phẩm đó cho khách hàng hiện tại của mình, với các ưu đãi để kết hợp tất cả mọi thứ với một công ty.
Theo lẽ thường, lĩnh vực tài chính là một trong những lĩnh vực nhận được sự hỗ trợ của chính phủ trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế lan rộng. Tuy nhiên, những sự trợ giúp như vậy ít nhận được sự ủng hộ của công chúng hơn so với các sự hỗ trợ dành cho các ngành công nghiệp khác.[4]
Bài chi tiết: Ngân hàng
Bài chi tiết: Ngân hàng thương mại
Ngân hàng thương mại là nơi mà người ta thường gọi đơn giản là ngân hàng. Thuật ngữ " thương mại" được sử dụng để phân biệt với ngân hàng đầu tư, một dạng dịch vụ tài chính thay vì cho doanh nghiệp vay tiền trực tiếp, thí sẽ giúp doanh nghiệp huy động tiền từ các công ty khác dưới dạng trái phiếu (nợ) hoặc vốn cổ phần (tài sản thuần).
Hoạt động chủ yếu của ngân hàng thương mại bao gồm:
Hoa Kỳ là địa điểm dành cho các dịch vụ ngân hàng thương mại lớn nhất thế giới.
Bài chi tiết: Ngân hàng đầu tư
Thành phố New York và London là những trung tâm dịch vụ ngân hàng đầu tư lớn nhất. NYC bị chi phối bởi hoạt động kinh doanh nội địa của Hoa Kỳ, trong khi ở London, kinh doanh và thương mại quốc tế chiếm một phần đáng kể trong hoạt động ngân hàng đầu tư.[5]
Dịch vụ FX hay ngoại hối được cung cấp bởi nhiều ngân hàng và chuyên gia môi giới ngoại hối trên toàn thế giới. Dịch vụ ngoại hối bao gồm:
London xử lý 36,7% giao dịch tiền tệ toàn cầu trong năm 2009 - doanh thu trung bình hàng ngày là 1,85 nghìn tỷ USD - với số lượng đô la Mỹ được giao dịch ở London nhiều hơn New York và đồng Euro được giao dịch hơn mọi thành phố khác ở châu Âu cộng lại.[6][7][8][9][10]
Thành phố New York là trung tâm dịch vụ đầu tư lớn nhất, tiếp theo là London.[12]
Bài chi tiết: Bảo hiểm
Hoa Kỳ, sau đó là Nhật Bản và Vương quốc Anh là những thị trường bảo hiểm lớn nhất thế giới.[14]
Xuất khẩu tài chính là một dịch vụ tài chính được cung cấp bởi một công ty trong nước (bất kể quyền sở hữu) cho một công ty hoặc cá nhân nước ngoài. Trong khi các dịch vụ tài chính như ngân hàng, bảo hiểm và quản lý đầu tư thường được coi là dịch vụ trong nước thì ngày càng có nhiều dịch vụ tài chính được xử lý ở nước ngoài, tại các trung tâm tài chính khác, vì nhiều lý do. Một số trung tâm tài chính nhỏ hơn, chẳng hạn như Bermuda, Luxembourg và Quần đảo Cayman, không đủ quy mô cho lĩnh vực dịch vụ tài chính trong nước và đã phát triển vai trò cung cấp dịch vụ cho người không cư trú như các trung tâm tài chính nước ngoài. Khả năng cạnh tranh ngày càng tăng của các dịch vụ tài chính, điều đó có nghĩa là một số quốc gia, chẳng hạn như Nhật Bản, vốn từng tự cung tự cấp, thì ngày càng nhập khẩu nhiều dịch vụ tài chính.
Vương quốc Anh là nước xuất khẩu tài chính hàng đầu, xét về mặt xuất khẩu ít nhập khẩu, với kim ngạch xuất khẩu tài chính đạt 95 tỷ USD trong năm 2014.[15] Vị thế của Vương quốc Anh được hỗ trợ bởi cả hai tổ chức độc nhất (chẳng hạn như Lloyd's of London về bảo hiểm, Baltic Exchange về vận chuyển, v.v.)[16] và môi trường thu hút nhiều doanh nghiệp nước ngoài;[17] nhiều tập đoàn quốc tế có trụ sở toàn cầu hoặc khu vực tại London và được niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán London, đồng thời nhiều ngân hàng và tổ chức tài chính khác hoạt động ở đây hoặc ở Edinburgh.[18][19]